Morgunblaðið - 01.12.2010, Blaðsíða 17

17
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 1. DESEMBER 2010
Sést vel í umferðinni Skærlitur fatnaður kemur sér vel þegar fólk er að störfum á götunum. Þessi vegfarandi var að skrá niður staðsetningarpunkta með GPS-tæki á Reykjanesbrautinni.
Kristinn
Tillögur að reglum
mannréttindaráðs um
samskipti skóla og
trúfélaga eru í heild
sinni hið furðulegasta
mál og kemur öllum
er fjallað hafa um á
óvart. Í fyrsta lagi
endurspeglar tillaga
meirihluta mannrétt-
indaráðs ekki umburð-
arlyndi eða jafnræði
heldur einkennist hún
af miðstýringu og boðvaldi.
Í öðru lagi eru þessar róttæku
reglur aðeins unnar á grundvelli 22
kvartana sem hafa borist mann-
réttindaskrifstofu úr skólakerfi
sem þjónar rúmlega 20.000 nem-
endum.
Í þriðja lagi er samvinna og
samstarf við skóla og trúfélög eng-
in. Á auðveldan hátt hefði verið
hægt að vanda betur til verka með
því að ná fram víðtækri samstöðu
við foreldra, kennara og starfs-
menn skóla, nemendur, fræði-
menn, þjóðkirkju og trúar- og lífs-
skoðunarfélög með það að
markmiði að leggja mat á hvort
ástæða sé til þess að endurmeta
samstarf trúar- og lífsskoð-
unarfélaga við grunnskóla og leik-
skóla í Reykjavík.
Í fjórða lagi gengur sú hugsun í
tillögunni um boð og bönn gegn
þeirri hugmyndafræði sem búið er
að innleiða í skólasamfélagið í
mörg ár, að skólinn hafi mikið
sjálfstæði og að stofnanir, félög og
fyrirtæki í hverju hverfi vinni náið
með skólasamfélaginu. Tillögurnar
nú útiloka einn lykilþátttakanda í
þessu mikilvæga samstarfi og fela í
sér vantraust á starfsfólk skól-
anna, sem hingað til hefur verið
treyst til að virða mörk skóla og
samstarfsaðila.
Dæmin um samstarf stofnana og
starfsemi trúar- og lífsskoð-
unarhópa á skólatíma eru fjölmörg
og uppbyggileg og fela ekki í sér
trúboð. Dæmi eru um að skólar
brautskrái elstu nemendur við há-
tíðlega athöfn í kirkju sem er í
næsta húsi, að starfs-
menn kirkju kynni fyr-
ir leikskólabörnum
hvað er að gerast í
kirkjunni á daginn þar
sem börnin sjá reglu-
lega líkfylgd frá leik-
svæði sínu og samstarf
kirkju og skóla um
nafnlaus framlög til að
greiða niður mat-
argjöld barna sem eiga
um sárt að binda. Með
tillögum meirihluta
Samfylkingar og Besta
flokksins verður allt slíkt samstarf
bannað. Fjölmörg önnur dæmi eru
um persónuleg, vinaleg og fé-
lagsleg tengsl kirkju og skóla auk
þess sem tengsl kristinnar trúar
og íslenskrar menningar hafa um
aldir verið svo samofin að erfitt er
og óæskilegt að draga línu þar á
milli.
Borgarfulltrúar Sjálfstæð-
isflokksins hafa lýst yfir andstöðu
við fram komna tillögu mannrétt-
indaráðs og telja skýrslu mennta-
og leikskólasviðs frá 2007 um sam-
starf kirkju og skóla vera afar
góðan ramma um samstarf þess-
ara aðila. Þar er gengið út frá því
að starfsfólk beggja aðila noti heil-
brigða skynsemi og að „samskipti
leik- og grunnskóla við trúar- og
lífsskoðunarhópa einkennist af
skilningi og virðingu fyrir hlut-
verki hvorir annarra. Stofnanir
eru meðvitaðar um ólíkar for-
sendur fyrir starfi hvorar ann-
arrar og virða þau lög, reglur og
samþykktir sem í gildi eru fyrir
þessar stofnanir og samfélagið í
heild.“
Eftir Þorbjörgu
Helgu Vigfúsdóttur
»Dæmin um sam-
starf stofnana og
starfsemi trúar- og lífs-
skoðunarhópa á skóla-
tíma eru fjölmörg og
uppbyggileg og fela
ekki í sér trúboð.
Þorbjörg Helga
Vigfúsdóttir
Höfundur er borgarfulltrúi.
Heilbrigð skynsemi
Háttvirtur félags-
málaráðherra.
Staða Sólheima er
mjög alvarleg. Eins
og þér er kunnugt
hefur hvorki þú né
ráðuneyti félagsmála
gert nokkurn hlut til
þess að laga þá stöðu
né tryggja íbúum
Sólheima það öryggi
sem þeir kalla eftir.
Fulltrúaráð Sólheima hefur sent
út ákall um að úr málum verði
leyst, ákall sem undirrituðum var
falið að fylgja eftir. Hvað gerist?
Ráðuneytið og ráðherra ráðast
persónulega á undirritaðan og
ráðuneytið fer með rangt mál í yf-
irlýsingum sínum. Efnislegt svar,
nei.
Framkvæmdastjórn Sólheima
sendir þér bréf dagsett 2. nóv-
ember. Hvað gerist? Bréfi ekki
svarað.
