Morgunblaðið - 29.11.2010, Síða 4

4 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 29. NÓVEMBER 2010
Nú bjóðum við allra síðustu sætin í sólina á Kanaríeyjum 27. nóvember á frábæru
tilboði. Í boði er m.a. frábært sértilboð með "öllu inniföldu" á Dunas Mirador. Þetta
er gott hótel í Dunas hótelkeðjunni, sem er staðsett í Sonnenland í norðurhluta
Maspalomas. Stór og fallegur hótelgarður með tveimur sundlaugarsvæðum og
góðri sólbaðsaðstöðu. Aðeins örfá sæti í boði.
Birt með fyrirvara um prentvillur. Heimsferðir áskilja sér rétt til
leiðréttinga á slíku. Ath. að verð getur breyst án fyrirvara.
Kanarí
frá kr. 139.800
með „öllu inniföldu“
Skógarhlíð 18 • sími 595 1000 • www.heimsferdir.is
Frá kr. 139.800 - með "öllu inniföldu"
Netverð á mann, m.v. 2 fullorðna og eitt barn 2 -11 ára í herbergi í 14 nætur með "öllu inniföldu".
Netverð á mann í tvíbýli 149.900 með allt innifalið í 14 nætur.
Dunas Mirador - Ótrúlegt sértilboð!
FRÉTTASKÝRING
Hjalti Geir Erlendsson
hjaltigeir@mbl.is
Þátttaka í kosningum til stjórnlaga-
þings á laugardaginn var 36%. Þeg-
ar rýnt er í tölulegar staðreyndir
kemur í ljós að þátttakan er sú lak-
asta í almennum kosningum frá
stofnun lýðveldisins. Úrslit kosning-
anna verða væntanlega kynnt síðar í
dag en talning atkvæða fer fram
með tölvuskanna. Notast er við
breskan hugbúnað sem var aðlag-
aður að íslenskri kosningalöggjöf og
kröfum um greiningu og útreikn-
inga vegna kosninga til stjórnlaga-
þings. Öllum atkvæðum á landinu
var safnað saman og þau talin í
Laugardalshöll. Á kjörskrá voru
227.656 manns en greidd atkvæði
voru 83.576 samkvæmt upplýsingum
frá landskjörstjórn.
Að meðaltali hefur kjörsókn í öll-
um kosningum á lýðveldistímanum
verið tæp 85% ef frá eru taldar nýaf-
staðnar stjórnlagaþingskosningar.
Til samanburðar var þátttaka í þjóð-
aratkvæðagreiðslunni um Icesave-
samninginn hinn 6. mars á þessu ári
tæp 62%. Mest kjörsókn er vanalega
í kosningum til Alþingis eða tæp
89% að meðaltali. Í alþingiskosning-
unum 2009 var þátttakan rúm 85%
og tæp 84% í alþingiskosningunum
árið 2007.
Óvirk mótmæli að sitja heima
„Það verður ekki annað sagt en að
kjörsóknin hafi verið dræm. Það
vekur upp ýmsar spurningar um
áhrif og ástæður þess,“ segir Guð-
rún Pétursdóttir, formaður stjórn-
laganefndar. Hún segir þó varhuga-
vert að túlka kjörsóknina á einn veg.
Venjulega mótmæli fólk kosningum
með því að mæta á kjörstað og skila
auðu enda séu það virk mótmæli.
Guðrún segir að ef til vill finnist
fólki stjórnarskráin fjarlæg og því
skipti kosningarnar það litlu máli.
Þær raddir hafi einnig heyrst að
vinna stjórnlagaþingsins sé til-
gangslaus þar sem Alþingi muni á
endanum afgreiða stjórnarskrár-
frumvarpið eftir eigin hentugleika.
Guðrún vísar slíku á bug; enda þótt
Alþingi þurfi að samþykkja tillögur
stjórnlagaþings sé öll vinna þess
mikilvægt innlegg.
„Margir segjast einnig vera á
móti kosningunum vegna mikils
kostnaðar sem hefði mátt nýta í önn-
ur mál.“ Guðrún segir að svo megi
vel vera en ákvörðun um stjórnlaga-
þing hafi þegar verið tekin svo það
að sitja heima breyti því ekki hversu
dýr framkvæmdin hafi verið.
Munaðarlausar kosningar
Sjaldgæft er að kosningar fari
fram án aðkomu stjórnmálaflokk-
anna og að mati Guðrúnar hafði það
augljóslega áhrif. „Það má segja að
kosningarnar hafi verið svolítið
munaðarlausar þar sem þær áttu
ekkert foreldri sem talaði fyrir þeim
og hvatti fólk til að kjósa.“ Þar á
Guðrún við að stjórnmálaflokkarnir
hafi iðulega verið duglegir við að fá
fólk á kjörstað með stemmingu og
spennu.
