Birtingur - 01.06.1967, Blaðsíða 13

að ég skyldi biðja þín í stað þess að draga þig
bara á hárinu upp í rúm.
Alltaf má kenna einhverjum um það sem
miður fer sem betur fer hvur sem fyrir ákær-
unni kann að verða sem er frítt í hendi. Á
einum stað segir sami: Listamenn eru einsog
drepsótt. Það eru þeir sem hafa sýkt tíðar-
andann, segir hann. Var nokkur að tala um
Sinjavskí og Daníel? En hvernig á fólk að
vera í þessari veröld þar sem gamlar skilgrein-
ingar og rómantísk form eru fallin. Unga
stúlkan segir: Það skammast sín allir sem eru
ekki hamingjusamir. Það er einsog koma
ólesinn í skólann eða vera með fílapensa. Það
finnst öllum sem eru ekki hamingjusamir
þeir hafi eitthvað á samvizkunni.
En hvaða leiðir eru færar: Geturðu ekki skilið
að allt er ekki hægt lengur einmitt af því að
allt er hægt.
Listamaðurinn í leiknum, annar fulltrúi mið-
kynslóðarinnar hinn falleraði uppreisnarmað-
ur og intellektúal sem alltaf er að gera mark-
lausar tilraunir: Hvað á maður að gera, segir
hann: þegar harmleikurinn er ekki lengur
hugsanlegur og skopleikurinn er orðinn leið-
inlegur, ja þá er bara eftir tilraunin. Það er
ótrúlega mikið sem Mrozek nær að fjalla um í
Tangó. Um hvað er leikritið? Sumir segja um
kynslóðaátök. En Mrozek er svo margslung-
inn og þessi smíði hans er svo þaulhugsuð og
efnisþétt þegar að er gáð undir einfaldlegu
yfirborði, verður lesið á svo margan hátt úr
því og ákaflega vandmeðfarið. Einhver sagði
músíkverk í þrem þáttum, tilbrigði um stef
margofin. En þetta er svo vel samið leikhús-
verk að það er snöggvirkt en ekki tæmt í fljótu
bragði.
Ein persóna segir: Er þér þá ekki ljóst að
harmleikurinn er óhugsandi nú á dögum.
Veruleikinn gleypir öll form. Nú á dögum
verður allt að skopleik. Eitt lík til eða frá
breytir engu um það. Hversvegna viltu ekki
sætta þig við það? Skopleikir geta líka verið
hin fegursta list.
Slawomir Mrozek er 36 ára gamall, og nú er
hann frægur um alla Evrópu fyrir leikritin.
En hann hefur borið fleira við. Hann bvrjaði
nú á því að leggja stund á Austurlandamál.
Þá fór hann í myndlistarskóla. í Póllandi er
hann frægur skopteiknari og gerði örstuttar
skopsögur með teikningum í bókmenntaviku-
rit sem kom út í hinni fornu höfuðborg Pól-
lands Kraká, ydduð háðskeyti. Fyrir áratug
varð hann kunnur leikari af sérkennilegri
kvikmynd í framúrstefnustíl: Rondó, hann
skrifaði líka handritið. Um árabil hefur Mro-
zek búið mest á Ítalíu en verið með annan
fótinn í Póllandi þó. Mrozek hefur gefið út
smásagnasafnið Fíllinn, stuttar hnitmiðaðar
og efnisdrjúgar smásögur og þætti.
BIRTlNGUR.
11