Vera - 01.09.1984, Síða 10

Verkakvennafélagið Framsókn
FÉLAGATALA:
Tæplega 4000 konur, 1 karl
DAGVINNUTEKJUTRYGGING: 12.913
LÆGSTA BÓNUSVIÐMIÐUN: 10.522
BÓNUSREIKNITALA: 62,22
EINUNGIS KONUR í AÐALSTJÓRN,
TRÚNAÐARMANNARÁÐI OG
SAMNINGANEFND
LAUNALIÐUM SAMNINGA HEFUR
VERIÐ SAGT UPP
KRÖFUR: 14.000 kr. lágmarkslaun
Bára Óskarsdóttir/ 40 ára einstæð,/
1 barn,/ fiskvinnslukona í ísbirninum
Ég snyrti fisk í bónusvinnu. Kl. 8 á
morgnana förum viö konurnar hver á sitt
borö og stöndum þar allan daginn eins og
beljur á bás og handleggirnir djöflast til kl.
17. Viö tölumst helst ekki við því aö þá
hröpum við niður í bónus. Afköstin verða
að vera gífurleg, a.m.k. 400 kg á dag eöa
meira. Þessari þrælkunarvinnu fylgir mikil
vöðvabólga og svo færast verkirnir niður
eftir handleggjum og ná aö lokum alveg
niður í fingur. Ég mæti þreytt í vinnuna,
kem örmagna heim og hef ekki þrek til
neins nema þess alnauðsynlegasta. Það
eru fáar konur sem geta mætt til vinnu alla
daga vikunnar og fjöldi fólks gefst upp eftir
smátíma, 1—2vikur. Hér spilar þó líka inní
hvað launin eru lág og bónusinn lélegur.
Hann hefur farið hríðversnandi þau 3 ár
sem ég hef unnið í fiski, er m.a.s. lélegri nú
en þegar ég byrjaði en þaö virðist enginn
skilja hvers vegna.
Mér gengur djöfullega aö lifa af þessum
launum. Ég hafði 18.760 kr. í heildarlaun
fyrir ágústmánuð en eftir að búið var aö
draga af mér skatta og fleira voru eftir
13.500 kr. Ég læt matarkaup ganga fyrir
en húsaleigan situr á hakanum. Núna
skulda ég fjóra mánuði í húsaleigu, þótt ég
hafi aldrei leigt eins ódýra íbúð. Ég er hætt
að fara í sumarfrí og utanlandsferðir sé ég
bara í hillingum. Ég er búin að afskrifa
tannlækna, föt kaupi ég aldrei og ég fer
aldrei út að skemmta mér. Líf mitt gengur
bara út á það að vinna, sofa og borða.
Þetta er martröð. í raun ætti ég að hætta
að vinna, ég lifi hvort eð er bara á loftinu.
Allt þetta verðbólgukjaftæði getur farið í
rass og rófu fyrir mér, ég hef ekki fundið
fyrir batnandi lífskjörum þótt verðbólgan
eigi að hafa minnkað. Hún má æða upp
fyrir mér, ég vil bara hafa það eins og það
var.
Þetta bónuskerfi, já, það voru einhverjir
jakkafatamenn úti í bæ sem fundu þetta
upp, en alveg ábyggilega ekki konurnar
sem vinna í bónusnum. Harðastur á hon-
um er atvinnurekandinn, því að hann
græðir á honum. Það er verið að etja okkur
konunum saman með honum, við þrælum
og púlum, en þeir brosa bak við glerið. Ég
held, að ef á reyndi vildu flestar konurnar
vera lausar við hann ef þær fengju mann-
sæmandi laun. En meðan launin eru
svona lág, meðan bónusviðmiðunin er
lægri en lægsti leyfilegi taxti gengi það
ekki, þá yrði enginn eftir til að vinna í fisk-
vinnslunni.
Okkur er sagt upp árlega. Við vorum at-
vinnulausar í mánuð á síðasta ári, rétt fyrir
jól, á viðkvæmasta tima, því að þá var fisk-
laust. í samningum er aldrei litið til þess aö
viö missum vinnuna í mánuð á ári. Það er
auðvitað gífurlegt óöryggi að búa við slíkt.
