Vera


Vera - 01.04.1990, Side 39

Vera - 01.04.1990, Side 39
Til þess að fjalla um sögurnar í bók Svövu af þeirri nærfærni og viröingu sem þeim ber, þyrfti ég að leggja undir mig þetta blað VERU og jafnvel árganginn allan og yrði eflaust margt ósagt um þessa merku bók! Ég læt því bér staðar numið en þakka Svövu fyrir enn eitt meistaraverkið um leið og ég geri orð einnar skáldsystur hennar að mínum sem sagði að bókin Undir eldfjalli yrði ein af náttborðsbókunum sínum — hún væri ein þessara bóka sem rnaður gæti lesið aftur og aftur og alltaf fundið eitthvað nýtt til að brjóta heilann um. María Jóhanna Lárusdóttir. Sendiherrafrúin segir frá Höfundur: Heba Jónsdóttir Útgefandi: Skjaldborg hf. 1989 Við íslendingar erum víst bókelsk þjóð og það á þá sennilega bæði við um lestur og ritun bóka því að jíað hafa hreint ótrúlega margar ævisögur íslendinga verið skrifað- ar og gefnar út. Þegar að slíkum bókmenntum kemur virðast allir telja sig færa í rithöfundarstarfið, eins og margar ævisögurnar bera vitni um. En hvað svo sem hægt er að segja um ritstíl sumra þessara ævisagna, þá eru þetta bækur sent eru vinsælar hjábókaþjóðinni. Gamalt máltæki segir „Maður er manns gaman“, við íslendingar erunt jú fámenn þjóð og þegar út kemur ævisaga einhvers landa okkar er næstum því öruggt að allir þekkja eitthvað til viðkomanda, ættingja hans eða vina og þá verður forvitnin yfir- sterkari bókmenntagagnrýninni. Ein af nýútkomnum ævisögum er „Sendiherrafrúin segir frá", bók Hebu Jónsdóttur. Ekki get ég sagt að ritstíll bókarinnar hafi heillað mig, satt að segja fannst mér í fyrstu mjög erfitt að lesa bókina þar sem höfundur hleypur fram og til baka í tíma og rúmi og segir um leið frá fjölda fólks. Þrátt fyrir þetta tekst Hebu smátt og smátt að draga upp heilsteyptar myndir í frásögn sinni sem verður til þess að bókin er myndræn og skilur eftir sig hreinskilnislega og skýra mynd af lífi hennar. Af lífi b'tillar stúiku sem fæðist út á landi, nánar tiltekið á Bíldudal, og elst þar upp hjá ástríkum foreldrum og bræðrum, í góðu og nvann- eskjulegu samfélagi, þar sem allir þekkja alla og hjálpast að. Hún verður fyrir þeirri sorg að missa föður sinn ung og flytur síðan til höfuðborgarinnar þar sem henni leiðist í fyrstu. En hún er lífsglöð í eðli sínu og svo fer að hún eign- ast vini og nær tökum á umhverf- inu í Reykjavík eins og á Bíldudal. Sem ung stúika á Heba viðburða- ríkari og skemmtilegri ævi en flestar jafnöldrur hennar og hún er sjálfstæð ung kona, sem ferðast töluvert um heiminn í starfi sínu sem flugfreyja. Að sjálfsögðu hittir hún draumaprinsinn, ungan mann í spennandi starfi, sent er sendiráðsritari, hann er metnað- argjarn og ætlar sér að komast áfram. Og það gerir hann og lætur það ganga fyrir öllu öðru svo sem eins og konu og börnum. Það er umhugsunarverð mynd sem Heba gefur af utanríkisþjón- ustu íslands og því lífi sem starfs- fólk hennar lifir og siðferðinu eða ef til vill frekar siðleysinu sem þar ríkir. Fjölskyldur sendiráðsmanna eru sannarlega ekki öfundsverðar af sínu hlutskipti, sem að miklu leyti virðist vera að skipta um bú- setu og skóla og reyna að finna fótfestu aftur og aftur. Það er hreint ótrúlegt til hvers er ætlast af konurn og börnum þessara manna. Konurnar til að mynda eru í fullu starfi við að taka á móti gestum, erlendum sem innlend- um og hafa þá jafnvel búandi um lengri og skemmri tíma inn á heimilum sínum. Auk þess er ætl- ast til að þær séu viðstaddar alls kyns veisluhöld í nafni hjúskapar- stöðu sinnar, en laun fá þær engin, ég er hrædd um að engum karl- manni væri boðið upp á slfkt. í bókinni kemur skýrt frarn að þetta líf hefur ekki átt við Hebu sem brotnar niður á sál og líkama. En þannig konu vill hinn metnað- argjarni sendiherra Tómas Tómas- son ekki eiga og hann hefur greinilega aldrei látið sér detta í hug að líðan konu hans gæti á ein- hvern hátt tengst framkomu hans við hana. Saga Hebu jónsdóttur er í grundvallaratriðum saga rnargra kvenna og ég er viss um að þær eru margar sem finna til skilnings og samúðar þegar þær lesa bók- ina. Heba á þakkir skilið fyrir þessa ævisögu sína, sem að mínu áliti