Morgunblaðið - 08.02.2010, Síða 19

Minningar 19
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 8. FEBRÚAR 2010
✝ Una Herdís Grön-dal fæddist í
Reykjavík 15. janúar
1926. Hún lést á
hjúkrunarheimilinu
Eir 29. janúar síðast-
liðinn.
Foreldrar hennar
voru Guðmundur
Laxdal Friðriksson,
bifreiðastjóri, f.
23.11. 1887, d. 2.1.
1957, og Guðrún Þor-
láksdóttir, f. 28.9.
1892, d.20.8. 1973.
Herdís var einkabarn
þeirra hjóna. Hinn 7. júlí 1956 gift-
ist Herdís Inga Baldri Gröndal,
tónlistarmanni og skrifstofustjóra,
f. 18.10. 1920, d. 20.3. 1986. Hann
var yngsti sonur hjónanna Bene-
dikts Þ. Gröndal og Sigurlaugar
Guðmundsdóttur Gröndal.
Ingi og Herdís eignuðust tvö
börn. Þau eru: 1) Guðrún Guð-
munda Gröndal, framhaldsskóla-
hún fiðlunám í Tónlistarskólanum í
Reykjavík og lauk þaðan fulln-
aðarprófi tíu árum síðar, árið 1955.
Herdís var fiðluleikari með Sinfón-
íuhljómsveit Íslands frá stofnun
hennar árið 1950 og starfaði hún
þar nær óslitið fram til hausts
1993. Hún vann svo hlutastarf á
skrifstofu hljómsveitarinnar fram
til ársins 2000.
Herdís var ákaflega skapandi
manneskja. Hún hafði dálæti á bók-
menntum, ekki síst ljóðlist, mynd-
list var henni nákomin og hún
hafði næmt auga fyrir fegurð hlut-
anna. Hún var líka náttúruunnandi
sem sótti kraft og andagift til jarð-
arinnar. Hún ferðaðist töluvert, um
Evrópu, til Bandaríkjanna og til
Indlands. Án nokkurs vafa var þó
tónlistin sá strengur sem hæst óm-
aði í hennar sál. Hún var næmur
hlustandi og fylgdist af lifandi
áhuga með framgangi ungs tónlist-
arfólks og tónlistarinnar í landinu.
Útför Herdísar fer fram frá
Kópavogskirkju í dag, mánudaginn
8. febrúar 2010, og hefst athöfnin
kl. 15.
kennari, f. 5.7. 1958,
gift Jóni Halldóri
Jónassyni upplýs-
ingafræðingi, f. 19.4.
1958. Þeirra börn,
Össur Ingi Jónsson, f.
16.5. 1988, og Hjálm-
ar Snorri Jónsson, f.
10.2. 2001. 2) Svein-
björn Össur Gröndal,
smiður, f. 17.12.
1959, sambýliskona
hans er Þóra Jóns-
dóttir, öryggis-
fulltrúi, f. 12.2. 1963.
Sonur þeirra er Ás-
grímur Karl Gröndal, f. 4.6. 1997.
Herdís ólst upp í Reykjavík. Fjór-
tán ára fékk hún berkla og lauk
þar með allri venjulegri skóla-
göngu. Hún fékkst við að teikna og
mála og fimmtán ára fékk hún inn-
göngu í Handíðaskólann, langyngst
allra nemenda. Hún fékk fullan
bata af berklunum og fiðlan vitjaði
hennar í draumi. Nítján ára hóf
Nú er hún elsku móðir mín látin.
Hún var hávaxin, grönn og ljós á
húð og hár. Glaðlynd, kvik og ör,
sólargeisli foreldra sinna og svo
margra annarra.
Hún var einkabarn, alin upp í
mikilli fátækt en dálæti og ein-
angraðist frá öðrum börnum vegna
berklanna. Hún vandist því að fara
eigin leiðir og hafa ofan af fyrir
sér sjálf. Tæplega tvítug fylgdi
hún köllun sinni og hóf fiðlunám af
innlifun, einurð og ósérhlífni. Hún
varð fiðluleikari, giftist fiðluleikara
og líf hennar varð tónlistarlíf.