Og hvað verður nú þegar kvótarnir eru að
klárast?
Ég hef oft brotið heilann um það hvers
vegna konur eru svona lágt launaðar. Það
er eins og konur séu ekki meðvitaðar um
aö þær séu sjálfstæöir einstaklingar sem
eigi að geta lifað af launum sínum. Margar
giftar konur eru sofandi á verðinum, þær
hrista bara hausinn og segja: „Svona hef-
ur þetta alltaf verið’’. Þær líta líka flestar
fyrst og fremst á sig sem húsmæður sem
skreppa út á vinnumarkaðinn til að hjálpa
svolitið til, og meta sig ekki til hærri launa.
Þótt það sé kaldhæðnislegt að segja það,
þá er eins og þær þyrftu að missa eigin-
manninn og standa uppi einar. Þá fengju
þær skell og færu kannski að gera eitthvaö
í málunum. Ef við stæðum allar saman
hefðum viö gott vopn I höndunum til að
krefjast launahækkunar. Við gætum lam-
aö frystihúsið á 3 dögum með því að fara í
bónusverkfall. En því miður, samstööuna
vantar.
Mikilvægustu kröfur fiskvinnslukvenna
hljóta að vera að fá ein ákveðin grunnlaun
í stað þessa tvöfalda kerfis. Þau ættu að
vera a.m.k. 18—20.000 kr. á mánuði svo
hægtsé aðtóra. Minnaerekkitil umræðu.
í komandi samningum ætti bónusinn að
vera aukaatriði, það á ekki að blanda hon-
um inn í þegar samið er um grunnlaun
vegna þess að bónus er aukavinna sem
hver og einn afkastar aukalega. Helst ætti
að afnema bónusinn alveg því að hann er
bara seigdrepandi snara um hálsinn á
okkur sem höfum ekki þrek til annars en
að vinna þessa vinnu. Svo er alltaf verið að
væla um það í verkalýðsforystunni að eng-
inn sæki fundi í félögunum. Fiskvinnslu-
fólk hefur ekki þrek til að sækja fundi. For-
ystan á að koma til okkar á vinnustað,
kynna okkur hugmyndir sínar og kanna
undirtektir. Viö vitum ekkert hvað fram fer
í þessum hagsmunafélögum okkar nema
það sem við sjáum í útvarpi og sjónvarpi-
Formaðurinn okkar kemur að vísu einu
sinni til tvisvar á ári og talar þá um hluti
sem engu máli skipta eins og t.d. barna-
börn.
Ég vil gjarnan fara í verkfall en flestar
konurnarsegja: „Verkfall? Breytirþaðein-
hverju?” Verkföll eru það eina sem lyft
hefur laununum eitthvað upp. Og mér
finnst að verkalýðsforystan ætti að vera á
sömu launum og verkafólk, það gengur
ekki að hún sé á tvöfalt til fjórfalt hærri
launum en við, sem hún er að semja fyrir.
Ef þau fengju okkar laun, þá færu þau
kannski að semja betur.
Ef ég á að nefna einhverjar leiðir til úr-
bóta í launamálum kvenna þá væri til að
byrja með mjög gott ef Samtök kvenna á
vinnumarkaðinum kæmu á vinnustaði og
segðu okkur hvað þær eru að gera og
reyndu að vekja konur af þessum svefni-
Það er alltaf hægt að koma í hádeginu-
Það þarf að auka samstööuna meöal
kvenna. Hver einasta kona í landinu ætti
að fara í verkfall og neita að mæta aftur fyrr
en búið væri að hækka launin og vinnu-
framlag kvenna væri metið að verðleikum-
Ég er ansi hrædd um að þá yrðu atvinnu-
rekendur fljótir að semja. Konur eru nefni-
lega stoðir þjóðfélagsins og ef þær fara
hrynur byggingin. Já, kvennaverkfall vaen
sterkt.
10