Ljósmæðrablaðið - 15.07.1999, Blaðsíða 18

syrgja og að það sé eðlilegt þó
fæðinguna hafi borið að með
þessum hætti. Það er ekki hægt að
koma í veg fyrir sorgina en hægt
er að auðvelda hana með því að
aðstoða fólk á réttan hátt (White-
Von Mourik o.fl., 1992). Eftir
fóstureyðingu verður að með-
höndla foreldrana í samfélaginu
sem syrgjendur og leyfa þeim að
syrgja barnið sitt (Kolker og
Burke, 1993). Þannig er hægt að
auðvelda foreldrum að ganga í
gegnum sorgarferlið á sem bestan
hátt og koma í veg fyrir að sorgin
taki á sig sjúkdómsmynd. Það er
vel við hæfi að nota orð Shake-
spere „sorg sem ekki fær útrás
nagar hjartað uns það brestur“.
Það var rauður þráður í gegn-
um langflestar greinarnar að mik-
ilvægt væri að hjálpa fólki að
mynda tengsl við barnið sitt og
geta þannig kvatt það á viðeigandi
hátt. Einnig að upplýsa fólk um
mikilvægi þess að syrgja, það sé
nauðsynlegt og fullkomlega eðli-
legt. Þetta er hlutverk okkar ljós-
mæðra því það erum jú við sem
hugsum um konurnar og mennina
meðan á fóstureyðingunni stend-
ur. Við þurfum að gera okkur
grein fyrir því hvað þetta skiptir
miklu máli og hvetja fólk til þess.
Einnig er það okkar hlutverk að
fylgjast með andlegu ástandi
þeirra og grípa inní með viðeig-
andi hætti ef ástæða þykir til. Til
þess að geta það er nauðsynlegt
að þekkja sorgarferlið og vera vel
meðvitaðar um allt það tilfinning-
arót sem á sér stað þegar fólk er
að takast á við meiriháttar áfall. I
dag fara flestar fóstureyðingar
vegna fósturgalla fram á með-
göngudeild Landspítalans og þar
eru foreldrar hvattir til að sjá
fóstrið, teknar myndir og á þann
hátt geta þau skapað sér minning-
ar um barnið. Með aukinni um-
ræðu undanfarin ár um nauðsyn
þess að syrgja hefur öll sú um-
ræða verið til góðs og það kemur
þessum syrgjandi foreldrum vel.
Þannig verður allt opnara og því
sjálfsagðara að tala um tilfinning-
ar sínar sem er lykilatriði til að
vinna sig gegnum sorgina. Ljós-
mæður á meðgöngudeild hafa
sinnt þessum konum en ekki
markvisst fylgt þeim eftir, eftir að
heim er komið. Sú umræða hjá
þeim er hins vegar hafin og verð-
ur vonandi í framtíðinni þar sem
þær hafa oft tengst þeim náið.
Ljósmæður eru í lykilhlutverki að
vera stuðningsaðili þessa syrgj-
andi foreldra og aðstoða þau
gegnum þetta erfiða ferli. Nauð-
synlegt er fyrir ljósmæður að gera
rannsóknir í framtíðinni sem miða
að því að gera okkur hæfari í
starfi til að aðstoða þetta fólk.
Heimildaskrá:
1. Bragi Skúlason (1992). Von, bók
um viðbrögð við missi. Reykjavík:
Hörpuútgáfan.
2. Bryar, S. H. (1997). One day
you're pregnant and one day you're
not: pregnancy interuption for fetal
anomalies. Journal of obstetric, gy-
necologic og neonatal nursing, 26(5),
559-566.
3. Hunfeld, J.A. M„ Wladimiroff, J.
W. og Passchier, J. (1997). The grief of
late pregnancy loss. Patient education
og Counseling, 31(1), 57-64.
4. Karl Sigurbjörnsson (1990). 7/7
þín sem átt um sárt að binda, leiðsögn
á vegi sorgarinnar. Reykjavík: Skál-
holtsútgáfan.
5. Kolker, A. og Burke, M. (1993).
Grieving the wanted child: ramifications
of abortion after prenatal diagnosis of
abnormality. Health care for women
international, 14(6), 513-526.
6. Lorenzen, J. og Holzgreve, W.
(1995). Helping parents to grieve after
second trimester termination of pregn-
ancy for fetopathic reasons. Fetal di-
agnosis og Therapy, 10(3), 147-156.
7. Markham, Ú. (1997). Sorgarvið-
brögð, huggun í harmi. Reykjavflc: Vasa-
útgáfan.
8. Ney, P.G., Fung, T„ Wickett,
A.R. og Beaman-Dodd, C. (1994). The
effects of pregnancy loss on women's
health. Social science og medicine, 38(9),
1193-1199.
9. Salvesen, K. Á„ Öyen, L„
Schmidt, N„ Malt, U. F. og Eik-Nes, S.
H. (1997). Comparison of long-term
psychological responses of women aft-
er pregnancy termination due to fetal
anomalies and after perinatal loss.
Ultrasound in obstetrics and gy-
necology, 9(2), 80-85.
10. White-Van Mourik, M. C. A„
Connor, J. M. og Ferguson-Smith, M.
A. (1992). The psychosocial sequelae
of a second-trimester termination of
pregnancy for fetal abnormality. Prenatal
diagnosis, 12, 189-204.
Höfurtdur vann þetta verkefni í
sérskipulögðu BS námi fyrir
hjúkrunarfrœðinga vorið 1998
undir umsjón Olafar Astu Olafs-
dóttur.
16
LJÓSMÆÐRABLA0I0