Móðir mín ól okkur systkinin
upp af umhyggju og einstöku
frjálslyndi. Ég minnist þess varla
að hún hafi beinlínis kennt mér
nokkurn skapaðan hlut, en hún
skapaði einstaklega elskuríkt,
frjálst og áreynslulaust andrúms-
loft þar sem öll miðlun gerðist af
sjálfu sér. Ég var orðin nokkuð
stálpuð er mér skildist að það var
ekki sjálfsagður hlutur á hverju
heimili að breyta stássstofunni í
grafíkverkstæði, málarastúdíó eða
æfingapláss, eða eldhúsinu í kerta-
gerð og tauþrykksstofu, hvað þá
barnaherbergjunum í fótanudd-
stofur.
Mamma var einstaklega hug-
myndarík og opin fyrir nýjum
straumum. Þannig tók heimilið
gagngerum breytingum á fárra
ára fresti, nýir litir, nýtt vegg-
fóður, nýir stílar og húsgögnunum
var svipt um allt hús. Saman stóð-
um við í stórræðum á þessu sviði
ár og síð og alla tíð, hvernig sem
aurastaðan á heimilinu var.
Og hún rétti mér bækur, setti
plötur á fóninn, þreyttist aldrei á
að ræða og hlusta, stöðugt lifandi
og áhugasöm um hvaðeina sem
mér fannst merkilegt. Það var
ekki ónýtt veganesti.
Móðir mín var félagslynd kona,
vinamörg og átti sérstaklega auð-
velt að ná sambandi við sér yngra
fólk. Hún var listamaður, frjáls í
anda og gleymdi ekki að lifa lífinu.
Hún var tilfinningarík og tengdist
sterkum böndum. Hún umvafði
okkur, fólkið sitt. Hugsaði af natni
um aldraða móður sína inni á
heimilinu og síðar um eiginmann
sinn í veikindum hans, en fráfall
hans um aldur fram varð henni
þungbært. Hún var alla tíð mik-
ilvægur áhrifavaldur í mínu lífi og
sonum mínum frábær amma.
Þegar hún fékk Alzheimer-
greininguna aldamótaárið man ég
að við horfðumst í augu og vissum
báðar að þessa vegferð myndum
við ganga saman. Við fetuðum
okkur þennan stíg, hratt og hægt,
slétt og bratt, en alltaf niður á við.
Vissulega vorum við ekki einar á
ferð og að leiðarlokum vil ég
þakka af alhug öllu því góða og
trygga fólki sem fylgdi henni um
lengri eða skemmri tíma.
Ég kveð móður mína með þakk-
læti og mun sakna hennar alla ævi.
Guðrún Guðmunda.
Una Herdís, eða Stella eins og
við kölluðum hana, var æskuvin-
kona móður okkar Elínar sem lést
fyrir 18 árum. Stella hefur því ver-
ið hluti af lífi okkar systra alla tíð.
Það er gaman að hugsa til þess að
jafn ólíkir persónuleikar sem þær
vinkonur voru, móðir okkar stór-
borgar- og tískudama og Stella bó-
hem, listamaður og tónlistarmað-
ur, þá voru þær bestu vinkonur frá
barnaskólaárum og alla tíð upp frá
því. Höfðu oft mjög ólíkar skoð-
anir á hlutunum og gátu orðið
ósáttar en sættust alltaf aftur, því
þær gátu ekki hvor án annarrar
verið. Þær eru margar ljúfar
minningarnar frá æskuárunum.
Fyrst þegar við heimsóttum Stellu
og Inga þar sem þau bjuggu hjá
foreldrum Stellu í Blesugróf niður
við Elliðaárnar. Þar var ævintýra-
heimur, hænsnakofi, nóg af rab-
arbara og lítill lystigarður fyrir
framan húsið með krókóttum stíg-
um og fallegum blómum. Síðar var
ekki síður skemmtilegt að koma í
heimsókn eftir að Gunna Munda
og Bjössi fæddust að fá að passa
og leika við þau systkinin. Enn síð-
ar þegar við systur vorum orðnar
aðeins eldri, vissum við ekkert
skemmtilegra en þegar Stella kom
við hjá okkur í Bólstaðarhlíðinni,
gjarnan seint á kvöldin eftir æf-
ingar hjá sinfóníunni og þá var
sest í eldhúsið og mikið spjallað og
hlegið. Eftir dágóða stund vorum
við systurnar sendar í rúmið því
vinkonurnar vildu skiljanlega fá að
spjalla í friði, en okkur þótti það
súrt, því Stella var svo fjörug og
skemmtileg. Stella var líka fyrsti
ökukennarinn okkar, fór með okk-
ur upp í Rauðhóla og þar fengum
við að taka í bílinn. Alla tíð hefur
Stella verið þátttakandi í okkar
lífi, barnanna okkar og eigin-
manna, glaðst með okkur á öllum
stórum og smáum stundum í okkar
lífshlaupi. Nú er Stella okkar kom-
in til Inga síns og saman spila þau
á fiðlurnar sínar. Hugur okkar er
nú hjá Gunnu Mundu og Bjössa og
þeirra fjölskyldum sem misst hafa
yndislega móður, tengdamóður og
ömmu.
