Morgunblaðið - 19.05.2010, Blaðsíða 12

Deiluefni Stjórnun fiskveiða hefur löngum valdið deilum og sjómennirnir Óli Olsen og Vagn Ingólfsson á Esjari hefðu eflaust viljað meiri kvóta á vertíðinni.
BAKSVIÐ
Ágúst Ingi Jónsson
aij@mbl.is
Formaður starfshóps um breytingar
á fiskiveiðistjórnunarkerfinu hafnar
því að nýlegar skýrslur sem meðal
annars fjalla um innköllun aflaheim-
ilda útiloki þá aðferð. Þvert á móti
megi segja að skýrslurnar staðfesti
að það kerfi sem nú er notað dugi
ekki. Áfram verði unnið að útfærslu
breytinga á kerfinu og ekki sé ljóst
hvenær þeirri vinnu lýkur.
Starfshópurinn hefur falið Jóni
Steinssyni, lektor í hagfræði við Col-
umbia-háskóla í Bandaríkjunum, að
rýna þær tvær skýrslur sem nýlega
voru unnar fyrir nefndina. Jafnframt
er til skoðunar hvort hugmyndir um
vatns- og jarðhitaréttindi og nýtingu
ríkisins á þeim auðlindum, sem fram
koma í skýrslu sem nýlega var afhent
forsætisráðherra, geta einnig nýst í
vinnu starfshópsins. Samtímis vinnur
hópurinn að skoðun á einstökum þátt-
um kerfisins og að því að draga sam-
an sjónarmið hagsmunaaðila og
stjórnmálamanna í hópnum.
Hinar minnstu breytingar
eru taldar raska jafnvæginu
Aðspurður hvort úttekt sérfræð-
inga í Háskólanum á Akureyri og
Daða Más Kristóferssonar, dósent
við Háskóla Íslands, útiloki ekki fyrn-
ingu eða innköllun aflaheimilda, segir
Guðbjartur Hannesson, formaður
starfshópsins, svo ekki vera. „Það er
hægt að líta á það með tvennum
hætti, en fyrst og fremst held ég að
sjávarútvegurinn verði að viðurkenna
að skýrslurnar gefa atvinnugreininni
ekki háa einkunn,“ segir Guðbjartur.
„Skuldsetningin er orðin svo
mikil að hinar minnstu breytingar
eru taldar raska jafnvæginu og það á
sama tíma og greinin býr í raun við
kjöraðstæður.
Ef skýrsla Akureyringanna er
skoðuð sést hversu gríðarleg skuld-
setningin var á tímabilinu 2003-07.
Þar kemur ekkert fram um að það sé
vegna fjárfestinga í tækjum, búnaði
eða skipum, heldur hafi þessir fjár-
munir að hluta farið í kvótakaup og að
hluta til út úr greininni.
Við höfum sagt að við ætlum að
gera breytingar á kerfinu af varfærni
þannig að það raski ekki greininni
umfram það sem nauðsynlegt
er. Við getum hins vegar
ekki bjargað þeim sem
þegar eru að komast í
þrot. Í raun sýna þessar
tvær skýrslur að það er
nauðsynlegt að
gera breytingar á
kerfinu því það
virkar ekki að
óbreyttu,“
segir Guð-
bjartur.
Útiloka ekki innköllun
 Jón Steinsson fenginn til að rýna háskólaskýrslur um fyrningu í sjávarútvegi
 Skýrslurnar gefa atvinnugreininni ekki háa einkunn, segir formaður starfshóps
12 FréttirINNLENT
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 19. MAÍ 2010
Verður haldinn miðvikudaginn 2. júní 2010,
kl. 17.00 í fundarsal BSRB á 1. hæð að
Grettisgötu 89, 105 Reykjavík.
Dagskrá:
1. Venjuleg ársfundarstörf samkvæmt samþykktum sjóðsins.
2. Önnur mál löglega upp borin.
Allir sjóðfélagar sem og fulltrúar aðildarfélaga BSRB, BHM,
KÍ og launagreiðendur eiga rétt til fundarsetu með málfrelsi
og tillögurétti og eru þeir hvattir til að mæta.
Fundargögn verða afhent á fundarstað fyrir setningu
fundarins.
Reykjavík, 14.maí 2010
Stjórn Lífeyrissjóðs starfsmanna sveitarfélaga.
