Morgunblaðið - 09.02.2011, Side 18

18 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 9. FEBRÚAR 2011
Hvers vegna segi ég
þetta?
Í samningalögum,
36. grein, segir:
Samningi má víkja
til hliðar í heild eða að
hluta, eða breyta, ef
það yrði talið ósann-
gjarnt eða andstætt
góðri viðskiptavenju að
bera hann fyrir sig
(sbr. þó 36. gr. c). Hið
sama á við um aðra löggjörninga.
Fellur þessi stofnfjáraukning og
lánasamningur undir sanngjarna og
góða viðskiptavenju?
Förum aðeins yfir hvernig for-
ystumönnum í Sparisjóði Svarfdæla
tókst að blekkja fólk til að auka
stofnfé sitt í sparisjóðnum. Þeim
tókst það með fullyrðingum um að
áhættan væri engin. Með fullyrð-
ingum um að hagnaður sjóðsins
myndi greiða upp lánið á þremur ár-
um. Með fullyrðingum um að bara
stofnbréfin væru að veði. Með full-
yrðingum um að með þessu væru
stofnfjáraðilar að auka eign sína í
sjóðnum en ekki tapa nánast öllu
sem þeir áttu í honum ef þeir tækju
ekki þátt. Með því að halda fram
þeirri framtíðarsýn að innan örfárra
ára bættust við 30 manns að vinna
við sparisjóðinn og með þessu væru
stofnfjáraðilar að styrkja rekstur í
heimabyggð.
Eftir að búið er að hamra á fólki
með þessum rökum og gera lítið úr
öllum sem mótmæltu er ekki skrýtið
að fólk léti undan vilja stjórnar því
enginn vill tapa sinni eign og þetta
var boð um áhættulausa aukningu á
stofnfé og hugsanlegan hagnað
seinna meir að þeirra sögn. Saga
Capital banki sendi stofnfjáraðilum
bréf 29. nóv. 2007 og býðst til að lána
fyrir allri aukningunni.
Í bréfinu segir meðal annars: Til
tryggingar láninu yrðu núverandi
stofnbréf lántaka ásamt þeirri aukn-
ingu sem viðkomandi skrifar sig fyr-
ir í yfirstandandi stofn-
fjáraukningu.
Yfirgnæfandi meiri-
hluti stofnfjáraðila tók
þessu boði bankans.
Hafa ber í huga að
Saga Capital var ráð-
gefandi aðili í öllu
þessu máli, var mjög
náin samvinna með
bankanum og for-
ystumönnum sjóðsins
enda bæði stjórnar-
formaður og spari-
sjóðsstjóri í stjórn
Saga Capital og áttu báðir stóra
hluti í bankanum. Ég ítreka enn og
aftur að stofnfjáraðilar skrifuðu ein-
göngu undir eftir að hafa verið full-
vissaðir af hendi beggja lánastofn-
ana um að bara stofnbréfin væru að
veði. Ekki í eitt einasta skipti fór
fram nánari kynning á kjörum þess-
ara lána.
Nú kemur lánveitandi og segir:
Þið skrifuðuð undir og þar með eruð
þið skuldbundin til að borga. Vissu-
lega er það venjan að fólk standi við
það sem það skrifar undir en getur
verið að það sé leyft í okkar sam-
félagi að opinberar lánastofnanir
ginni fólk með blekkingum til að
skrifa undir skuldbindingar sem svo
eru innheimtar með hörðu á fölskum
forsendum? Getur það virkilega lið-
ist hjá lánastofnunum að loforð
þeirra og orð séu að engu hafandi og
blekkingar séu bara viðurkennd að-
ferð til að kría pening út úr saklausu
fólki? Það er alveg ljóst af atburðum
liðinna ára að svona var fjármála-
veldið í landinu byggt upp. Með
blekkingum og svo ótrúlegum flétt-
um að ekki var möguleiki fyrir
venjulegt fólk að átta sig á hvað lá að
baki. Það er ástæðan fyrir því að bú-
ið er að ryksuga allt fé landsmanna,
það er með hverri svikamyllunni
ofan á aðra. Fólk var leitt eins og fé
til slátrunar og nú eru slátrararnir
margir farnir úr landi og halda
áfram í því sem þeir kunna best.
