SunnudagsMogginn - 31.01.2010, Síða 8

8 31. janúar 2010
Hamid Karzai, leiðtogi Afganistans,
sagði á ráðstefnunni, sem haldin var í
London á fimmtudag um ástandið í
Afganistan, að eina leiðin til að binda
enda á stríðið, sem hefur staðið yfir í
landinu í átta ár, væri að rétta talib-
önum sáttahönd. Kvaðst hann vilja
halda ættflokkafund með for-
ustumönnum þeirra, fá þá til að
leggja niður vopn og taka þátt í að
stjórna landinu.
Bandaríkjamenn hafa talað um að
reka fleyg í lið talibana með því að fá
hófsama einstaklinga í þeirra röðum
til að snúa við þeim baki, en hafa
ekki gengið jafn langt og Karzai gerði
á fimmtudaginn. Framkvæmd síðustu
kosninga í Afganistan var gagnrýnd
harkalega og Karzai, sem nýtur
stuðnings Bandaríkjamanna, er veik-
ur í sessi.
Karzai vill talibana til samstarfs
Hamid Karzai ræðir við Gordon Brown í London á fimmtudag.
Reuters
Þ
að ætlar að reynast erfitt að ná ár-
angri í Afganistan. Hvert stórveldið
á eftir öðru hefur goldið afhroð í
Afganistan. Á forsíðu þýska viku-
ritsins Der Spiegel í liðinni viku var landið
kallað „kirkjugarður stórveldanna“. Í blaðinu
er rakin 200 ára saga ósigra utanaðkomandi
afla, sem hafa ætlað að hasla sér völl í landinu.
Markmið hernámsliðsins í Afganistan eru
ekki jafn hástemmd og þegar ráðist var inn í
upphafi aldarinnar. Í London var á fimmtudag
haldin 65 þjóða ráðstefna um ástandið í Afg-
anistan og snerist umræðan um það hvernig
færa mætti valdið í hendur heimamanna.
Stefnt er að því að afganskar öryggissveitir
taki við af vestrænum sveitum í ótilgreindum
fjölda héraða í lok þessa árs eða upphafi þess
næsta. Talað var um að hafið væri nýtt skeið á
leiðinni til þess að Afganar fengju sjálfir full
yfirráð í Afganistan.
Ætlunin var að gerbreyta afgönsku þjóð-
félagi. Nú eru innrásaröflin að reyna að kom-
ast frá íhlutuninni án þess að fara með skottið
á milli lappanna.
Endurómur frá Víetnam
Á sínum tíma reyndist auðvelt að koma talib-
önum frá völdum, en nú hafa þeir náð sér á
strik á nýjan leik. Fyrir tæplega hálfum mán-
uði gerðu þeir árás á fínasta hótelið í Kabúl,
tvær verslunarmiðstöðvar og nokkrar stjórn-
arbyggingar. Árásarliðið var ekki fjölmennt,
en engu að síður tók nokkrar klukkustundir
að brjóta það á bak aftur og talibanar sýndu að
þeir gætu gert árás á höfuðborgina. Fyrir
mörgum rifjaðist upp tet-árásin í Víetnam-
stríðinu, sem olli straumhvörfum, þótt
Bandaríkjamönnum hefði tekist hrinda henni
vegna þess að þeim hafði verið sýnt fram á að
þeir væru hvergi óhultir. Á ráðstefnunni í
London sagði Hillary Clinton, utanrík-
isráðherra Bandaríkjanna, að nú væri að byrja
að fjara undan talibönum. Slíkar yfirlýsingar
minna líka á Víetnam-stríðið þegar Banda-
ríkjamenn sögðu ítrekað að þeir sæju ljósið
fyrir enda ganganna þótt raunveruleikinn
væri allt annar.
Endurtaka mistök Rússa
Þótt ekki hafi mikið farið fyrir því hafa
Bandaríkjamenn og Bretar rætt við Rússa og
reynt að læra af reynslu þeirra í Afganistan.