Ársfundur
Lífeyrissjóðs starfsmanna sveitarfélaga 2010
Morgunblaðið/Heiddi
Ábyrgð Sófus Berthelsen, starfs-
maður Fjarðarsmíði, við vinnu sína.
Ágúst Ingi Jónsson
aij@mbl.is
„Með þessu aukast kröfur til meist-
ara innan okkar vébanda og réttur
og öryggi neytenda eykst að sama
skapi,“ segir Ágúst Pétursson, for-
maður meistaradeildar Samtaka iðn-
aðarins, en settur hefur verið á lagg-
irnar Ábyrgðasjóður iðnmeistara
innan SI. Hann segir um talsverð
tíðindi að ræða og að auknar skyldur
séu lagðar á iðnmeistara, en fyrir-
komulag sem þetta sé m.a. þekkt á
hinum Norðurlöndunum.
Telji verkkaupi vinnubrögð
verktaka ekki uppfylla væntingar
getur hann skotið máli sínu til Úr-
skurðarnefndar meistaradeildarinn-
ar. Þar eiga meðal annars sæti full-
trúar frá Neytendasamtökunum og
Húseigendafélaginu og falli úrskurð-
ur verkkaupa í hag fær hann bætur
úr Ábyrgðasjóðnum.
Allir félagsmenn Meistaradeild-
ar SI eru löggiltir iðnmeistarar og
eiga aðild að Ábyrgðasjóði MSI. Að
baki Ábyrgðasjóði MSI standa Sam-
tök iðnaðarins og sex meistarafélög,
það eru Málarameistarafélag
Reykjavíkur, Meistarafélag Suður-
lands, Meistarafélag byggingar-
manna á Norðurlandi, Félag skrúð-
garðyrkjumeistara, Meistarafélag
iðnaðarmanna í Hafnarfirði og Félag
blikksmiðjueigenda. Ábyrgðasjóður-
inn hefur verið samþykktur á fund-
um viðkomandi félaga og tekur til
starfa í vikunni.
Verksamningur skilyrði
Telji verkkaupi vinnubrögð
verktaka ekki uppfylla væntingar
um fagleg vinnubrögð getur hann
skotið máli sínu til Úrskurðarnefnd-
ar MSI. Skriflegur verksamningur
milli verkkaupa og verksala er skil-
yrði þess að verkkaupi geti vísað
máli sínu til Úrskurðarnefndar MSI.
Ágreiningi vegna reikningagerðar,
verktíma og álíka atriða er ekki
hægt að vísa til úrskurðarnefndar.
Einungis einstaklingar og hús-
félög geta notið bóta úr Ábyrgða-
sjóði MSI. Hámarks bótafjárhæð er
2 milljónir kr. Úrskurðarnefnd MSI
fjallar ekki um mál þar sem samn-
ingsupphæð er lægri en 100 þúsund
kr. og ekki hærri en 25 milljónir með
VSK. Verkefnið er kynnt á si.is
Öryggi neytenda eykst
 Ábyrgðasjóður iðnmeistara í SI tekur til starfa
Þær skýrslur sem fyrir liggja um
innköllun aflaheimilda sýna, að
mati Einars K. Guðfinnssonar, fyrr-
verandi sjávarútvegsráðherra og
fulltrúa í starfshópnum, að fyrn-
ingin er ótæk. „Málið er að mínu
mati alveg orðið skýrt,“ segir Einar.
„Innköllun aflaheimilda myndi setja
sjávarútveginn í uppnám. Hafi vafi
verið á þessu í huga einhverra þá er
það nú orðið ljóst.“
Hann segir að lagt hafi verið af
stað í vinnu starfshópsins með það
að leiðarljósi að vinna faglega að
verkefninu og hópurinn hefði nú
þrjár álitsgerðir til að styðjast við.
„Í fyrsta lagi höfum við skýrslu
Deloitte, sem var unnin fyrir LÍÚ, en
Deloitte er sú endurskoðunar-
skrifstofa sem hefur mesta
yfirsýn yfir sjávarútveginn.
Síðan höfum við skýrslur
sérfræðinga við HA og
skýrslu Daða Más Krist-
óferssonar, sér-
fræðings við HÍ.
Þessar skýrslur
benda allar í
sömu átt og sýna
að fyrningar-
leiðin er að mínu mati ótæk.
