Morgunblaðið - 30.08.2011, Qupperneq 6

6 FRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 30. ÁGÚST 2011
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
„Ef við fáum gott haust mun þetta
jafna sig. Það er gott að fá rigningu
og hlýindi eins og spáð er,“ segir
Guðjón Birgisson, garðyrkjubóndi á
Melum á Flúðum. Starfsfólk hans
sker kálið jafnóðum fyrir mark-
aðinn.
Framan af sumri leit ekki vel út
með uppskeru á útiræktuðu græn-
meti. Vorið var kalt og síðan tóku við
þurrkar. „Þegar ég loksins fór að
vökva fór allt að ganga betur,“ segir
Guðjón Birgisson sem ræktar kál í
útigörðum. „Nú er allt farið
að vaxa.“
Getur vaxið fram á haust
Guðjón er fyrir löngu byrjaður
að skera kál til að senda á mark-
aðinn en er ekki farinn að skera
í kælinn til geymslu. „Það eru
sumir byrjaðir á því, sérstaklega
þeir sem eru með mikið af hvít-
káli og kínakáli.“
Grænmetið getur vaxið langt
fram á haust, ef veður helst
gott. Guðjón segir að sept-
ember sé nokkuð öruggur og ein-
staka haust hafi verið hægt að láta
kálið vaxa fram í miðjan október.
Telur hann góðar líkur á að upp-
skeran verði í meðallagi góð, ef veð-
ur verður hagstætt í september, þótt
skilyrði til ræktunar hafi verið erfið
framan af sumri.
Hjónin á Melum rækta tómata í
gróðurhúsum. Sumarið hefur verið
sólríkt og gott til ylræktar og upp-
skeran góð.
Rætist úr hjá framleið-
endum grænmetis
 Útlit fyrir meðaluppskeru ef tíð verður góð í september
Morgunblaðið/Sigurður Sigmundsson
Uppskera Blómkálið er skorið eftir þörfum markaðarins. Kinka og samstarfsfólk hennar hjá garðyrkjustöðinni
Melum á Flúðum hefur í nógu að snúast enda er aðal uppskerutími ársins framundan.
Kristján Jónsson
kjon@mbl.is
Lengi hefur verið deilt um aðgerðir
til að halda niðri stofnum refa og
minka og hver skuli bera kostnað-
inn, ríki eða sveitarfélög. Fáir ganga
svo langt að vilja reyna að útrýma
refnum, sem hefur búið mun lengur
á landinu en menn. Undanfarin ár
hefur hins vegar verið í gangi til-
raunaverkefni til að fá úr því skorið
hvort hægt sé að útrýma minki eða
halda ákveðnum svæðum minklaus-
um. Reynsla erlendis frá sýnir að
þótt kannski sé hægt að útrýma teg-
undinni yrði síðasta eintakið afar
dýrt.
Ref hefur fjölgað mjög síðustu
þrjá áratugina en að sögn náttúru-
fræðinga hefur einnig orðið mikil
fjölgun meðal sumra fuglategunda.
Rannsóknir á stofnstærð og fleira
skortir til að geta fullyrt mikið um
samhengið en skotveiðimenn segja
ljóst að mófugli og gæs hafi víða
fækkað mikið vegna þess að refa-
veiði hafi dregist saman. Í friðland-
inu á Hornströndum, þar sem ref-
urinn er alfriðaður, sé mófugl að
hverfa og fleiri tegundir illa staddar.
Ríkisstyrkir aflagðir
Ákveðið var í fyrra að ríkið hætti
að styðja refaveiðar, þær yrðu fram-
vegis algerlega á hendi sveitarfélag-
anna. Ríkið vill spara og mun ekki
leggja neitt fram á næsta ári. Marg-
víslegir aðrir hagsmunir leika sitt
hlutverk, sauðfjárbændur vilja
vernda sitt fé, eigendur veiðiáa vilja
losna við minkinn sem étur mikið af
fiski, skotveiðimenn vilja vera einir
um gæsina. Og áhugamenn um lóuna
og aðra fugla óttast framtíðina.
Mörður Árnason, formaður um-
hverfisnefndar Alþingis, segir að
samræmingu og heildarstefnu skorti
varðandi veiðarnar. Halda þurfi
niðri stofnum á ákveðnum svæðum.
„Þegar búið er að móta slíka heild-
arstefnu geta menn byrjað að ræða
kostnaðarskiptingu og mér finnst
ekkert óeðlilegt að báðir aðilar, ríki
og sveitarfélög, leggi sitt fram,“ seg-
ir Mörður. „Og þegar þannig stend-
ur á komi aukaframlag frá atvinnu-
rekstri sem sérstaklega er verið að
vernda. Gallinn er að það er mjög
misjafnlega staðið að þessu eftir
sveitarfélögum og það fer ekki neitt
eftir því hve mikil þörfin er heldur
öðrum kennileitum.“
Hart deilt um
refaveiðarnar
 Mörður Árnason, formaður umhverf-
isnefndar, segir eðlilegt að skipta kostn-
aði milli ríkis og sveitarfélaga
Yrðlingur Refur hefur lifað á Ís-
landi í minnst 10.000 ár.
