SunnudagsMogginn - 31.01.2010, Qupperneq 54

54 31. janúar 2010
Í
Gryfju og Arinstofu Listasafns ASÍ sýnir Jóhannes
Dagsson ljósmyndir og myndband undir heitinu,
Firnindi. Þetta er rannsóknar- eða heimildagerð á
öræfalandslagi, kunnuglegt landslag í íslenskri
náttúru en nær hins vegar aldrei út fyrir einn fataskáp
því öll fjöll og firnindi á sýningunni skapast af krumpum
í fötum listamannsins sem liggja í hrúgu og eru mynduð í
nærmynd til að skrá formlögun sem líkist víðáttumiklu
landslagi.
Ímyndirnar snerta hvortveggja ferðamannabransann
og íslenska myndlistarhefð og mundu vafalaust sóma sér
vel í vandaðri ljósmyndabók í túristabúðum eða í Leifs-
stöð, inni á milli bóka með myndum frá Landmanna-
laugum eða Vatnajökli. Áþreifanlegt samhengi við slíka
túristaímynd væri forvitnilegur vettvangur fyrir þessi
heimatilbúnu öræfi. Í listasafninu birtist hins vegar ann-
að samhengi sem snýr að landslagsmálverkum Þorra
Hringssonar sem sýnd eru í Ásmundarsal, en þau drepa
einmitt á sama efni, ferðamannaímyndum og landslags-
hefð, en með gerólíkum hætti. Hvort það er tilviljun eða
útpælt hjá listamanninum og/eða safnstjóra veit ég ekki,
en allavega er heppilegt að spila þessum sýningum sam-
an. Einnig er það skemmtileg tilviljun að verkið Tilts
only (his shirts) eftir dönsku listakonuna AK Dolven er
núna til sýnis á Carnegie í Listasafni Íslands, en það er
stuttmynd sem einnig einskorðast við fataskáp en fæst
við ímyndir abstraktlistar í stað landslagsins.
Við stöndum hér frammi fyrir spurningum um hvern-
ig við festum form í myndir, og jafnvel þó að við vitum
að myndirnar sýni ekki landslag í sinni eiginlegu mynd
þá erum við reiðubúin að blekkja okkur sjálf vegna þess
að formin segja okkur annað. Þetta er bráðskemmtileg
hugmynd og snjall leikur með skynjun. Hins vegar er
ekki úr miklu að moða eftir að maður áttar sig á plottinu
sem tekur nokkrar sekúndur, annað en að brosa yfir lík-
ingunum, enda er hugmyndin í algerum forgangi og feg-
urðargildi eða handverk lagt til hliðar.
Stafræna myndbandið þykir mér standa ljósmynd-
unum framar. Það hefur í sér tilbúið drama sem ljós-
myndirnar hafa ekki og heldur manni fastar við efnið. Ég
sé fyrir mér Stiklur eða einhvern náttúruþátt, jafnvel
nýtt kynningarmyndband frá Iceland Express eftir að
einhver nýráðinn almannatengill hefur fengið þá snjöllu
hugmynd að láta léttsýrt kanadískt rafrokk túlka dulda
tóna sem kunna að óma undir klæðum náttúrunnar.
Klæði
náttúr-
unnar
MYNDLIST
Jóhannes Dagsson
bbbnn
Listasafn ASÍ
Opið alla daga nema mánudaga frá 13-17. Sýningu lýkur 31.
janúar. Aðgangur ókeypis.
Jón B.K. Ransu
Fjöll úr fötum eftir Jóhannes Dagsson; „bráðskemmtileg hugmynd og snjall leikur með skynjun.“
Helgin hefst með listamannakaffi á
Hótel Holti síðla á föstudaginn, en
sprautan að því er Snorri Ásmundsson
sem verður vonandi forseti Íslands
einn daginn. Síðasta föstudagskvöld
upplifði ég klástrófóbískan fáránleika
með Góðum Íslendingum í Borgarleik-
húsinu og fannst upplifunin svo mögn-
uð að ég er að pæla í að fara aftur núna
og plata einhvern með mér til að sjá
viðbrögðin. Allavega ætla ég í leikhús á
laugardaginn með tveimur salla-
skemmtilegum stelpum, við ætlum all-
ar að sjá Söngvaseið í annað sinn og
kannski fá okkur kúluís í Kringlunni á
undan. Síðan fer ég í afmæliskaffi upp í
Mosfellsdal og líklega í smá göngutúr.
Svo er það enn og aftur í leikhús að sjá
Tilbrigði við stef eftir Þór Rögnvalds-
son í Iðnó í leikstjórn Ingu Bjarnason.
Á sunnudaginn ætla ég svo að hafa það
náðugt með snill-
ingnum Jonathan
Safran Foer og ljúka
við bókina Everyt-
hing is Illuminated,
en ég er strax
byrjuð að kvíða
því að klára hana.
