Organistablaðið - 01.12.1994, Side 4

Starf kirkjuorganistans var sannarlega ekki metið til ntikilla launa þegar Páll kom
heim frá námi. Hann átti sér snemma þá hugsjón að íslenskar kirkjur eignuðust sem
íiestar orgel en í þá daga léku menn á harmoníum. Það hlýtur því að hafa verið stórá-
tak þegar fátækur söfnuður réðist í að kaupa orgel fyrir Fríkirkjuna í Reykjavík árið
1926, en það orgel valdi Páll. Þetta orgel er enn í fullu gildi var stækkað og endur-
nýjað árið 1985. A þessum árum var Páll ísólfsson organisti við Fríkirkjuna í
Reykjavík en að Sigfúsi Einarssyni látnum réðst hann að Dómkirkjunni og gegndi
því starfi meðan heilsa leyfði. Orgel það sem Páll Isólfsson lék á í Dómkirkjunni er
frá árinu 1934 og var tekið niður þaðan árið 1985 og bíður nú uppsetningar á ný í
nýrri kirkju á stað Snorra Sturlusonar að Reykholti í Borgarfirði . Við orgel
dómkirkjunnar muna flestir eftir Páli Isólfssyni við kirkjulegar athafnir og á tón-
leikum. Við fótskör þessa mikla meistara orgelleiksins sat svo heil kynslóð nemenda
sem margir hafa getið sér góðan orðstír við orgelið. Páll Isólfsson reyndist nemend-
um sínum vel og lét sér annt um þá, hafði oft milligöngu fyrir þá um framhaldsnám
erlendis.
Páli var það snemma ljóst að organistastéttin sem nú var að rísa upp, þyrfti að
sameinast í félagsskap sem hefði það að markmiði að efla kirkjutónlist og berjast
fyrir mannsæmandi launakjörum. Því var það að hann, ásamt öðrum góðum mönn-
um, stofnaði Félag íslenskra organleikara þann 17. júní árið 1951. Hann var að sjálf-
sögðu kjörinn fyrsti formaður félagsins og gengdi því starfi lengi. Hann mótaði starf
þess félags og kom á sambandi við hinar Norðurlandaþjóðirnar sem á nokkurra ára
fresti héldu norrænt kirkjutónlistarmót til skiptis á Norðurlöndum. Hann var sjálfur
glæsilegur fulltrúi Islands á slíkum mótum, enda í fremstu röð Bachtúlkenda og
orgelleikara.
Á fyrstu árum félagsins gengust félagar fyrir tónleikaröð í kirkjum sínum undir
nafninu: „Musica sacra“ og þótli það merkilegt framtak.
Kjarabaráttan hefur löngum verið stór liður í starfi félagsins,en Páll lifði það ekki
að organistastarfið teldist fullt starf, þótt svo sé orðið nú sums staðar, en það má ekki
síst þakka ölulli baráttu frumherjanna með Pál ísólfsson í fararbroddi.
Það er okkur sem nutum leiðsagnar hans og kennslu þakkarefni að hafa fengið tæki-
færi til að kynnast þessum mikilhæfa leiðtoga og eignast vináttu hans.
Páll var, eins og alþjóð þckkir, tónskáld gott, santdi sönglög sem flestir landsmenn
þekkja auk stærri verka, kantata, píanóverka og orgelverka. Allt slíkt var unnið í
hjáverkum, en hefur öðlast fastan sess með þjóðinni og mun reynast merkur minnis-
varði um stórbrotið tónskáld. Málefni tónskálda lét hann til sín taka atkvæðamikill að
vanda svo sem annars staðar.
Hann átti stóran þátt í mótun tónlistardeildar Ríkisútvarpsins, stýrði henni langa
hríð og vann með því að tónlistaruppeldi heillar þjóðar.
I tilefni þess að liðin eru 100 ár frá fæðingu Páls Isólfssonar hefur Félag íslenskra
organleikara ákveðið að stofna sjóð í minningu hans og verja árlega hluta tekna sinna
4 ORGANISTABLAÐIÐ