Guðrún segir að almennt hafi
framkvæmd og undirbúningur
stjórnlagaþingsins gengið vel. Sömu
svör fengust frá landskjörstjórn en
allt gekk vonum samkvæmt að und-
anskilinni þátttökunni.
Stjórnlaganefnd vinnur nú að
hugmyndum sem verða notaðar sem
rammi utan um vinnu stjórnlaga-
þingsins. Stjórnlagaþingið kemur
saman 15. febrúar nk. og hefur tíma-
bundið og afmarkað hlutverk, sem
er að undirbúa og samþykkja frum-
varp til stjórnskipunarlaga með nið-
urstöður Þjóðfundar 2010 til hlið-
sjónar. Þingið verður til húsa að
Ofanleiti 2 þar sem Háskólinn í
Reykjavík var áður til húsa. Gert er
ráð fyrir að 25 til 30 einstaklingar
taki sæti á stjórnlagaþingi en í fram-
boði voru 523 einstaklingar, þar af
voru 364 karlar og 159 konur.
Sögulega léleg þátttaka
 Meirihluti landsmanna sat heima þegar kosningar til stjórnlagaþings fóru fram  Formaður stjórn-
laganefndar segir varhugavert að túlka kjörsóknina á einn veg  Niðurstöður kosninganna birtar í dag
Kjörsókn í íslenskum kosningum
Heimild: Kosningaskýrslur Hagstofu Íslands
100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
%
Alþingiskosningar Sveitarstjórnakosningar Forsetakosn. Þjóðaratkvæða-
greiðsla um Icesave,
6. mars 2010
Stjórnlagaþings-
kosning, 27. nóv. 2010
62,7%
36,8%
19
52
19
68
19
80
19
88
19
96
20
04
19
46
19
49
19
53
19
56
19
59
19
59
19
63
19
67
19
71
19
74
19
78
19
79
19
83
19
87
19
91
19
95
19
99
20
03
20
07
20
09
19
46
19
50
19
54
19
58
19
62
19
66
19
70
19
74
19
78
19
82
19
86
19
90
19
94
19
98
20
02
20
06
20
10
87
,4
89
,0
89
,9
92
,1
90
,6
90
,4
91
,1
91
,4
90
,4
91
,4
90
,3
89
,3
88
,3
90
,1
87
,6
87
,4
84
,1 87
,7
83
,6
85
,1
85
,8
75
,5 78
,2 81
,1 84
,6
85
,9
86
,6
87
,8
85
,4
85
,1
81
,9
82
,0 86
,6
82
,3
83
,2
78
,7
73
,5 8
2,
0 9
2,
2
90
,5
72
,8
85
,9
62
,9
% % %
„Lýðræðisskipulag eins og það sem við búum við krefst
þess af borgurunum að þeir séu virkir þátttakendur í
lýðræðinu og með fullri meðvitund um það sem fram fer
í samfélaginu,“ segir Þórunn Sveinbjarnardóttir, þing-
flokksformaður Samfylkingarinnar. Í ljósi þess að kraf-
an um aukið lýðræði og aukna þátttöku almennings í
ákvörðun stjórnvalda og stjórnmálanna þá sé kjörsóknin
ákveðin vonbrigði.
„Það eru vonbrigði að virkni almennings hafi ekki
verið meiri en raun ber vitni. Á hinn bóginn er það þann-
ig í kosningum sem þessum að þeir sem ekki taka þátt
gefa í raun þeim sem taka þátt umboð sitt. Það gerði
þorri manna í þessum kosningum.“ Þórunn segir að öllum hafi mátt vera
ljóst að svona nýstárleg persónukosning myndi kannski vefjast fyrir ein-
hverjum. „Eflaust hefði mátt kynna kosningarnar betur og þá til dæmis
það að ekki var nauðsynlegt að kjósa 25 manns. Þetta hefur ef til vill vaxið
einhverjum í augum.“ Hún segir að draga megi lærdóm af framkvæmdinni
og auðvelt sé að vera vitur eftir á. hjaltigeir@mbl.is
Hefði mátt kynna kosningarnar betur
Þórunn
Sveinbjarnardóttir
„Forsætisráðherra hefur lagt gríðarlega mikið í söl-
urnar fyrir þetta mál og nú er ljóst að hún stígur ekki í
takt við þjóðina hvað varðar áhuga sinn á stjórnlaga-
þinginu,“ segir Bjarni Benediktsson, formaður Sjálf-
stæðisflokksins. Dræm þátttaka hljóti því að vera áfall
fyrir Jóhönnu Sigurðardóttur. Bjarni tekur þó fram að
það sé ekki ágreiningur milli flokka á Alþingi um þörf-
ina á endurskoðun stjórnarskrárinnar. Ágreiningurinn
hafi fyrst og fremst snúist um framkvæmd breyting-
anna. „Áhugi á kosningunum var langt undir því sem við
er að búast í almennum kosningum,“ segir Bjarni. Meðal
annars megi draga lærdóm af því hvernig persónukjör
sé í framkvæmd og hvernig það muni koma út að hafa landið sem eitt kjör-
dæmi eins og reynt hafi verið nú um helgina. „Mér segir svo hugur að
reynslan frá stjórnlagaþingskosningunum um þessi tvö atriði sé ekki góð.“
Dræm þátttaka þurfi þó ekki að hafa úrslitaáhrif því mestu máli skipti hve
mikil sátt náist um niðurstöðu þingsins. Hafa verði í huga að á endanum sé
það Alþingi sem fari með breytingar á stjórnarskránni. hjaltigeir@mbl.is
Reynslan af persónukjörinu ekki góð
Bjarni
Benediktsson
„Það verður að viðurkennast að þessi litla kosningaþátt-
taka hefur áhrif á umboð kjörinna fulltrúa en það breyt-
ir því þó ekki að vonandi veljast inn fulltrúar sem eru til
þess fallnir að vinna verkefnið vel,“ segir Sigmundur
Davíð Gunnlaugsson, formaður Framsóknarflokksins.