Og þó! Þá get ég
grúskað í spænsku-
bókunum því ég er á
svo skemmtilegu
námskeiði hjá mála-
skólanum Lingva að
það kveikir löngun í
heimalærdóm.
Helgin mín Auður Jónsdóttir
rithöfundur
„Klástrófóbískur
fáránleiki“
H
in Sterkari eftir Strindberg er magnað verk um tvær
konur sem hittast á kaffihúsi. Önnur þeirra telur sig
lánsamari en hina þar sem hún er hamingjusamlega
gift en hin er enn einhleyp. Þegar á líður sam-
verustundina og sú gifta hefur látið móðan mása allan tímann
áttar hún sig á því að hennar eigin hamingja er fölsk. Hamingja
hennar réðst af gjörðum hinnar konunnar sem með þögn sinni
hefur leitt samtalið á þennan veg. Þessi uppgötvun verður ein-
hvern veginn stærri þegar litið er til samfélagslegra þátta verks-
ins og tímabilsins þegar það var skrifað.
Þetta verk Strindbergs hefur Þór Rögnvaldsson haft til hlið-
sjónar við að skapa fjögur tilbrigði við þetta stef. Öll ganga þau
út á sömu aðstæður, maður hittir mann á kaffihúsi á að-
fangadag, stundum er það tilviljun, í öðrum tilfellum er verið að
hafa uppi á viðkomandi. Stefin ganga í stuttu máli út á það að
annar aðilinn telur hinum trú um að allt sé gott þrátt fyrir mis-
gjörðir hins fyrrnefnda, en öll fjalla þau um ástina á einn eða
annan hátt.
Tveir æskuvinir hittast í fyrsta tilbrigðinu, vinkonur í öðru
tilbrigðinu, systur í því þriðja og loks mágar tveir í því fjórða.
Fyrstu þrjú tilbrigðin ásamt stefi Strindbergs ganga út frá ást-
um manns og konu og fjalla um hver hefur yfirhöndina í sam-
bandi sem virðist hálfgerður þríhyrningur. Í síðasta tilbrigðinu
ber út af reglunni og ástin snýst ekki um aðra manneskju heldur
ást á sjálfum sér sem er grundvöllur þess að geta elskað aðra.
Höfundur hefur sagt að hann leitist við að skapa hið nýja á
nýjan máta; á þann máta sem gengur hefðinni á hönd frekar en
að hafna henni. Hann er trúr þessari kenningu í tilbrigðum sín-
um.
Samtölin, eða öllu heldur eintölin, eru ágætlega skrifuð.
Textinn er þó upphafinn á köflum og talmálið verður stundum
skrýtið. Sem dæmi má nefna að orðmyndin örvinglan kemur
nokkrum sinnum fyrir í einu tilbrigðanna. Þessi orðmynd heyr-
ist sjaldan í talmáli og því er skrýtið að heyra hana svo oft á
stuttum tíma. Hins vegar hefur höfundur líkt skrifum sínum við
tónlist. Það er vafalaust af vilja gert að endurtaka orð sem þetta
og minnir á klifun sama tóns í tónverki. Eins var sérkennilegt
hversu orðljótar persónur voru í sumum senum og var það
fremur óeðlilegt.
Leikarar stóðu sig prýðilega. Flestir hafa ekki leikið í mörg ár.
Með hlutverk kvennanna fóru Lilja Þórisdóttir og Guðrún Þórð-
ardóttir en karlhlutverkin voru í höndum Gunnars Gunnsteins-
sonar og Valgeirs Skagfjörð. Öll áttu þau góðar senur. Flutn-
ingur á textanum var ágætur. En ekki er síður erfitt að leika í
þögn á sviði. Það tókst ekki alltaf sem skyldi.
Búningar og umgjörð voru hógværleg og vel við hæfi.
Leikstjóranum Ingu Bjarnason hefur tekist hér vel upp enda
enginn nýgræðingur í faginu. Hún býr ekki til „leikstjórasýn-
ingu“ heldur er hún trú texta og innihaldi verksins.
Í heildina er sýningin afar hefðbundin, sumir myndu segja
gamaldags, en það er í anda höfundar sem fyrr segir.
Tilbrigði við stef er ágæt sýning og notalegt afturhvarf til for-
tíðar í gamla Iðnó.
Fjögur tilbrigði
við Strindberg
LEIKLIST
Tilbrigði við stef, eftir Þór Rögnvaldsson
bbbnn
Iðnó
Leikarar: Guðrún Þórðardóttir, Gunnar Ingi Gunnsteinsson, Lilja
Þórisdóttir, Valgeir Skagfjörð og Ólafur Þór Jóhannesson.
Ljósahönnun: Jóhann Bjarni Pálmason.
Búningar: Fitore Berisha.
Leikstjórn: Inga Bjarnason.
Þór Rögnvaldsson og Inga Bjarnason. Leikskáld og leikstjóri.
Ingibjörg Þórisdóttir
Morgunblaðið/Heiddi
Lesbók