Það er alveg ljóst að víða er enn
við völd fólk sem hagnaðist óheyri-
lega rétt fyrir hrun. Það seldi á rétt-
um tíma segja sumir, en aðrir, og
þar á meðal ég, kalla það innherja-
svik. Það er gjörsamlega óþolandi
hvernig sumt fólk hefur notað upp-
lýsingar sem engir aðrir höfðu til að
raka saman illa fengnu fé frá sak-
lausu fólki. Það er alveg morgunljóst
að ef fólki hefði bara verið sagt satt
um að ábyrgðin væri ekki bara í
bréfunum heldur væri allt þeirra
undir þá hefðu þessar stofnfjáraukn-
ingar alls ekki verið samþykktar.
Getur verið að menn hafi vitað það
og þess vegna sett upp allan þennan
blekkingarleik? Maður spyr sig, það
er ljóst núna að engu var trúandi
sem frá fjármálastofnunum kom.
Það er athyglisvert að flestir
stjórnendur þessara stofnana um
allt land sem keyptu stofnfé eða
hlutafé stofnuðu svokölluð eign-
arhaldsfélög um sína hluti. Ein-
hverra hluta vegna gleymdu þeir að
ráðleggja hinum venjulega hluthafa
hvernig best væri að setja dæmið
upp. Ég skora á stjórn sjóðsins að
koma nú fram með hag stofnfjáreig-
enda fyrir brjósti, biðjast afsökunar
og viðurkenna hvernig þetta mál var
allt upp sett. Þeir yrðu menn að
meiri og ég og sennilega allir stofn-
fjáraðilar mundu taka þá í fulla sátt
fyrir.
Lesandi góður. Telur þú að þessi
viðskipti sem hér er lýst flokkist
undir sanngjarna og góða við-
skiptahætti. Svari hver fyrir sig.
Meira: Mbl.is/greinar
Ég er stofnfjáraðili, ég var blekkt-
ur og ég mótmæli greiðsluskyldu
Eftir Elvar
Reykjalín »Ég ítreka enn og aft-
ur að stofnfjáraðilar
skrifuðu eingöngu undir
eftir að hafa verið full-
vissaðir af hendi beggja
lánastofnana um að
bara stofnbréfin væru
að veði.
Elvar Reykjalín
Höfundur er fiskverkandi.
Nýverið birtist frétt
þess efnið að rýrnun ís-
lensku krónunnar
gagnvart þeirri dönsku
síðastliðin 90 ár hefði
verið 99,5% og 99,9%
gagnvart vísitölu
neysluverðs. Þetta eru
sláandi tölur og eru til
vitnis um hve slæm
hagstjórn landsins hef-
ur verið undanfarna
áratugi. Augljóst er að
atvinnulíf landsins þrífst aldrei
ákjósanlega í slíku umhverfi þar sem
aldrei er hægt að treysta langtíma-
spám og áætlunum. Spurningin er
þá, hvað á að aðhafast í málinu?
Í umræðunni hefur helst borið á
tveimur sjónarmiðum, annars vegar
því að skynsamlegast sé að ganga í
ESB og myntbandalag evrusvæð-
isins en hins vegar að okkur beri að
halda í krónuna í núverandi mynd.
Hvort tveggja hefur bæði kosti og
galla í för með sér. Hvorugt verður
hins vegar umræðuefni þessa pistils
þar sem hvort tveggja nýtur tölu-
verðs fylgis og verður varið með
kjafti og klóm. Umræðuefni þessa
pistils verður viðhorf sem hefur ekki
átt upp á pallborð síðastliðin ár.
Í gegnum aldirnar hefur það sýnt
sig og sannað að ein ákveðin til-
högun gjaldeyrismála stendur öllum
öðrum framar. Hún tryggir verð-
stöðugleika, kemur í veg fyrir of-
þenslu hagkerfisins og þar með
bólumyndun, verðlaunar sparnað og
skynsamlega fjárfestingu og setur
ríkisvaldinu skýr og órjúfanleg
mörk á eyðslu. Þessi
tilhögun er auðvitað
gullfóturinn. Þegar
gjaldmiðill ríkis er fest-
ur við raunveruleg,
varanleg verðmæti þá
hefur það ýmsar at-
hyglisverðar afleið-
ingar í för með sér.