Aníta og Helen.
Ég var lítill þegar ömmur mínar
létust svo ég man ekki eftir þeim
en ég átti tvær skáömmur. Föð-
ursystur sem var yndislega hlý og
notaleg og svo Lellu. Þegar for-
eldrar mínir þurftu af bæ, sem
gerðist allt of sjaldan var ég
stundum sendur til Lellu í gist-
ingu. Þar var svo gaman. Ekki
þannig að hláturbunan stæði út úr
manni heldur fékk maður að vera í
friði með að gera eins lítið og mað-
ur vildi og að grúska og skoða og
spekúlera, lesa og hlusta. Þar var
trompet uppi á vegg. Og fiðla. Og
alls konar skrýtnir hlutir sem
maður fékk að skoða. Lundabyggð
á vegg inni á baði og ferhyrningur
málaður fyrir ofan hjónarúmið því
liturinn var svo róandi. Bjössi
stórifrændi jafnvel í röndóttum
buxum rétt búinn að gera eitthvað
sem maður sjálfur gæti aldrei og á
leið í annað ævintýri. Elsku Gunna
með margræða brosið sitt og aug-
un sem sjá í gegnum allt. Skraut-
gluggi, stórhættuleg hnífa-
paraskúffa, geymsla full af
furðuverkum, hrekkjusvín og Ingi
frændi að lesa inni í litla herbergi
með skegg. Bakvið var gangstéttin
sem Frakkar myndu aldrei nota og
út um eldhúsgluggann var Esjan
ekki óyfirstíganleg. Ekki dót en
uppi í skáp í langa herbergi voru
hlutir sem mátti skoða. Kínverska
pensla mátti nota til að búa til
furðulegar teikningar og ótrúlegar
bækur voru fullar af öllu því sem
manni hafði ekki enn dottið í hug.
Alger lúxus var að fá að sofa í efri
kojunni sem var ekki fyrir ofan
neðri kojuna heldur næstum því
uppi í lofti svo ekki sæist hvað
maður hafði tekið með sér til að
skoða fyrir svefninn. Og maður
fékk að fara á bak við og ofan í
hljómsveitargryfju í Óperunni. Og
síðast en ekki síst var magnyl eit-
ur.
En hver var Lella og af hverju
var hún mér svona mikils virði? Af
hverju fannst mér hún svo merki-
leg? Ég vissi ekki einu sinni hvað
hún hét. Ég kallaði hana bara
Lellu og veit ekki af hverju. Ég
fékk að vera hjá henni af og til en
vissi ekkert um hana. En ég vissi
að henni fannst hitt og þetta um
þetta og hitt sem allt var óskap-
lega merkilegt þó maður skildi
ekki nokkurn skapaðan hlut í því.
Því ef maður var hjá Lellu eða hún
kom í heimsókn blökuðu eyrun
meir en annars því umræðurnar
voru alltaf forvitnilegar. Það var
nú bara það að manni var tekið
eins og maður var. Engar kröfur
og engir kassar. Áhugi á öllu sem
var að gerast í heiminum svo
manni fannst maður ekki vera svo
skrýtinn þrátt fyrir allt. Á ung-
lingsárunum fór ég jafnvel í heim-
sókn nokkrum sinnum til að
spjalla og rifjaði upp með sjálfum
mér hvað það var notalegt að vera
lítill gaufari í pössun hjá Lellu
frænku.
Seinna meir hef ég oft hugsað
um það hvort mér gæti nokkurn
tímann tekist eins vel með litlu
frændsystkinin sem stundum slæð-
ast inn. Að vekja áhuga þeirra á
furðum heimsins litlum sem
stórum. Sennilega næ ég því ekki
og get þá bara kennt internetinu
um en ég er þakklátur fyrir að
hafa fengið að vera hjá þessari
konu sem áreynslulaust hafði svo
djúpstæð áhrif á mig.
