Fréttablaðið - 07.10.2011, Blaðsíða 13

FÖSTUDAGUR 7. október 2011 13
lagningu á skuldum fyrirtækja.
Þá þarf að ljúka við ríkisfjármála-
verkefnið. Í þessum verk efnum
er mikilvægt að halda áfram
vinnunni sem staðið hefur yfir,
stjórnvöld mega ekki tapa niður
ákafanum.“
Kozack bætir því við að hag-
vöxtur á næstu misserum sé nauð-
synlegur til að draga úr atvinnu-
leysi. Til að ýta undir vöxt þurfi
síðan að auka fjárfestingu. „Við
lítum á fjárfestingu sem helsta
aflvaka hagvaxtar og leggjum því
mikla áherslu á að umhverfi fjár-
festinga verði bætt og að ráðist
verði í fyrirhuguð fjárfestingar-
verkefni,“ segir Kozack.
Spurð hvað helst beri að varast
svarar Kozack: „Verði frekari töf á
ráðgerðum fjárfestingar verkefnum
er það klárlega áhyggjuefni. Ef
endurskipulagning skulda fyrir-
tækja og heimila gengur verr á
næstu misserum en verið hefur
hefði það einnig slæm áhrif á
efnahags batann. Ég held hins
vegar að stærsti áhættuþátturinn
núna sé titringurinn á alþjóð legum
fjármála mörkuðum. Ef önnur
heims niðursveifla á sér stað verð-
ur Ísland ekki ósnortið af henni.“
Spurð hvort samanburður við
aðrar samstarfsáætlanir sjóðsins
sé Íslandi hagstæður segist Kozack
vart treysta sér til þess að svara
því. Hún segir þó að í þessu tilfelli
hafi meginmarkmiðin náðst, sem
hafi því miður ekki alltaf tekist.
Rétt ákvörðun
að láta bankana falla
Mikið hefur verið rætt um þá
ákvörðun íslenskra stjórnvalda að
leyfa bönkunum að falla í stað þess
að ábyrgjast allar skuldir þeirra í
kjölfar bankahrunsins. Hefur því
verið haldið fram að AGS hafi ein-
dregið ráðlagt þáverandi stjórn-
völdum frá þessum ráðahag. Lýsti
Jón Steinsson hagfræðingur því til
að mynda nýverið í grein í Frétta-
blaðinu hvernig yfirmenn sendi-
nefndar AGS á Íslandi „misstu
andlitið“ og „supu hveljur“ þegar
þeim var tilkynnt um þessa ákvörð-
un. Kozack segir reynsluna hafa
leitt í ljós að ákvörðun stjórnvalda
á þeim tíma hafi verið rétt.
„Það er alveg ljóst að þáverandi
ríkisstjórn tók rétta ákvörðun.
Ábyrgðir bankanna voru einfald-
lega of miklar til að ríkið gæti fært
þær yfir á eigin efnahagsreikning,“
segir Kozack, sem tekur þó ekki
undir lýsingar Jóns og segist telja
að starfsfólk sjóðsins hafi áttað sig
á því að þetta væri skynsamlegasti
kosturinn fyrir Ísland á þessum
tíma.
Kozack segir að margt sé hægt
að læra af reynslu Íslands, bæði
fyrir og eftir hrun. „Lexíurnar frá
því fyrir hrun eru auðvitað eftir á
að hyggja nokkuð aug ljósar. Banka-
kerfið var auðvitað allt of stórt.
Lánsfé í boði jókst á ótrú legum
hraða, mikið var tekið að láni í
erlendum gjaldmiðlum og svo fram-
vegis. Þetta eru allt þekkt merki
um að bóla sé að blása út. Málið er
bara að fólk sann færir sjálft sig
alltaf um að hlutirnir séu öðruvísi
í þetta skiptið, hinar vanalegu regl-
ur eigi ekki við,“ segir Kozack og
heldur áfram: „Sé horft á tímabil-
ið frá hruni liggur kannski beinast
við að horfa á samstarfs áætlunina
við sjóðinn. Það eru held ég nokkrir
þættir sem hafa gert það að verk-
um að áætlunin gekk vel. Fyrir
það fyrsta var hún óvenjuleg að
ákveðnu leyti. Til að mynda var
gert ráð fyrir gjaldeyris höftum
í tilfelli Íslands, sem AGS hefur
sjaldnast notast við. Þá fékk Ísland
meira svigrúm en flest önnur lönd
þegar kemur að ríkisfjármálum.
Þessi atriði og fleiri höfðu mikið
að segja.“
Þá segir Kozack það hafa skipt
miklu máli að ríkisstjórnin hafi
gert áætlunina að sinni á mjög
afgerandi hátt. Hún segir AGS ekki
geta neytt lönd til að gera eitt eða
neitt sem þau vilji ekki sjálf gera,
ólíkt því sem margir mögulega
haldi. „Þegar allt kemur til alls er
það undir ríkisstjórninni komið að
framfylgja þeirri stefnu sem mótuð
er í samstarfi við AGS. Þessi ríkis-
stjórn gerði það af miklum dug,“
segir Kozack.
Vegferðin langt komin
Sitjandi ríkisstjórn hefur verið
gagnrýnd á þeim forsendum að
hún hafi staðið í vegi fyrir fjárfest-
ingu og glutrað niður tæki færum
til að treysta efnahagsbatann enn
frekar í sessi. Kozack segist ekki
geta tjáð sig um þessa gagnrýni en
segir þó afstöðu sjóðsins til fjár-
festingarumhverfis skýra.
„Fjárfestar þurfa skýrt
umhverfi. Það skiptir ekki öllu
máli hverjar reglurnar eru en
þær þurfa að vera skýrar og fyrir-
sjáanlegar. Og það er það sem við
köllum eftir; skýru fjárfestingar-
umhverfi þar sem fjárfestar
vita að hverju þeir ganga,“ segir
Kozack.
Að lokum segir Kozack að hún
hafi notið þess að kynnast landinu
og íslenskri þjóð. Þá segist hún
gera sér grein fyrir því að síðustu
ár hafi verið þjóðinni erfið en
bætir því við að þjóðin hafi virki-
lega sýnt hvað í henni býr á þessu
tímabili og eigi mikið hrós skilið.
„Ég trúi því eindregið að það sé
ljós í enda ganganna. Þið eruð
langt komin og þið munuð klára
þessa vegferð,“ segir Kozack.
Í dag er Bleiki dagurinn. Klæðumst bleiku og sýnum
samstöðu í baráttunni gegn krabbameinum hjá konum.

ra af reynslu Íslands
JULIE KOZACK OG FRANEK ROZWADOWSKI Kozack og Rozwadowski voru helstu
tengiliðir AGS við íslensk stjórnvöld. Bæði segjast hafa notið þess að kynnast landi
og þjóð meðan á samstarfsáætluninni stóð. FRÉTTABLAÐIÐ/VILHELM
AGS heldur ráðstefnu á Íslandi
Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn og íslensk stjórnvöld munu hinn 27. október
næstkomandi halda ráðstefnu hér á landi þar sem rætt verður um þann
lærdóm sem draga má af reynslu Íslands og verkefnin fram undan. Um
ráðstefnuna segir Kozack: „Við erum himinlifandi með það að taka þátt í
þessari glæsilegu ráðstefnu í Reykjavík. Íslenska þjóðin hefur sýnt mikla
þrautseigju í erfiðleikum síðustu ára og hagfræðingar, stjórnmálamenn
og AGS hafa öll eitthvað að læra af þessari reynslu. Við teljum að þessi
ráðstefna sé góður vettvangur til að fara yfir þann lærdóm.“