Þannig þurfi stjórnlagaþingið að byggjast á gæðum
vinnunnar frekar en fylgi.
„Komi fram góðar hugmyndir sem virka á fjölda fólks
þá kannski skiptir kosningaþátttakan ekki öllu máli,“
segir Sigmundur. Öðru máli gildi um umdeildar breyt-
ingar sem lítil sátt ríki um því þá muni hin litla þátttaka
skipta sköpum.
„Það eru ákveðin skilaboð í því fólgin þegar þátttakan er svona lítil og
kannski áminning um það að ríkisstjórnin þurfi að taka af skarið í stað þess
að láta aðra sjá um málin fyrir sig,“ segir Sigmundur. Hann segir rík-
isstjórnina einkennast af pólitísku forystuleysi og að núverandi stefna, sem
sé sambland af sósíalisma og aðgerðarleysi, hafi ekki virkað.
hjaltigeir@mbl.is
Þátttakan áminning til ríkisstjórnarinnar
Sigmundur Davíð
Gunnlaugsson
Dræm kjörsókn á laugardaginn staf-
ar af reynsluleysi og litlum tengslum
frambjóðenda við kjósendur. Þetta
er mat Stefaníu Óskarsdóttur,
stjórnmálafræðings. Þar að auki hafi
almenningsálitið verið á þann veg að
frambjóðendur mættu ekki auglýsa
sig. Því hafi verið erfitt fyrir kjós-
endur að gera upp hug sinn. Stefanía
líkir kosningunum við stærsta próf-
kjör Íslandssögunnar
„Mjög takmarkaðar upplýsingar
var að finna um frambjóðendur og
þar að auki er óvíst að þessi róm-
antíska hugmynd um stjórnlagaþing
brenni á einstaklingum,“ segir Stef-
anía. „Óréttmætt er að segja að fjöl-
miðlar eða stofnanir á borð við Há-
skóla Íslands hafi brugðist því það
voru einstaklingar sem gáfu kost á
sér og ábyrgðin er því þeirra að ná í
gegn,“ segir Stefanía.
Hún segir ávallt erfitt fyrir ein-
staklinga að koma sér á framfæri og
því hafi þekktir einstaklingar oft for-
skot á aðra líkt og þekkist í próf-
kjörum. Frambjóðendur þurfi að
hafa samband við kjósendur sem
verði að sjá einhvern ávinning í því
að mæta á kjörstað.
Mikilvægi stjórnmálaflokka
„Mikið hefur verið talað niður til
stjórnmálaflokka eftir hrun og þeir
taldir einhver spillingarfyrirbæri.
Það er þvert á það sem almennt er
viðurkennt innan stjórnmálafræð-
innar því staðreyndin er að stjórn-
málaflokkar gegna mikilvægu hlut-
verki við að setja fram valkosti fyrir
fólk og hvetja það til að kjósa.“
Stefanía segir að það þurfi að vera
einhver skipulagning eða maskína á
bak við öll framboð og slíkt sé hvorki
óeðlilegt, rotið né spillt. Hún segir
jafnframt að það sé mikil einföldun
að halda að það sé eitthvert lausn-
arorð í því að gera landið að einu
kjördæmi eins og gert hafi verið í
kosningunum á laugardaginn.
„Nándin við frambjóðendur er því
minni sem stærra landsvæði er und-
ir. Þannig er til dæmis erfitt fyrir
Reykvíking að taka afstöðu til fram-
bjóðenda af Norðurlandi sem þeir
hafa aldrei heyrt um.“
hjaltigeir@mbl.is
 Frambjóðendur bera ábyrgð á lélegri kosningaþátttöku
Erfitt fyrir kjósendur
að gera upp hug sinn
83.576
kosningabærra manna nýttu
kosningarétt sinn sem samsvarar
36%
þátttöku en á kjörskrá
voru 227.656.
‹ DRÆM ÞÁTTTAKA ›
»