Victor.
Una Herdís Gröndal
 Fleiri minningargreinar um Una
Herdís Gröndal bíða birtingar og
munu birtast í blaðinu næstu daga.
✝ Ingibjörg Ingi-marsdóttir fædd-
ist á Akureyri 12.
febrúar 1930. Hún
lést á Grund í Reykja-
vík 31. janúar 2010.
Foreldrar hennar
voru þau Margrét K.
Steinsdóttir, hús-
móðir, f. 10. mars
1896, d. 28. ágúst
1982, og Ingimar A.
Óskarsson, nátt-
úrufræðingur og
kennari, f. 27. nóv-
ember 1892, d. 2. maí
1981. Bræður Ingibjargar voru
Óskar, þýðandi, f. 2. nóvember
1928, d. 12. febrúar 1996, og Magn-
ús, hljómlistarmaður, f. 1. maí
1933, d. 21. mars 2000.
Árið 1955 giftist Ingibjörg Brynj-
ólfi Vilhjálmssyni, f. 25.12. 1929.
mennt og starfaði um tíma hjá bæj-
arskrifstofunum á Akranesi, en
lengstan starfsferil sinn vann hún
sem fulltrúi á skrifstofu Kenn-
araskólans, nú Kennaraháskólans.
Þar starfaði hún þar til hún varð
sjötug og gott betur, því hún vann
þar út allt það ár að ósk skólans.
Hún naut sín vel í starfi sínu þar og
átti hylli bæði kennara og nemenda
og eignaðist góða vini meðal starfs-
fólksins.
Hún var félagslynd, bókelsk og
tónelsk, spilaði á gítar og hafði
góða söngrödd, en þegar líða tók á
ævina hefti MS-sjúkdómurinn hana
mjög mikið hvað varðaði þátttöku í
félagslífi. Síðustu árin þegar halla
tók undan fæti var Ingibjörg í dag-
vistun hjá MS-félaginu á Sléttuvegi
og undi hag sínum vel hjá því ágæta
fólki. Frá síðla hausts 2008 átti hún
heimili sitt á Grund í Reykjavík.
Ingibjörg verður jarðsungin frá
Fríkirkjunni í Reykjavík í dag, 8.
febrúar 2010, og hefst athöfnin kl.
11.
Þau slitu samvistir.
Synir þeirra eru Ingi-
mar, f. 6. október
1955, og Haraldur, f.
5. nóvember 1959.
Barnabörn Ingibjarg-
ar, börn Haraldar
eru, Þórleifur, f.
1985, Jón Gunnar, f.
1986, tvíburarnir
Andri og Björgvin, f.
1987, Eva, f. 1989, d.
1999, Aron Ingi, f.
1997, og Nana, f.
1998.
Ingibjörg ólst upp
á Dalvík ásamt foreldrum sínum og
bræðrum frá 1936 til ársins 1945,
en þá flutti fjölskyldan til Reykja-
víkur og þau Margrét og Ingimar
áttu alla tíð heimili sitt á Langholts-
vegi 3.
Ingibjörg var gagnfræðingur að
Í dag kveðjum við elskulega mág-
konu mína, Ingibjörgu Ingimars-
dóttur, sem í fjölskyldunni er aldrei
kölluð annað en Systa.
Systa var það sem ég kalla ein af
hvunndagshetjum okkar. Setti alltaf
aðra í forgang, vildi ekkert tilstand í
kringum sig. Það væri ekki í hennar
anda að vera hér með lofgjörð að
henni látinni. Hún barðist við MS-
sjúkdóminn í tugi ára og lét aldrei
bilbug á sér finna. Stundaði vinnu á
skrifstofu Kennaraháskólans fram
til sjötugs og eignaðist þar góða vini
sem sýnt hafa henni ræktarsemi í
gegnum árin.
Einnig átti hún vinkvennahóp frá
æskuárunum sem alltaf héldu tryggð
við hana og sem hún mat mjög mik-
ils.
Haustið 2008 flutti Systa af Sléttu-
vegi 7 inn á Grund í Reykjavík og
varð hvers manns hugljúfi, þakklát
fyrir allt sem fyrir hana var gert og
kvartaði aldrei. Það var yndislegt að
finna hvað hún hafði náð vel til
starfsfólksins og vil ég hér með færa
þeim öllum kærar þakkir fyrir
umönnunina og einstaklega gott við-
mót.