er góður skerfur til þess að vekja athygli á þeint órétti sem konur eru beittar í nafni hjúskap- arstöðu sinnar hvort heldur er af eiginmanni sínum eða öðrum. Ragnhildur Eggertsdóttir. Eins manns kona. áGviminningar Tove Engil- berts Skrásett hefur Jónína Michaelsdóttir Reykjavík 1989. ForlagiÓL Þegar ég kom í Englaborg voru blámálaðar hurðir. — og kríuungi, uppáhald og augasteinn. Seinna var þar líka Gulldropinn. Þótt upplifun mín í þessum ranni væri sérkennileg, var hún samtím- is það eölilegasta af öllu. Enþaðfann égfyrst seinna. Þvíþá var ég unglingur, svo ungur. Og það fann ég ó svo sterkt þegar ég las bókina „Eins rnanns kona“. Þetta var upplifun ástarinnar. Því sem skiptir máli. Ástarinnar. Ó — Tove sem leyfir okkur öllum að horfa þarna inn. Ogjónína, sem tekst það ótrúlega, Að gera okkur lesendunt kleift að lifa í geislun Englaborgar. í geisl- um ástar. Ástar Jóns og Tove Engil- berts. Sent er svo sterk og stór og göfug. Og þessvegna svo grátbros- legt og smælki, þegar íslenzkar borgarapöddur spyrja: en getur þetta verið satt?? Er hægt að fórna sér svona?? Er rétt að fórna sér svona?? Hversu miklu á maður nú annars að tíma að fórna??? En það er svo gott að spurt skuli þannig; því samtímis hljótum við öll, þess- ar vannærðu vanmáttugu borgara- pöddur að spyrja: en hvað er þá fórn og hvenær er fórnað? Og hvað er þá ástin? Hvað er ást? Og þá hljótum við að sjá að hún er svona. Hún var og er þarna. Hjá listamanninum mikla í Englaborg og elsku Tove hans. Og afþví getum við kannski lært að lofa henni að geisla í okkur. Og sleppt því að spyrja í sífellu: Á konan að fórna þessu? Á karlmað- urinn.... að ...? Hver á að fórna hverju? Og hvenær? Á? Á ég? Á hún? Á hann? Núna? Við fylgjum Tove langa, við- buröarríka leið. Um lendur borg- arlegs lífs fjölskyldu hennar í Dan- mörku. Upplifum það fagra í dönsku borgaramannlífi. Agi, regla, blíða, rósir í garði... hestar og vagnar, flesk og rjóma- kökur. Systkini svo góð og hlýir foreldrar. Allt eins mikið á sínum stað og unnt er. En þó allt svo mannlegt og skemmtilegt. Stundum sorglegt. En allt með reisn þess sem gerir ætíð sitt bezta. Og hún hittir Jón á málaraskól- anum. Og eldurinn kviknar. Og brennur öll árin. Ár full af menningu — listafólki — ferðalögum. íslandi þeirra tíma. Danmörku, stríðinu — eftirstríðs- tíminn, og Amy og Birgitta og Gréta — augasteinn og uppáhald og Gulldropi. Breyskleiki, von- brigði, gleði. Og allskyns fólk sem allt hefur blómstrað í návist Engla- borgar. Ár þar sem eitt sigrar allt. Og sigrar alltaf. Ástin. Við megum vera þakklát. Þakklát Forlaginu. Þakklát Jónínu Mich- aelsdóttur sem hefur tekizt að opna okkur Englaborg uppá gátt. Þakklát okkar stóra listamanni Jóni Engilberts. Fyrir neistana hans alla. Fyrir blossann sem við fáuni að eiga með honum. Kríuungann. Elsku kríuungann. Tove. Nína Björk Árnadóttir. Mamma fer á þing Höfundur: Steinunn Jóhannesdóttir Útg. Norðurlandaráð 1989. Bókin Mamma fer á þing, segir frá stelpu sem á mömmu sem fór í framboð (ekki fyrir Kvennalist- ann) og var kosin á þing. Þess vegna skapast hugsanir og vanga- veltur hjá stelpunni um pólitík. Stjórnmálamenn og stjórnmála- konur geta tæpast verið án fjöl- skyldu því þar fá þeir bakstuðning en í bókinni er þessu gerð skil að það sé samt stundum erfitt að vera fjölskyldumaður (eða kona). Ég persónulega hef svolitla reynslu í þessuni efnum og finnst bókin að vissu leyti trúverðug því ég veit að vinnutími þingmanna (og kvenna) er stundum ansi langur, frá 8 á morgnana til 9 á kvöldin. Þetta er skrítið, fyrst að það er hvorki hægt að vera með fjöl- skyldu en samt nauðsynlegt að eiga fjölskyldu. — Hver á þá að stjórna landinu? Annars finnst mér bókin vera langdregin á „köflum", sérstak- lega kafli 8, og þar af leiðandi eru þeir ekki skemmtilegir, mér finnst yfir heildina vanta spennu. I bókinni eru margar ljósmyndir sem eru svo sem ágætar en koma í veg fyrir að maður lifi sig inn í bókina. Helga Skúladóttir 10 ára. 39

x

Vera

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Vera
https://timarit.is/publication/858

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.