Verðbólgan er hamin
án nokkurrar frekari
fyrirhafnar vegna þess
að útþensla peninga-
magnsins er ómöguleg
þar sem Seðlabankinn
er allskostar ófær um
að framleiða verðmæti úr engu. Þar
með verður verð stöðugt, sparnaður
verðlaunaður og langtímaáætlanir
mögulegar. Gott dæmi um slíkan
verðstöðugleika fæst t.d. ef olíuverð
er mælt í gullúnsum frekar en doll-
urum. Þá sést að olíuverð hefur lítið
sem ekkert hækkað síðastliðin 60 ár!
Að auki hefði gullfótur í för með
sér að gjaldmiðilinn okkar héldi
verðgildi sínu gagnvart öðrum
myntum og gott betur. Ef gull er
borið saman við helstu myntir
heimsins kemur í ljós að flestar tapa
þær verðgildi gagnvart gulli ár eftir
ár. Aldrei aftur myndum við þurfa
að ganga í gegnum gengishrun með
tilheyrandi sviptingum og aldrei aft-
ur myndum við þurfa að horfa uppi á
bankakerfið maka krókinn á kostnað
okkar hinna (hlutur fjármálafyrir-
tækja af kökunni hefur meira en tvö-
faldast eftir afnám gullfótarins).
Loks heftir gullfótur útþenslu ríkis-
báknsins með því að setja strangar
takmarkanir á hallarekstur þess og
hæfileika til þess að prenta peninga
upp í skuldir sínar.
Því fyrr sem við tökum upp gull-
fót, því betra. Gullverð fer síhækk-
andi og mun að öllum líkindum halda
því áfram í dágóðan tíma, eða svo
lengi sem að hagstjórn heimsins
helst óbreytt. Gullverð er 1420 dalir
á únsuna í dag en í júlí 2010 var það
1250 dalir á únsu og í byrjun núver-
andi efnahagskreppu var það í
kringum 800 dalir á únsu. Seðla-
banki Íslands situr um þessar mund-
ir á rúmum 360 milljörðum í formi
hreins gjaldeyrisforða, en tilgangur
hans er að halda gengi krónunar yfir
markaðsvirði og tryggja innlendan
aðgang að erlendum gjaldeyri. Þessi
gjaldeyrisvaraforði væri mun betur
nýttur í gullkaup heldur en í að verja
núverandi krónu, en mér reiknast til
að hann dugi fyrir um það bil 60
tonnum af gulli. Ástæðurnar eru
helst þær að gulltryggð mynt þarfn-
ast engrar verndar og að raunvirði
gjaldeyrisvaraforðans (sem væri þá
orðinn gull) myndi ekki rýrna í takt
við útþenslu dollarans sem er í gangi
í dag, en hún er allsvakaleg. Við
værum því ekki eingöngu að taka
upp nýja og betri mynt með öllu sem
því tilheyrir heldur værum við, til
lengri tíma litið, að bæta skulda-
stöðu ríkisins umtalsvert.
Upptaka gullfótar
Eftir Hákon Frey
Gunnarsson »Upptaka gullfótar á
Íslandi er hugmynd
í gjaldeyrismálum sem
skoða mætti alvarlega.
Hún hefur marga kosti
og tiltölulega fáa galla.
Hákon Freyr
Gunnarsson
Höfundur er menntaskólanemi.
