Morgunblaðið - 31.07.2010, Qupperneq 14

14 FréttirINNLENT
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 31. JÚLÍ 2010
Hlýindi að undanförnu ráða því að bráðnun jökla hefur verið mikil. Þess
sér stað í Jökulsárlóni á Breiðamerkursandi sem nú er stútfullt af ógn-
arstórum ísjökum og þær kynjamyndir náttúrunnar breytast dag frá degi.
Meðal ferðamanna þykir ævintýri líkast að fara í siglingu um lónið á hjóla-
bátum sem fylgt er eftir af gúmmítuðru þar sem sá í skuti stendur siglir
fleyi sínu af listfengi þar sem stefnið stendur hátt.
Morgunblaðið/Sigurður Bogi
Siglt af list á Jökulsárlóni á Breiðamerkursandi
FRÉTTASKÝRING
Hjörtur J. Guðmundsson
hjorturjg@mbl.is
„Það jákvæðasta í þessu er auðvitað
að það er ekki ríkisábyrgð og þá þurf-
um við að hafa gert eitthvað rangt til
þess að það skapist einhver ábyrgð.
En þá þarf að svara þeirri spurningu
hvað átti að gera sem ekki var gert?
Það er algert lykilatriði í þessu,“ seg-
ir Lárus L. Blöndal hæstarétt-
arlögmaður.
Í svari framkvæmdastjórnar Evr-
ópusambandsins til norska fréttavefj-
arins ABC Nyheter fyrir helgi segir
að engin ríkisábyrgð sé á banka-
innstæðum á Evrópska efnahags-
svæðinu. Þá kom fram að annað gilti
um Ísland, m.a. vegna þess að til-
skipun Evrópusambandsins um inn-
stæðutryggingar hefði ekki verið inn-
leidd með viðunandi hætti hér á landi
fyrir rúmum áratug. Íslenska inn-
stæðutryggingakerfið hefði ekki ver-
ið í neinu hlutfallslegu samræmi við
stærð bankakerfisins og þá áhættu
sem því fylgdi.
Taka stöðuna oftar?
„Það eina sem mér dettur í hug að
verið sé að setja út á er að endur-
skoða hafi þurft stöðuna í inn-
stæðutryggingasjóðnum oftar en
einu sinni á ári síðustu árin fyrir
hrun, t.d. á þriggja mánaða fresti,
vegna þess hversu mjög innstæður í
bönkunum jukust
á þeim tíma, eink-
um vegna starf-
semi bankanna
erlendis,“ segir
Lárus, sem sæti á
í viðræðunefnd Ís-
lands gagnvart
breskum og hol-
lenskum stjórn-
völdum vegna Ice-
save-málsins. „Þetta er það eina sem
ég tel að þeir gætu haldið fram með
einhverri sanngirni.“ Hins vegar
skipti það engu máli í raun þar sem
slík aukin endurskoðun hefði aldrei
bætt nema örfáum milljörðum króna
við tryggingasjóðinn. Hún hefði ekki
skilað neinum hundruðum milljarða
króna. „Þetta er það sem mér finnst
standa upp úr.“
Algerlega út í hött
Lárus segir ummæli framkvæmda-
stjórnar Evrópusambandsins um
áhættuna af íslenska bankakerfinu
einnig athyglisverð. „Ef við hefðum
átt að mæta þeim áföllum sem urðu
hér á landi þá er alveg ljóst að við
hefðum þurft að leggja hátt í helming
allra innstæðna inn í tryggingasjóð-
inn – sem er auðvitað algerlega út í
hött.“
Hann
segir ljóst
að ef gengið
sé út frá
þessum
sömu forsendum og þær heimfærðar
á önnur ríki, þ.e. að fjármunir hafi
þurft að vera til staðar í inn-
stæðutryggingasjóði fyrir lágmarks-
tryggingunni upp á 20 þúsund evrur,
þá stæðist ekkert ríki það. „Ef allir
bankar hefðu orðið gjaldþrota eins og
raunin varð hér heima er algerlega
útilokað að það hefðu verið til fjár-
munir fyrir lágmarkinu í neinum af
þessum innstæðutryggingakerfum
erlendis. Stærðin á þessum bönkum
er slíkt að ef þeir hefðu farið tveir eða
þrír á hausinn hefðu kerfin aldrei get-
að staðið undir því,“ segir Lárus.
