Saga - 1984, Blaðsíða 181

UM BRETAVINNU TIL BETRA LÍFS
179
„Fastþeir sóttu sjóinn“
Staðreyndir þessa máls um atvinnulífið í hreppunum þremur milli
1930 og 1945 eru skýrslur Hagstofu íslands, Fiskiskýrslur og hlunn-
nida, sem ná til ársloka 1941, og Búnaðarskýrslur, sem Hagstofa ís-
lands gaf út allt tímabilið. Þar kemur fram að árið 1931 voru tíu
mótorbátar (minni en 12 tonn) gerðir út frá Stokkseyri en tveir frá
Eyrarbakka. Mótorbátar voru einnig gerðir út frá Þorlákshöfn og
ur Selvogi, en opnir róðrarbátar með öllu borfnir.
í árslok 1933 bundust áhugamenn á Stokkseyri samtökum um
stofnun Samvinnufélags Stokkseyringa. Forgöngumaður þess var
Eíelgi Sigurðsson í Bræðraborg, þá formaður Bjarma. Þetta félag
lét smíða þrjá 16 tonna vélbáta í Friðrikssundi í Danmörku og
komu þeir til Stokkseyrar 1934. „Samvinnufélagsbátarnir frá 1934
Ereyttu miklu hér á Stokkseyri", segir Frímann Sigurðsson (f.
1^16), oddviti Stokkseyrarhrepps 1962-1970. „Oghéðan varalltaf
tuiklu meiri sjósókn en frá Eyrarbakka." Samvinnufélagið var
heppið, vel fiskaðist næstu ár og árferði var gott. „Engu að síður
atti félagið þó við ýmsa erfiðleika að etja, meðal annars og jafnvel
etnkum vegna sundurþykkis félagsmanna“, segir Guðnijónsson
prófessor í Stokkseyringasögu I, bls. 251. Seldi það Stokkseyrar-
hreppi bátana í árslok 1943 og lauk þar ineð starfsemi þess.
Hér að franran var ýjað að því að sjórinn liafi verið sóttur fastar
frá Stokkseyri en Eyrarbakka á þessum árum. Það mál sanna Fiski-
skýrslur og hlunninda. Árið 1936 voru gerðir út fimm bátar yfir 12
tonn frá Stokkseyri, en einn 12 tonna bátur frá Eyrarbakka. Er sú
Gla óbreytt næstu þrjú ár, en árið 1940 eru gerðir út sex vélbátar
frá Stokkseyri en Eyrarbakkabátar eru orðnir tveir. Annar þeirra
hrotnaði þó í spón úti í Þorlákshöfn í marslok 1940.
Mótorbátar innan við 12 tonn voru árið 1936 fjórir á Stokkseyri
en átti eftir að fækka niður í þrjá 1940. Árið 1936 voru tveir bátar
af þessari stærð á Eyrarbakka en enginn 1940. Útgerð stóð stutt ár
hvert. Flest árin voru bátarnir ekki á sjó nema tvo til þrjá mánuði
Seinni part vetrar. Viðburður var það 1936 að tveir bátar frá
Stokkseyri höfðu fimm mánaða úthaldstíma.
Greinilegur munur á afla er einnig milli verstöðva. Árið 1936
þilskip 732 tonn á land á Stokkseyri, en 123 tonn á Eyrar-