Systa var bókhneigð og unni tón-
list sem og bræður hennar Óskar og
Magnús. Bára frænka hennar á Dal-
vík minnist margra góðra stunda
heima hjá Margréti og Ingimar á
Dalvík þar sem Systa og bræðurnir
ólust upp. Söngur og hljóðfæraleikur
skemmti gestum, en Systa spilaði
listavel á gítar og hafði fallega söng-
rödd. Á yngri árum, eftir að Systa
flutti með fjölskyldu sinni til Reykja-
víkur frá Dalvík, tók hún mikinn þátt
í félagsstarfi og fór með hópi á
heimsmót Lýðræðissinnaðrar æsku
sem haldið var í Búkarest um miðja
síðustu öld, þar sem hún sýndi ásamt
öðrum þjóðdansa og söng í svoköll-
uðum „Búkarestkór“ undir stjórn
Jóns Ásgeirssonar tónskálds og var
sú ferð henni mjög eftirminnileg.
Siglt var til Þýskalands og farið það-
an með lest til Rúmeníu og gat á
þeirri leið að líta rústir síðari heims-
styrjaldarinnar. Það hafði mikil áhrif
á hópinn.
Ég ætla ekki að hafa mörg orð hér
um Systu, eins og áður sagði vildi
hún ekki hafa sig í forgrunni. Hún
var einstaklega skapgóð og bar sín
óblíðu kjör með þvílíku jafnaðargeði
að maður var stundum agndofa og
auðmjúkur gagnvart þvílíku æðru-
leysi. Synirnir og barnabörnin voru
númer eitt í hennar huga.
Kæru bræður, Ingi og Haddi. Guð
gefi ykkur styrk til að takast á við
móðurmissinn og hafið í huga að nú
líður henni vel í nýjum heimkynnum,
hefur sameinast foreldrum sínum og
bræðrum.
Hver minning dýrmæt perla að liðnum
lífsins degi,
hin ljúfu og góðu kynni af alhug þakka
hér.
Þinn kærleikur í verki var gjöf, sem
gleymist eigi,
og gæfa var það öllum, er fengu að
kynnast þér.
(Ingibjörg Sigurðardóttir.)
Guð blessi minningu góðrar konu.
Vertu kært kvödd, elsku Systa mín.
Ingibjörg (Inga).
Mig langar í fáum orðum að minn-
ast föðursystur minnar, Ingibjargar,
eða Systu, eins og hún var alltaf köll-
uð. Hún lést 31. janúar sl., rétt tæp-
lega áttræð. Hún var ein ljúfasta og
hógværasta manneskja sem ég hef
kynnst. Hún tók alltaf á móti manni
með blíðu brosi og lét öllu fólki sem
hitti hana líða eins og það væri
merkilegasta fólkið í öllum heimin-
um. Um fertugt fór hún að finna fyrir
hreyfihömlun í fótunum sem smám
saman ágerðist og leiddi loks til löm-
unar. Hún hafði nokkru áður verið
greind með sjúkdóm sem kallaður er
M.S. og var bundin í hjólastól síðustu
25 árin. En aldrei heyrðist kvörtun-
artónn né óánægja frá henni með
þau hlutskipti.
Hún var óendanlega þakklát fyrir
hvert viðvik sem gert var fyrir hana,
sama hversu lítið það var. Það var
alltaf gaman að heimsækja Systu og
spjalla um menn og málefni og heima
og geima því hún var gáfuð, víðlesin
og hafði góða kímnigáfu. Ef fleiri
hefðu að geyma eins mikla ljúf-
mennsku og æðruleysi og hún væri
heimurinn margfalt betri. Ég er ekki
í minnsta vafa um að henni líði betur
núna og að heill englaskari hafi tekið
á móti henni og bætt henni í sinn hóp.
Ég er þakklát fyrir að hafa átt
frænku eins og Systu, eins stór
manneskja og hún var.
Hver minning dýrmæt perla að liðnum
lífsins degi,
hin ljúfu og góðu kynni af alhug þakka
hér.
Þinn kærleikur í verki var gjöf, sem
gleymist eigi,
og gæfa var það öllum, er fengu að
kynnast þér.
(Ingibjörg Sigurðardóttir.)
Ása Magnúsdóttir.
Ingibjörg Ingimarsdóttir
 Fleiri minningargreinar um Ingi-
björgu Ingimarsdóttur bíða birting-
ar og munu birtast í blaðinu næstu
daga.