Morgunblaðið - 05.07.2010, Blaðsíða 10

MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 5. JÚLÍ 2010
10 Daglegt líf
Svanhildur Eiríksdóttir
svei@simnet.is
É
g mæli með að fólk
gangi gætilega um
náttúruna og gæti þess
að tína ekki mikið af
jurtum á stöðum þar
sem lítið vex af þeim, til að viðhalda
áframhaldandi útbreiðslu þeirra.
Betra er að tína þar sem mikið vex af
jurtinni. Núna eru margar jurtir að
byrja að blómstra og því er upplagt að
fara út að tína til að eiga fyrir vetur-
inn,“ sagði Ásdís Ragna Einarsdóttir
grasalæknir sem hefur kennt Suð-
urnesjamönnum söfnun og notkun ís-
lenskra lækningajurta.
Miðstöð símenntunar á Suður-
nesjum hefur boðið Suðurnesja-
mönnum upp á námskeið þar sem Ás-
dís Ragna hefur farið með þátt-
takendum út í náttúruna og kennt
þeim að þekkja jurtirnar og áhrif
þeirra. Þó nokkuð margar tegundir
lækningajurta er að finna á svæðinu
sem almenningur getur nýtt sér til að
búa til hin ýmsu jurtate. Samskonar
námskeið hefur Ásdís Ragna leitt á
vegum Símenntunarmiðstöðvarinnar
á Vesturlandi.
Best að tína í bjartviðri
Ásdís stundaði nám í grasalækn-
ingum í University of East London í
Bretlandi og hefur lengi haft áhuga á
öllu því sem viðkemur bættri heilsu
og heilbrigðum lífsstíl. Hún hefur um
nokkurt skeið rekið viðtalsstofu í
Reykjanesbæ þar sem hún leiðbeinir
fólki hvernig það getur bætt heilsu
sína og líðan með jurtum og heilsu-
samlegu mataræði. „Fólk getur líka
tínt jurtir sjálft, sér til heilsubótar.
Víðsvegar um landið höfum við marg-
ar góðar jurtir sem eru okkur að-
gengilegar úti í náttúrunni allt sum-
arið og auðvelt að tína þær. Best er að
„Íslensku jurtirnar eru
taldar mjög virkar“
Ásdís Ragna Einarsdóttir hefur kennt íbúum á Suðurnesjum og á Vesturlandi að
þekkja lækningajurtir og frætt þá um nytsemi þeirra til heilsubóta.
Morgunblaðið/Svanhildur Eiríksdóttir
Jurtatínsla Gaman er bæði fyrir fullorðna og börn að tína jurtir.
Nú þegar stór hluti fólks situr við
tölvu bæði heima og í vinnu og jafn-
vel með tölvuígildi í formi síma, getur
verið þægilegt að geyma allar upplýs-
ingar á sama stað. Á vefsíðunni ever-
note.com er boðið upp á nákvæmlega
þessa þjónustu. Gildir þá einu hvort
um er að ræða verkefnalista dagsins,
tímaglósur, heimavinnu, uppskriftir,
símaskrá, myndir eða bara dagbók-
arfærslur. Ekkert er því til fyrirstöðu
að geyma þetta allt og flokka á ein-
um og sama stað.
Á heimasíðu Evernote er hægt að
skrá sig fyrir fríum aðgangi og í kjöl-
farið hægt að skrá sig inn úr hvaða
tölvu sem er. Jafnframt er hægt að
sækja forrit fyrir öll helstu stýrikerfi
og farsíma sem bjóða notandanum
upp á enn meiri virkni. Öll gögn upp-
færast jafnharðan, þannig að hvar og
hvenær sem maður skráir sig inn hef-
ur maður alltaf nýjustu uppfærslur
fyrir framan sig. Fyrir óskipulagða
einstaklinga er þessi síða guðs gjöf,
enda mjög þægilegt að geta hent öllu
jafnharðan þangað inn, hversu
ómerkilegt eða merkilegt sem það
kann að vera, og sest síðan niður
þegar betur stendur á til að vinna úr
haugnum. Hinir skipulögðu nýta sér
væntanlega þjónustuna nú þegar.
Vefsíðan www.evernote.com
Punktar Viðmót síðunnar er einfalt og notandinn er fljótur að tileinka sér það.
Allt á einum stað, alls staðar
Nú þegar fjölmargir eru komnir í
sumarfrí og ferðast um landið er vert
að minna á hina frábæru Selárdals-
laug sem er í um 12 km fjarlægð frá
Vopnafirði.