Það var merkilegt að lesa um skoðanaskipti
breska hershöfðingjans fyrrverandi, Eds But-
lers, og uppgjafahermannsins Ruslans Astsj-
evs, sem á sínum tíma var í hernámsliði Rússa
í Afganistan, í The Sunday Times. Vest-
urveldin hefðu einfaldlega endurtekið mistök
Rússa. Rússar hefðu stutt einn hluta þjóð-
félagsins gegn öðrum. Nú gerðu bandamenn
slíkt hið sama: „Þið styðjið einn hluta sam-
félagsins gegn öðrum. Eftir því sem stríðið
stendur lengur þeim mun meiri verður and-
spyrnan. Þið verðið að átta ykkur á því að
talibanarnir eru engir hryðjuverkamenn. Þeir
kunna að nota aðferðir hryðjuverkamanna,
en þeir eru hluti af afgönsku þjóðinni. Þið er-
uð sem sagt að berjast gegn hluta af afgönsku
þjóðinni alveg eins og við.“
Nú á að reyna að breyta þessu. Frá því að
Barack Obama varð forseti Bandaríkjanna
hefur verið á stefnuskránni að ná til hófsamra
afla í röðum talibana, þeirra, sem til dæmis
styðja ekki hryðjuverkasamtökin al-Qaeda,
og fá þá til samstarfs.
Á fimmtudag var greint frá því að Kai Eide,
sérlegur erindreki Sameinuðu þjóðanna í
málefnum Afganistans, myndi fara á fund fé-
laga úr uppreisnarliði talibana til að „ræða um
viðræður“.
Talibanar hafa hins vegar lýst yfir því að
enginn úr þeirra röðum muni ganga til liðs við
bandamenn eða handbendi þeirra. Eins og
staðan er nú virðist þeim ætla að takast að
gera áform bandamanna um að breyta afg-
önsku þjóðfélagi að engu. Hversu lengi her-
námsliðið verður í Afganistan er annað mál.
Svo virðist sem Bretar og Bandaríkjamenn sjái
fyrir sér fjögur til fimm ár en Hamid Karzai
talaði um tíu til fimmtán.
Ögurstund í
Afganistan
Erfiðleikar í kirkju-
garði stórveldanna
Væringar Ekki hefur tekist að stilla til friðar í Afganistan þrátt fyrir að átta ár séu liðin frá því að bandamenn
gerðu innrás undir forustu Bandaríkjamanna og nú er farið að slá af markmiðunum.
Reuters
Vikuspegill
Karl Blöndal kbl@mbl.is
Mörg mistök
Sagnfræðingurinn Huw
Davies við King’s College
í London segir að Afgan-
istan falli ekki undir nein-
ar skilgreiningar vest-
ræns hugsunarháttar. Til
dæmis sé ofbeldi snar
þáttur í afganskri menn-
ingu og þeir sem skipti
sér af uppgjöri tveggja
aðila kalli yfir sig hatur
beggja. Bandamenn
verði að átta sig á því
hvenær ofbeldi beinist
gegn þeim og hvenær
ekki. Sömuleiðis eigi
spilling sér djúpar rætur
og því sé ákaflega ólík-
legt að kröfur um að
Karzai berjist gegn spill-
ingu beri árangur. Þá vilji
bandamenn breyta of
miklu í afgönsku sam-
félagi í einu og spyrji ekki
einu sinni hverju Afgön-
um sé mest í mun að
breyta.
Hólmfríður Bjarnadóttir, eða Hófý eins
og við flest þekkjum hana, fararstjóri
Bændaferða, verður á skrifstofu
Bændaferða mánudaginn 1. febrúar
til föstudagsins 5. febrúar frá
kl. 9.00 - 16.00.
Það er því alveg upplagt að kíkja í
Síðumúlann í kaffi, hitta Hófý og fá
upplýsingar um ferðirnar.
Sp
ör
-
Ra
gn
he
ið
ur
In
gu
nn
Ág
ús
ts
dó
tt
ir
s: 570 2790www.baendaferdir.is
A L L I R G E T A B Ó K A Ð S I G Í B Æ N D A F E R Ð I R
Hófý, fararstjóri Bændaferða
verður á skrifstofunni 1. - 5. febrúar
Bændaferðir • Síðumúla 2