SunnudagsMogginn - 08.11.2009, Blaðsíða 49

8. nóvember 2009 49
Jólatilboð !
Faxafeni 5, Reykjavik og Skeiði 1, Ísafirði • Sími 588 8477 • www.betrabak.is
• Hitajöfnun 37°C
• Hannað af NASA
• 100% hreinn gæsadúnn
• Astma- og ofnæmisprófað
• Hægt að þvo á 60°C
Dúnsokkar
Kr. 6.900,-
Hitajöfnunarsæng
140x200 cm
Kr. 29.900,-
– Oft er stutt í fantasíuna. Þú hefur
skemmt þér á þeim slóðum?
„Já. Hún hefur reyndar alltaf höfðað til
mín. Mér hefur yfirleitt þótt stutt í fant-
asíu í daglegri tilveru. Fyrir mér er þetta
sjálfsprottið. Ákveðnir hversdagslegir at-
burðir geta kveikt þessa hluti hjá mér.
Svo finnst mér áhugavert að blanda
saman raunsæi og fantasíu, en það er eitt-
hvað sem gerist sjálfkrafa. Það er eitthvað í
minni persónugerð mundi ég halda.
Þannig skrifast sögurnar meira og minna.
Mér þykir gaman að blanda saman
raunsæi og fantasíu innan sömu sögunnar.
Ég hef alltaf í huga það sem Ray Brad-
bury sagði, að öll raunveruleg fantasía
verði að hafa góða jarðtengingu.“
– Stundum fæ ég á tilfinninguna að þeg-
ar fjallað er um verkin þín vilji umræðan
stoppa við stílinn. Menn sjá ekki skóginn
fyrir trjánum. Ertu sammála því?
„Já, það fer oft í taugarnar á mér. Mér
finnst ekki hægt að aðskilja stíl og efni.
Fullyrðing Fransmannsins: Stíllinn, það er
maðurinn, hún gildir. Stíll er ekkert af-
markað fyrirbæri hjá neinum höfundi,
hann endurspeglar alltaf manninn sjálfan
og það sem hann er að fást við. Ég held að
menn misskilji þetta fyrirbæri oft mjög
mikið, og að þetta orð, stíll, sé misnotað.
Oft nota menn þetta sem smækkunarend-
ingu á höfunda. Ég er ekki eini höfund-
urinn sem hefur lent í því. Svo ég taki
krítík sem staðnæmist við slíkt, þá finnst
mér það oft bera vott um töluverða and-
lega leti þegar menn reyna að afgreiða
hlutina með svo einföldum hætti.“
– En það hefur loðað við þinn feril.
„Já – og ég er ekki mjög sáttur við það.
Þessi stílistastimpill getur fælt fólk frá
verkum höfunda; hann hefur oft verið
tengdur við eitthvað torrætt eða óað-
gengilegt.“
Alls ekki virkjunarsinni
Nokkuð „heyrist“ af tónlist í þessum nýju
bókum Gyrðis, og kemur ekki á óvart
þegar fjölbreytilegt safn geisladiska á
heimili hans er skoðað. Þá er hann líka
mikill áhugamaður um kvikmyndir.
„Jú, ég hef mikinn áhuga á hvoru
tveggja. Auðvitað hlýtur þetta að síast
einhvern veginn inn. Allar listir eru svo
náskyldar. Ég held það sé eins með rithöf-
und og aðra listamenn, hann verður að
kynna sér aðrar listgreinar og þær geta all-
ar haft ákveðið gildi fyrir skrif hans, með
beinum og óbeinum hætti. Ég hlusta oft á
tónlist þegar ég skrifa, yfirleitt reyndar
tónlist sem ekki truflar mig! En þess utan
hlusta ég á hitt og þetta.“
Gyrðir segist hlusta á klassík, djass …
„og blús fyrir tilkomu rafmagns. Ég er það
gamaldags. Menn eins og Mississippi John
Hurt og Skip James. En það er í músík eins
og öðru, verið er að skipta henni hart upp í
ýmsa flokka, en allt rennur þetta í raun
saman í gagnkvæmum áhrifum.
Kvikmyndir eru líka óvefengjanlegur
áhrifavaldur á ritlist á 20. öld. Maður sér
það á verkum höfunda á því tímaskeiði
síðan kvikmyndin kom fram. Rithöfundar
þurfa samt svolítið að gæta sín hvernig
þeir nýta kvikmyndir í verkum sínum.
Svo má líka líta á hitt, að þótt kvikmyndir
hafi haft áhrif á bókmenntir, þá hafa bók-
menntir haft gríðarleg áhrif á kvikmyndir.
Og kvikmyndalistin er sprottin upp úr
hinum listunum í grunninn. Þetta er á
báða bóga. Skil milli myndlistar, ritlistar
og tónlistar eru ekki jafnmikil og sumir
vilja vera láta.“
– Þú stígur iðulega inn í heima kvik-
myndaleikstjóra og horfir á heildarverkið,
hverja myndina á eftir annarri.
„Hvort sem það er rithöfundur, kvik-
myndaleikstjóri eða tónskáld, þá finnst
mér alltaf mjög gott að kynna mér mann-
inn og verk hans í botn. Kannski er það
vegna þess að ég las einhvern tímann það
sem Sigurður Nordal sagði í Einlyndi og
marglyndi, að það væri miklu gagnlegra
að kynna sér einn mann og verk hans til
hlítar heldur en að þeysa á hundavaði yfir
verk fjölda annarra. Ég er sammála þessu
að mörgu leyti.“
– Nú eru þessar tvær nýju bækur
komnar í verslanir, ertu ekki búinn að
tæma skúffurnar og tölvan tóm?
„Jú, að vissu leyti. Ég er samt alltaf eitt-
hvað að krota í minnisbækur, huga að ein-
hverju framhaldi, það er ekki hægt að
neita því. Aðeins er samt farið að safnast í
lónið – þótt ég sé alls ekki virkjunarsinni.“
Morgunblaðið/Einar Falur
Allar listir eru svo ná-
skyldar. Ég held það sé
eins með rithöfund og
aðra listamenn, hann
verður að kynna sér aðr-
ar listgreinar og þær geta
allar haft ákveðið gildi
fyrir skrif hans, með
beinum og óbeinum hætti.
„Mér þykir gaman að
blanda saman raunsæi
og fantasíu innan sömu
sögunnar,“ segir Gyrðir.