Kr. 3.000.000
Aukavinningar kr. 100.000
6443 6445
6444
Kr. 100.000
2088 11862 19405 28250 33802 45472 52902 59453 74313
Kr. 20.000.-
167 8022 13328 19044 26863 34565 40165 45889 59257 65212 71797
171 8054 13456 19277 26877 34571 40600 45917 59333 65413 71824
871 8174 13584 19328 26889 34599 41239 46028 59648 65516 71864
1028 8887 13621 19458 27336 34729 41267 46032 59818 66070 71898
1828 8984 13698 19594 27461 34959 41279 46077 59837 66284 71999
31
Kr. 25.000
Vöruúttekt í: BYKO, ELKO,
Húsgagnahöllinni og Intersport
á miða með endatöluna:
1945 9076 14293 19703 27912 35090 41361 46155 59862 66384 72089
2203 9189 14512 20000 28482 35256 41376 46160 59996 66663 72253
2598 9201 14518 20434 28516 35298 41502 46384 60051 67050 72300
2640 9342 14573 20575 29036 35460 41828 46504 60098 67060 72920
2719 9368 14606 21021 29078 35597 41901 48081 60158 67231 73034
2857 9508 14818 21232 29119 35705 42375 48226 60186 67575 73268
3459 9611 15119 21425 29656 35894 42448 48244 60536 67689 73285
3461 9732 15294 21606 29755 36094 42498 48625 60618 67796 73333
4316 9830 15524 21630 29967 36293 42563 48807 60822 67900 73379
4602 9884 15537 21761 30330 36523 43264 49221 61032 67992 73545
4683 9938 15624 21915 30716 36713 43299 49322 61241 68046 73550
5027 10090 15771 22461 30901 36714 43353 49422 61487 68489 73597
5102 10426 16063 22668 31080 36795 43487 49732 61559 68550 73981
5296 10455 16312 22899 31218 37254 43783 49785 61927 68582 74006
5334 10565 16375 23543 31377 37288 44044 50002 62053 68903 74010
5421 10936 16404 23666 31405 37343 44083 50112 62058 69364 74211
5627 11078 16572 23935 32089 37454 44091 50217 62184 69367 74227
5818 11231 17057 24012 32342 37651 44216 50220 62399 69956 74341
6009 11540 17192 24426 32404 37904 44379 50497 62515 69997 74761
6422 11779 18511 24479 32426 37929 44422 50550 62767 70435 74799
6499 11850 18620 24760 32636 38376 44535 50835 63192 70519 74892
6679 12116 18639 25595 32909 38703 44990 51224 63366 70641
6726 12266 18651 25692 33241 39529 45245 51345 63391 70696
6854 12525 18753 25912 33376 39542 45341 52099 63896 70712
7023 12576 18817 26025 33484 39602 45364 52464 64056 70769
7228 12976 18844 26093 33530 39763 45499 52800 64102 71570
7273 13038 18859 26808 33731 39828 45614 52951 64709 71618
7508 13060 18937 26818 33834 40061 45792 53379 64895 71687
7888 13289 19035 26823 34289 40082 45880 53658 64973 71696
Kr. 15.000
138 6684 12537 19429 25466 32051 37915 44345 55185 61905 68815
190 6711 12553 19614 25544 32346 37917 44404 55330 61911 68888
243 6828 12658 19635 25686 32354 37983 44587 55498 61932 69021
349 6896 12765 19951 25920 32444 38031 44641 55778 62156 69065
371 7046 13268 19961 26234 32447 38067 44728 55869 62434 69209
510 7138 13277 19970 26581 32449 38083 44752 55927 62635 69265
523 7279 13502 19999 26594 32485 38118 44826 56124 62663 69303
525 7360 13594 20312 26847 32921 38337 44981 56485 62756 69489
707 7395 13793 20507 26900 32925 38369 45242 56554 62841 69511
930 7414 13828 20583 27275 32953 38470 45328 56567 62881 69514
1147 7473 13968 20621 27316 33033 38683 45465 56650 62893 69574
1270 7572 14243 20682 27395 33124 38684 45491 56728 62931 69613
1537 7708 14298 20718 27502 33416 38841 45523 56754 62937 69665
1560 7761 14304 20788 27525 33438 38883 45543 56770 62953 69885
1906 7835 14321 21118 27648 33461 39016 45561 56838 62994 69987
1965 8216 14376 21216 27703 33562 39334 45564 56976 63006 70105