Starfshópurinn hefur engu að
síður þá skyldu á sínum herðum að
finna niðurstöðu sem meiri sátt
getur orðið um. Innköllun aflaheim-
ilda getur ekki orðið grundvöllur
slíkrar sáttar. Nefndin er ekki kom-
in að neinum lokapunkti í störfum
sínum, en það er orðið skýrt hvað
hægt er að gera og hvað ekki.
Stóra málið í þessu er að sjávar-
útvegurinn verður að búa við fyrir-
sjáanleika. Fiskveiðirétturinn verð-
ur að vera alveg skýr og verkefnið
er að útfæra hvernig að því verður
staðið. Ég lít þannig á að eign-
arrétturinn á fiskimiðunum sé hjá
þjóðinni, en nýtingarrétturinn verði
að vera hjá útgerðinni.
Eftir því sem meiri óvissa er í
kringum nýtingarréttinn þeim mun
líklegra er að við fáum sjávarútveg
sem ekki getur haldið uppi þeim
lífskjörum, sem við þurfum á að
halda. Eins og staðan er núna er
ekkert verið að fjárfesta í greininni
og menn halda að sér höndum.
Óvissan tefur þann efnahagslega
bata sem við þurfum á að halda,“
sagði Einar K. Guðfinnsson.
Fyrningarleiðin ótæk
SJÁVARÚTVEGURINN VERÐUR AÐ BÚA VIÐ FYRIRSJÁANLEIKA
Einar K.
Guðfinnsson
Guðbjartur
Hannesson
Morgunblaðið/Alfons
„Þótt skýrsluhöf-
undar komi sér
hjá því að segja
það berum orð-
um dylst engum
sem les skýrslu
Rannsóknastofn-
unar Háskólans á
Akureyri (RHA)
að niðurstaða
hennar er að
fyrningarleiðin
er ófær,“ segir Friðrik J. Arn-
grímsson, framkvæmdastjóri LÍÚ,
meðal annars á heimasíðu sam-
bandsins.
Friðrik segir margt í skýrslunni
vekja spurningar, bæði hvað varðar
nálgun viðfangsefnisins og eins þær
ályktanir sem skýrsluhöfundar
draga. „Skýrsluhöfundar komast að
þeirri niðurstöðu að hluti íslenskra
sjávarútvegsfyrirtækja ráði við það
að kvótinn sé tekinn af þeim á 20 ár-
um. Samt liggur ljóst fyrir að fyr-
irtækin yrðu ekki til eftir þann tíma
og væru reyndar horfin miklu fyrr,“
segir Friðrik og spyr: „Er það orðið
markmið að fyrirtæki hverfi?“
Framkvæmdastjóri LÍÚ segir
óútskýrðar skilgreiningar settar
fram í skýrslu RHA. „Hvað er t.d.
átt við með orðalaginu „hægfara
innköllun núverandi aflaheimilda“
og hvaða mælikvarðar liggja að
baki þeirri ályktun skýrsluhöfunda
að 20 kr. á þorskígildi sé „hóflegt
leiguverð“?“ spyr Friðrik.
Er það markmið að
fyrirtæki hverfi?
Friðrik J.
Arngrímsson
Í samstarfssamningi ríkisstjórn-
arflokkanna í kafla um endur-
skoðun laga um fiskveiðar segir að
leggja eigi grunn að innköllun og
endurráðstöfun aflaheimilda á 20
ára tímabili. „Endurskoðunin verði
unnin í samráði við hagsmunaaðila
í sjávarútvegi og miðað við að áætl-
un um innköllun og endurráðstöfun
taki gildi í upphafi fiskveiðiárs 1.
september 2010,“ segir í stjórn-
arsáttmálanum.
Í byrjun júlí í fyrra skipaði
sjávarútvegsráðherra starfshóp til
þess að endurskoða fyrirkomulag
fiskveiðistjórnunarinnar. Verkefni
hans eru að skilgreina helstu álita-
efni, sem fyrir hendi eru í löggjöf-
inni, og lýsa þeim. Að loknum nauð-
synlegum greiningum á hann að
setja fram valkosti um leiðir til úr-
bóta, þannig að greininni verði
sköpuð góð rekstrarskilyrði til
langs tíma, veiðar verði stundaðar
með sjálfbærum hætti og sem víð-
tækust sátt náist um stjórnunina.
Starfshópurinn átti að skila af sér
fyrir 1. nóvember síðastliðinn.
Valkostir um leiðir
til úrbóta