Hugmynd frá Félagi vélstjóra og
málmtæknimanna, VM, um aðkomu
lífeyrissjóða að fjármögnun þyrlu-
kaupa fyrir Landhelgisgæsluna,
mætir tregðu í innanríkisráðuneyt-
inu og hjá Ögmundi Jónassyni inn-
anríkisráðherra.
Þetta segir Guðmundur Ragnars-
son, formaður VM, sem barist hefur
fyrir hugmyndinni. Hann segir und-
irtektir lífeyrissjóða hafa verið já-
kvæðar, m.a. hjá Sameinaða lífeyris-
sjóðnum og Gildi, en hugmyndinni
svipar til aðkomu lífeyrissjóða að
vegaframkvæmdum og byggingu
nýs fangelsis.
Guðmundur segir að rekstrar-
kostnaður Landhelgisgæslunnar
myndi lækka verulega með því að
borga af skuldabréfi til 10 eða 15
ára. Að því loknu myndi ríkið eign-
ast þyrlurnar sem væri ódýrari kost-
ur en að leigja þyrlur, sem síðan
væru kannski farnar héðan að leigu-
tíma loknum. Þarna gæti munað
tugmilljónum króna á ári.
„Þetta er einhver þvermóðska í
ráðuneytinu, hver sem skýringin er.
Það er vel hægt að leysa þetta verk-
efni á hálfum mánuði ef menn vildu,
bara spurning um að bretta upp
ermarnar og framkvæma,“ segir
Guðmundur.
Gæti hentað ríkissjóði
Kristján Örn Sigurðsson, fram-
kvæmdastjóri Sameinaða lífeyris-
sjóðsins, segir sjóðinn hafa tekið
hugmyndinni vel, líkt og með mögu-
lega þátttöku í lagningu vega og
byggingu nýs Landspítala.
„Við höfum tekið þessu ágætlega
en aðkoma okkar er að sjálfsögðu
háð endanlegri útfærslu, eins og
með tryggingar og annað,“ segir
Kristján og gerir ráð fyrir aðkomu
sem flestra lífeyrissjóða og fjár-
málastofnana. Við núgildandi gjald-
eyrishöft sé þrengt að fjárfesting-
arkostum lífeyrissjóða og þessi leið
gæti einnig hentað ríkissjóði vel.
bjb@mbl.is
Mæta tregðu ráðherra
um aðkomu lífeyrissjóða
Morgunblaðið/Júlíus
Gæslan Aðkoma lífeyrissjóða að
þyrlukaupum er til umræðu.
 Lífeyrissjóðir fjár-
magni þyrlukaup
„Við erum farnir að sjá fram á mjög slakt ár. Mér sýnist þetta ætla að
verða um helmingur af því sem verið hefur undanfarin ár og það á við
mestallt Eyjafjarðarsvæðið,“ segir Bergvin Jóhannsson, bóndi á Áshóli
í Eyjafirði og formaður Landssambands kartöflubænda.
Vorið var kalt og sumarið þurrt svo jurtir náðu sér ekki á strik.
Kartöflurnar eru smáar og lítið undir grösunum. „Ég sé ekki líkur
á því að úr rætist næstu daga, að það nái að lifna við sem
fallið hefur,“ segir Bergvin. Kartöflugrös eru víða fallin
vegna frosta. „Sumir hafa nefnt að það taki því ekki að
taka upp.“
Bergvin hefur einnig heyrt frá bændum á Suðurlandi.
„Ég held að Hornafjörður komi vel út úr þessu og viss
svæði í Þykkvabænum og á Suðurlandi. Það er þó mis-
jafnt eftir mönnum hvernig menn láta af uppskeru. Ein-
hver næturfrost hafa komið þar líka,“ segir Bergvin.
Sjáum fram á mjög slakt ár
LÍTIÐ UNDIR KARTÖFLUGRÖSUNUM
Sjálfstæðismaðurinn Einar K.
Guðfinnsson og fleiri þingmenn
lögðu í fyrra fram frumvarp um
breytingu á lögum sem kvað á
um að felldur yrði niður virðis-
aukaskattur á þjónustu grenja-
skytta við refa- og minkaveiðar.
Frumvarpið var ekki afgreitt.
Bent var á í greinargerð að
eyðing refa og minka væri mjög
kostnaðarsöm fyrir landmikil
sveitarfélög sem væru stundum
afar fámenn. Innheimtur virðis-
aukaskattur af veiðunum 2009
hefði verið um 11 milljónir króna,
nettókostnaður ríkisins af veið-
unum hefði verið aðeins um 23
milljónir.
Vaskurinn verði felldur niður
FRUMVARP EINARS K. GUÐFINNSSONAR Í FYRRA
www.noatun.is
www.noatun.is
Pantaðu veisluna þína á
eða í næstu Nóatúns verslun
Grillveislur
1299
Á MANN
VERÐ FRÁ
MEÐ MEÐL
ÆTI
Grísahnakkasneiðar
Lambalærissneiðar
Kjúklingabringur
Lambafille
Þín samsetning
Grillveislur Nóatúns