2051 8222 14441 21383 27761 33578 39352 45602 57039 63044 70114
2217 8243 14601 21907 27793 33630 39463 45663 57049 63051 70163
2486 8450 14654 21951 27811 33754 39489 45701 57084 63349 70348
2605 8512 14664 22181 27850 33937 39791 45752 57451 63517 70478
2617 8588 15149 22302 27854 33954 39913 45939 57504 63550 70561
2746 8621 15178 22376 27864 34086 39958 45944 57556 63801 70655
2758 8622 15183 22514 27968 34185 39975 45976 57581 63823 70750
2771 8704 15318 22526 27983 34211 40147 45981 57633 64117 71240
2830 9266 15509 22603 28036 34214 40159 46029 57685 64250 71431
2934 9362 15687 22662 28044 34551 40176 46046 57713 64329 71503
2989 9407 15742 22679 28148 34651 40183 46072 57735 64434 71557
3247 9427 15837 22738 28175 34792 40285 46084 57806 64480 71658
3288 9500 15894 22855 28295 34794 40312 46360 57821 64641 71715
3329 9569 16104 22998 28357 34988 40313 46372 57865 64774 71781
3714 9639 16125 23069 28396 35027 40503 46565 57969 64911 71832
3765 9725 16153 23101 28412 35064 40659 46801 58008 65206 71909
3790 9742 16204 23165 28453 35211 40790 46834 58138 65235 71921
3948 9784 16405 23244 28583 35281 40903 47035 58347 65359 71965
3953 9961 16540 23273 28615 35323 40992 47084 58609 65449 72114
4103 9984 16630 23311 28799 35340 41043 47232 58819 65490 72130
4140 10246 16861 23389 28805 35398 41050 47324 58906 65679 72340
4167 10274 16981 23453 28849 35432 41183 47365 58942 65803 72511
4186 10289 16991 23464 28880 35434 41200 47466 58995 66149 72523
4228 10302 17061 23492 28887 35529 41202 47504 59037 66381 72578
4304 10435 17181 23495 29003 35579 41204 47539 59048 66568 72624
4331 10614 17239 23505 29127 35626 41271 47621 59058 66710 72860
4374 10700 17326 23521 29144 35660 41334 47638 59115 67255 72905
4386 10763 17332 23525 29348 35723 41483 47845 59211 67286 72984
4526 10808 17372 23572 29417 35726 41513 47916 59217 67292 73071
4644 10915 17403 23600 29436 35869 41541 47976 59409 67302 73131
4649 10963 17589 23746 29510 36207 41626 48028 59533 67382 73139
4665 10973 17621 23768 29635 36317 41678 48183 59571 67458 73233
4799 11142 17703 23996 29677 36329 41960 48194 59627 67468 73240
5099 11238 17723 24025 29903 36411 42081 48349 59677 67587 73267
5144 11266 17889 24092 29937 36648 42241 48377 59684 67648 73360
5162 11332 18011 24112 30127 36908 42475 48432 60085 67753 73483
5246 11383 18034 24167 30223 36942 42900 48474 60094 67756 73864
5312 11421 18199 24174 30254 37042 42953 48619 60532 67790 73902
5338 11677 18225 24285 30297 37052 43003 48844 60647 67950 74012
5345 11762 18240 24342 30298 37081 43047 48868 60712 67985 74028
5570 11904 18245 24396 31171 37119 43307 48937 60721 68152 74114
5607 11926 18298 24459 31225 37123 43422 48943 60748 68158 74294
5780 11975 18337 24556 31248 37256 43484 48948 60844 68209 74315
5854 12049 18440 24586 31345 37276 43571 48993 60892 68232 74497
6034 12062 18766 24591 31482 37300 43611 49073 61080 68355 74700
6196 12190 19004 24666 31559 37319 43683 49108 61307 68370 74731
6236 12242 19100 24706 31612 37368 43807 49120 61394 68427 74936
6240 12248 19156 24774 31682 37458 44176 49156 61589 68594
6380 12252 19253 24800 31690 37574 44263 49201 61631 68692
6465 12490 19283 24870 31752 37643 44304 49208 61812 68754
6596 12500 19423 25215 31889 37687 44322 49297 61849 68792
Afgreiðsla vinninga hefst þann 21. febrúar 2011
Birt án ábyrgðar um prentvillur
Vinningaskrá
2. FLOKKUR 2011
ÚTDRÁTTUR 8. FEBRÚAR 2011