Laugin stendur við bakka Selár þar
sem hún rennur í grunnu gljúfri.
Þó laugin sé komin til ára sinna er
staðsetning hennar rómuð fyrir feg-
urð og sólbaðsaðstaða er góð.
Laugin er 12,5 m á lengd og 6 m á
breidd og hún er yfirleitt um þrjátíu
og þriggja gráðu heit.
Tveir, misheitir pottar eru við laug-
ina. Sundlaugarvörður er á staðnum
frá klukkan 07.00 - 22.00, út ágúst.
Endilega...
...syndið í
Selárdalslaug
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Busl Börn njóta vel sundferða.
Fæðubótarefni eru ekki eingöngu viðbót við
fæðu til að uppfylla daglega þörf næringar-
efna, t.d. D-vítamíns. Þau eru notuð gegn ýms-
um kvillum, til að koma í veg fyrir ákveðin ein-
kenni og til að ná fram ýmsum áhrifum.
Erlendar rannsóknir sýna að fólk eyðir svip-
uðum fjárhæðum í óhefðbundnar lækningar,
t.d. fæðubótarefni (þ.m.t. náttúruvörur), og í
lyf.
Mörg fæðubótarefni gera gagn og virka eins
og til var ætlað. Fyrir vissa einstaklinga er
neysla ákveðinna fæðubótarefna nauðsynleg
til að uppfylla næringarefnaþörf. Fæðubót-
arefni skulu þó aldrei koma í stað fjölbreyttrar
fæðu.
Skv. matvælalögum mega fæðubótarefni
ekki innihalda lyf og ekki valda heilsutjóni.
Matvælastofnun hefur innflutningseftirlit með
fæðubótarefnum og innflutningur á vörum sem
brjóta í bága við þessi ákvæði matvælalaga er
óheimill.
Mörkin milli fæðubótarefna og lyfja geta
verið afar óljós en þó er munur á þessu tvennu.
Ekki eru til gæðastaðlar fyrir framleiðslu fæðu-
bótarefna sem skylt er að fylgja. Til eru leið-
beiningar frá Lyfjastofnun Evrópu (EMEA) og
Alþjóðaheilbrigðisstofnuninni (WHO) um fram-
leiðsluhætti fæðubótarefna. Það eru þó aðeins
leiðbeiningar og ekkert eftirlit er haft með því
hvort þeim sé fylgt. Um framleiðslu lyfja gilda
hinsvegar strangir gæðastaðlar sem skylt er
að fylgja. Markaðssetning fæðubótarefna er
ekki leyfisskyld heldur er það á ábyrgð fram-
leiðanda eða dreifingaraðila að vara þeirra
uppfylli lög og reglur. Vörur á markaði eru und-
ir eftirliti heilbrigðiseftirlits viðkomandi sveit-
arfélags. Lyf þurfa hinsvegar að fara í gegnum
viðamiklar rannsóknir áður en markaðsleyfi
fæst. Fæðubótarefni geta því verið mjög mis-
jöfn að gæðum. Dæmi um galla á fæðubót-
arefnum eru mistök við jurtasöfnun, mengun
(skordýraeitur, sýklar, þungmálmar), magn
innihaldsefna ekki í samræmi við áletranir eða
viljandi íblöndun lyfjaefna án þess að það sé
uppgefið í innihaldslýsingum.
Mörg innihaldsefni fæðubótarefna eru lítið
sem ekkert rannsökuð og t.d. er mjög lítið um
rannsóknir á áhrifum langtímanotkunar þeirra.
Eins og löggjöfin hér á landi er í dag er ekkert
sem hamlar innflutningi og markaðssetningu
ef ekki hefur verið sýnt fram á skaðsemi efn-
is/vöru og viðkomandi efni/vara flokkast ekki
sem lyf. Tíminn leiðir því miður stundum í ljós
að varan/efnið er ekki örugg til neyslu, a.m.k.
ekki fyrir alla þjóðfélagshópa. Með því að
neyta vara með lítið rannsökuðum innihalds-
efnum er ákveðin áhætta tekin og vert er að
vera gagnrýninn á þau fæðubótarefni sem
neytt er. Hætta skal neyslu og leita læknis ef
óeðlileg einkenni koma fram.
Katrín Guðjónsdóttir,
sérfræðingur hjá Matvælastofnun.
Örugg matvæli – allra hagur!
Fæðubótarefni skulu aldrei koma í stað fjölbreyttrar fæðu
www.mast.is
Morgunblaðið/G.Rúnar