Skólablaðið - 01.12.1962, Page 3

4. tbl.
Desember
1962
árg.
ANMETAKENND er tilfinning, sem við könnumst öll við. Ef við stöndum
andspænis fyrirbrigði, er við dáumst að vegna mikilleika eða snilli, vill
vanmetakenndin oft vera drjúgur þáttur þeirra hughræringa, sem bærast
hjá okkur á stund aðdáunarinnar. Við finnum til smæðar okkar og getu-
leysis, er við berum mátt þess anda, sem skóp snilliverkið saman við eigin vangetu.
Slíkur samanburður verkar jafnvel lamandi á mat eigin hæfileika, þúfan er minni,ef
fjall er í baksýn. En þessi regla gildir ekki aðeins um samskipti tveggja einstakl-
inga, heldur einnig um samskipti tveggja þjóða og þá helzt stórveldis og smárikis.
Ef við athugum mannkynssöguna, rekumst við á mýmörg dæmi slíkra samskipta.
En flest eru þau á einn veg. Hinn stóri og voldugi aðili,hefur smátt og smátt orðið
ágengari, krafizt ívilnana hjá þeim vanmáttugri, teygt skollafíiigur sína eftir hverjum
hlut, er hann ágirntist, kúgað hinn smærri og loks í krafti yfirburða sinna, undirokað
hann, mergsogið og beitt öllu því ofríki, sem hugsazt gat.