Einmitt þvert á móti
Lárus segir að mjög jákvætt sé að
fá þá skoðun framkvæmdastjórnar
Evrópusambandsins loksins fram að
ekki sé ríkisábyrgð á banka-
innstæðum samkvæmt tilskipun sam-
bandsins. Svar hennar hljóti að
styrkja Íslendinga í áframhaldandi
samningaviðræðum þeirra við bresk
og hollensk stjórnvöld um lyktir Ice-
save-deilunnar.
„Með þessu er einfaldlega verið að
staðfesta það enn og aftur, eins og
komið hefur fram m.a. í skýrslum inn-
an úr Evrópusambandinu, að það er
einungis það sem greitt er inn í þessa
innstæðutryggingasjóði sem hægt er
að grípa til. Það er ekkert sem segir
að ef það sé ekki nóg fyrir lágmarks-
tryggingunni þá eigi ríkið að hlaupa
til. Það er einmitt þvert á móti,“ segir
Lárus.
Ekkert kerfi stæðist hrun
 Svara verður því hvað íslensk stjórnvöld hefðu átt að gera sem ekki var gert,
segir hæstaréttarlögmaður  Hraðari endurskoðun kerfisins hefði engu breytt
Komið hefur upp grunur um salm-
onellusmit í ferskum kjúklingi
framleiddum af Matfugli ehf. Frek-
ari rannsókna er þörf til þess að
staðfesta gruninn, en þangað til
þykir fyrirtækinu rétt að innkalla
vöruna.
Matfugl hefur nokkrum sinnum
innkallað kjúklinga á árinu, síðast
fyrir viku, vegna gruns um salmon-
ellusmit.
Um er að ræða kjúkling með
rekjanleikanúmerunum 215-10-25-
1-03. Dreifing á vörunni hefur verið
stöðvuð og unnið er að innköllun
vörunnar.
Matfugl segir, að kjúklingurinn
sé hættulaus, fari neytendur eftir
leiðbeiningum um eldun kjúklinga,
steiki í gegn og passi að blóðvökvi
fari ekki í aðra vöru. Kjúklingur
með öðru rekjanleikanúmeri en
þessu sé fullkomlega í lagi.
Salmonella í
kjúklingi Matfugls
Kjúklingar Salmonellusmit er hvimleitt.
Erla Svava Sigurðardóttir hjúkr-
unarfræðingur og Jón Magnús
Kristinsson bráðalæknir halda til
Haítí á mánudag þar sem þau munu
starfa næstu vikur á sjúkrahúsi í út-
hverfi Port-au-Prince. Þau eru 26.
og 27. í röðinni af sendifulltrúum
Rauða kross Íslands sem haldið
hafa til starfa á Haítí síðan jarð-
skjálftinn mikli reið þar yfir fyrir
rúmu hálfu ári.
Fyrir eru sex hjálparstarfsmenn
á vegum Rauða kross Íslands á
jarðskjálftasvæðinu. Þrír halda til
Íslands í lok næstu viku, en Odd-
fríður Ragnheiður Þórisdóttir og
Kristjana Þorláksdóttir hjúkr-
unarfræðingar halda áfram störf-
um út ágúst.
Í Port-au-Prince er einnig Krist-
jón Þorkelsson, margreyndur
sendifulltrúi Rauða kross Íslands á
sviði vatnsöflunar- og hreinlætis-
mála. Hann hefur starfað fyrir Al-
þjóða Rauða krossinn á Haítí síðan í
febrúar og verður áfram við störf
fram á haust. Þetta er fyrsta starfs-
ferð Jóns Magnúsar fyrir Rauða
krossinn, en önnur ferð Erlu Svövu
til Haítí þar sem hún starfaði við
sama sjúkrahús í febrúar.