Einstaklingar í fulltrúaráði Sól-
heima og aðstandendur óska eftir
fundi með þér. Hvað gerist? Þeim
er ekki svarað.
Það sem íbúar Sólheima standa
frammi fyrir er þrennt:
Öryggi fyrir áframhaldandi
rekstri.
Félagsmálaráðuneytið hefur lýst
því yfir að Sólheimar hafi ekki
neina tryggingu fyrir því að fá fé
til starfseminnar þann 1. janúar,
þ.e. eftir 40 daga. Reyndar hefur
ráðuneytið gefið það í skyn að Sól-
heimar verði þá komnir á „ver-
gang“. Félagsmálaráðuneytið hef-
ur lýst því yfir við
sveitarstjórnarmenn á Suðurlandi
að „þeim beri ekki nokkur skylda
til þess að kaupa þjónustu af Sól-
heimum“ og geti þannig þegar
þeir vilji í raun lokað fyrir það að
Sólheimar veiti fötluðu fólki þjón-
ustu eins og þeir hafa gert í 80 ár.
Þessi staðhæfing er sérstök fyrir
margra hluta sakir, s.s. það að
fagráðuneytið virðist gleyma því
að það eru fatlaðir
sem eiga að ráða bú-
setu sinni en ekki
„misvitrir pólitík-
usar“.
2. Þjónustumat er
mat sem gera á ár-
lega samkvæmt lög-
um. Þetta mat hefur
ekki verið gert á Sól-
heimum í 8 ár. Er það
ásættanlegt að fé-
lagsmálaráðuneytið
brjóti lög, ekki á Sól-
heimum heldur á
fötluðu fólki sem býr á Sól-
heimum, því það fólk á rétt á þjón-
ustu samkvæmt matinu? Sól-
heimar eru að óska eftir því að
félagsmálaráðuneytið hætti að
brjóta lög á fötluðu fólki!
Sólheimar óska eftir því við ráð-
herra að hann geri samkomulag
sem tryggi starfsemina fram til
ársins 2014. Samkomulagið komi
þá til endurskoðunar með sama
hætti og það samkomulag sem
ráðherra gerir varðandi rekstur
fyrir fatlaða á vegum sveitarfé-
laga. Hér er aðeins óskað eftir
jafnræði.
3. Friður um starfsemi Sólheima
og öryggi. Við flutning málefna
fatlaðra frá ríki til sveitarfélaga er
nauðsynlegt að taka tillit til Sól-
heima. Það að neita að ræða stöðu
Sólheima eða standa á því að ekki
megi gera undantekningu „af því
að það eigi ekki að gera und-
antekningu“ leysir ekki það verk-
efni sem þarf að leysa. Verkefnið
þarf að leysa hvort sem þér líkar
það betur eða verr.
Verkefnið er þetta:
- Fatlaðir íbúar í Grímsnes- og
Grafningshreppi eru allir búsettir
á Sólheimum og eru 14,3% af íbú-
um sveitarfélagsins.
- Ef sama staða væri í Reykja-
vík væru 12.270 fatlaðir ein-
staklingar þar í búsetu og atvinnu
hjá einum þjónustuaðila. Ekki einn
af þeim einstaklingum væri fædd-
ur í Reykjavík, né myndi kjósa að
búa þar nema vegna þess að þar
væri þjónustuaðili sem þessir ein-
staklingar óska eftir að fá þjón-
ustu hjá.
- Umræddir einstaklingar koma
m.ö.o. frá öllum öðrum stöðum en
þar sem þjónustan er veitt, sama
staða á við þó menn fari að tala
um þjónustusvæði.
- Myndi félagsmálaráðherra
segja við Reykvíkinga, ef sama
staða ætti þar við, þið skuluð tala
við Seltirninga, þeir taka örugg-
lega vel í það að gera við ykkur
samning? Það er það sem er í raun
sagt við íbúa Sólheima.
- Sólheimar bjóða upp á þjón-
ustu á landsvísu og fatlað fólk af
öllu landinu kallar eftir þeirri
þjónustu. Staðreyndin er sú að ef
fari ætti að vilja fatlaðra þá væru
Sólheimar að þjóna 2 til 3 sinnum
fleiri einstaklingum en gert er í
dag.
Nauðsynlegt er að þjónusta fyr-
ir fatlaða verði veitt áfram á Sól-
heimum vegna þess að fjöldi fatl-
aðra einstaklinga vill bæði búa
áfram á Sólheimum og flytja þang-
að. Þó svo að Sólheimar falli ekki
inn í þann „ferning“ sem þjónusta
við fatlaða á að fara í, þá breytir
það ekki staðreyndum. Stað-
reyndin er að Sólheimar eru þjón-
ustuúrræði á landsvísu, úrræði
með 80 ára samfellda sögu. Þetta
verkefni þarf að leysa. Ef ekki fyr-
ir Sólheima þá fyrir þá 43 fötluðu
einstaklinga sem þar búa – það er
ekki lausn að loka augunum.
Eftir Guðmund Ár-
mann Pétursson »Nauðsynlegt er að
þjónusta fyrir fatl-
aða verði veitt áfram á
Sólheimum vegna þess
að fjöldi fatlaðra ein-
staklinga vill bæði búa
áfram á Sólheimum og
flytja þangað.
Guðmundur Ármann
Pétursson
Höfundur er framkvæmdastjóri
Sólheima.
Opið bréf til
félagsmálaráðherra