Fleiri Íslendingar
til hjálparstarfa á
skjálftasvæðunum
Hjálparstarf Erla og Jón ferðbúin.
„Eins og rakið hefur verið hér
að framan verður ekki annað
séð en að reglur laga um ís-
lenska tryggingarsjóðinn séu
um margt áþekkar þeim reglum
sem gilda t.d. annars staðar á
Norðurlöndum um þau lág-
marksatriði sem tilskipun ESB
um innlánstryggingakerfin
hljóðar um. Það á bæði við um
reglur um fjármögnun og stærð
innlánstryggingarsjóðsins. Þá
verður heldur ekki annað séð en
Ísland hafi með lögum innleitt
efnislega þær lágmarksreglur
sem leiðir beint af tilskipuninni
og hér skipta máli. Minnt skal á
að aðildarríki ESB og EES hafa í
framhaldi af innleiðingu tilskip-
unar 94/19/EB tilkynnt hlutað-
eigandi stofnunum ESB og EES
um tilheyrandi lagasetningu og
ekki liggur annað fyrir en að
þær stofnanir hafi tekið við
þeim tilkynn-
ingum
athuga-
semdalaust.“
Engar at-
hugasemdir
ÚR SKÝRSLU RANNSÓKN-
ARNEFNDAR ALÞINGIS
Lárus L. Blöndal
Sveinn Pálsson
hefur verið ráð-
inn sveitarstjóri
Dalabyggðar til
næstu fjögurra
ára. Sveinn tekur
við af Grími Atla-
syni sem verið
hefur sveitar-
stjóri undanfarin
tvö ár. Sveinn
kemur til starfa hinn 23. ágúst nk.
Hann er 48 ára gamall bygging-
arverkfræðingur, kvæntur Soffíu
Magnúsdóttur skólaliða og eiga þau
þrjá syni. Síðustu átta ár hefur
hann verið sveitarstjóri og bygg-
ingarfulltrúi í Mýrdalshreppi.
Sveinn nýr sveitar-
stjóri í Dalabyggð
Sveinn Pálsson
Skúli Á. Sigurðsson
skulias@mbl.is
Herjólfur missti úr eina ferð til Vestmannaeyja
aðfaranótt föstudags vegna óhagstæðra sjávar-
skilyrða. Hefur ferjan að öðru leyti siglt sleitulítið
milli lands og Eyja síðan á fimmtudagsmorgun.
Hin slæmu veðurskilyrði urðu til þess að ekki var
nóg vatnsdýpi í Landeyjahöfn svo Herjólfur gæti
siglt og sat hann því fastur um tíma. Ferðin klukk-
an þrjú féll niður en lagt var af stað til Eyja klukk-
an sex.
„Þetta gengur ljómandi vel,“ segir Sigmar Jóns-
son, hafnarstjóri í Landeyjahöfn, og telur að nið-
urfelling ferðarinnar í fyrradag hafi ekki sett
áætlanir úr skorðum eða slegið menn út af laginu.
Segir hann að siglingar milli lands og Eyja hafi
gengið ágætlega. „Það hefur ekkert annað komið
upp á og þetta hefur gengið alveg snilldarvel.“
„Hann er búinn að ganga á þriggja tíma fresti
síðan á fimmtudagsmorgun,“ segir Sigmar og má
því ætla að í gær og fyrradag hafi Herjólfur siglt
um fimmtán sinnum milli lands og Eyja. Ekki hef-
ur enn verið tekið saman hve mikill fjöldi hefur
farið með ferjunni.
Landeyjahöfn er innan við hlið í sandrifi, í skjóli
Heimaeyjar. Markarfljót ber stöðugt fram mikið
efni sem berst meðfram ströndinni. Búist er við að
dæla þurfi efni upp úr höfninni og innsiglingu
hennar á næstu árum.
Missti aðeins úr eina ferð
 Herjólfur hefur siglt sleitulítið milli lands og Eyja síðan á fimmtudagsmorgun
Morgunblaðið/RAX
Landeyjahöfn Herjólfur leggst að bryggju.