Ljósmæðrablaðið - 15.12.2008, Blaðsíða 10

talaði um að reynslusögur annarra
hefðu áhrif á hana því hún tæki þær
nærri sér ... maður heyrir alltaf vondu
sögurnar en ekki góðu sögurnar, þannig
að maður hugsar að þetta geti allt farið
á versta veg.
Slæm reynsla annarra getur að sögn
kvennanna vakið upp óþægilegar hugs-
anir þar sem konur ímynda sér að það
sama komi fyrir þær. Einungis ein kona
nefndi jákvæð áhrif reynslu annarra á
áhyggjur sínar. Konan var sannfærð
um að hún gæti tekist á við meðgöngu
og fæðingu því konur hafa gengið í
gegnum þetta frá upphafi og komist í
gegnum það.
Einnig hefúr reynsluleysi kvenna
tengt meðgöngu og fæðingu áhrif
á sumar konurnar og lýstu þær yfir
áhrifum reynsluleysis á þær sem frum-
byrjur. Þessar konur höfðu þó annars
konar áhyggjur heldur en þær sem
höfðu áhyggjur vegna reynslu sinnar.
Ahyggjur vegna reynsluleysis snerust að
mestu um að þær vissu ekki hvað væri
framundan ...fyrst er maður bara að
hugsa hvernig þetta verður og hvernig
meðgangan verður og svo fer maður að
spá í hvað gerist í fæðingunni.
Ahyggjur og kvíði vegna reynsluleysis
og að vita ekki hvað væri framundan
voru tengdar við upplifun frumbyrja.
Áhyggjur og kvíði barnshaf-
andikvenna
Fyrsta meginþemað sem tengdist
aðalþemanu voru áhyggjur af fósturláti
en nokkrar konur í rannsókninni höfðu
slíkar áhyggjur. Margar kvennanna
lýstu áhyggjum af því að missa fóstur
en sögðu þó að áhyggjumar hefðu farið
minnkandi þegar leið á meðgönguna ...
ég hafði áhyggjur hvernig þetta muni
ganga eða hvort þetta myndi ganga.
Tengsl milli áhyggja af því að missa
fóstur og reynslu virðast vera töluverð.
Þær konur sem höfðu sjálfar reynslu
af því að missa fóstur höfðu frekar
áhyggjur af því að það myndi endurtaka
sig heldur en þær konur sem höfðu ekki
þá lífsreynslu. Reynsla annarra kvenna
af fósturláti hafði einnig áhrif, sér í
lagi ef sú sem hafði slíka reynslu var
nákomin konunni.
Áhyggjur af fósturgöllum er annað
meginþemað en nokkrar konur í rann-
sókninni nefndu að þær hefðu áhyggjur
af fósturgöllum. Þessar áhyggjur virt-
ust geta komið upp hvenær sem var
á meðgöngu, jafnvel þó hún gengi
áfallalaust fyrir sig ...maður veit aldrei
hvort það sé allt hundrað prósent í lagi..
það hvarflaði alltaf að manni að ...hvað
ef eitthvað verður að.
Fósturskimun hafði áhrif á áhyggjur
kvennanna af fósturgöllum og allar
konumar sem fóm í hnakkaþykkt-
armælingu lýstu yfir létti þegar þær
höfðu fengið niðurstöðurnar ... ég var
alveg með bullandi áhyggjur. En eftir
það (hnakkaþykktarmælinguna) var ég
alveg róleg.
Flestarkonumar í rannsókninni leiddu
hugann að einhverju leyti að fóstur-
göllum þó svo að engin þeirra væri
mjög upptekin af því að eitthvað væri
að barninu.
Þriðja þemað fjallar um áhyggjur
tengdar fæðingu barns og var það greint
í þrjú undir þemu. Þau voru áhyggjur af
keisara, sársauka við fæðingu og stærð
barns ...hafa ekki allir áhyggjur afhenni
(fœðingunni). Kannski það að barnið
festist og það verði Jyrir súrefnisskorti
eða eitthvað...
Sumar konur í rannsókninni töluðu
um áhyggjur af því að fínna fyrir
miklum sársauka í tengslum við
fæðinguna ...maður veit náttúrulega að
þetta er ógeðslega vont en þetta tekur
líka alltaf enda.
Konur í rannsókninni höfðu áhyggjur
af því að bamið væri orðið heldur
stórt og það gæti reynst erfítt að fæða
það ...krakkinn mœlist frekar stór, eða
legbotninn. Það er svona spurning
hvort hann verði einhver hlussa.
Fjórða þemað var áhyggjur af áhrifúm
nýja bamsins á daglegt líf. A meðgöngu
verða oft heilmiklar breytingar á lífí
konunnar og fjölskyldu hennar og breyt-
ingamar verða enn meiri eftir að bamið
er fætt. Helstu áhyggjur kvennanna í
rannsókninni tengdar daglegu lífí voru
af sambandi við maka, áhrifum á fjöl-
skyldulíf, tengslamyndun móður og
barns og fjárhag.
A meðgöngu og þegar barn kemur
í heiminn geta orðið breytingar á
sambandi foreldra. Margar konur
höfðu töluverðar áhyggjur af sambandi
sínu við maka og nefndu það að þær
upplifðu að þær væru skapstyggari
en áður ...auðvitað fmnur hann að ég
verð pirraðri út í hann og með meiri
smámunasemi með ýmislegt.
Margar konurnar töluðu líka um
að lífið með makanum kæmi til með
að breytast ...það verður örugglega
rosalega skrýtið fyrst því við erum
ótrúlega active, við erum alltaf að gera
eitthvað... maður þarf að kúpla sig út
hér.
Ahyggjur kvennanna af fjölskyldulíf-
inu vom töluvert nefndar til sögunnar.
Sumar konur höfðu áhyggjur af aðlögun
þeirra barna sem fyrir væra á heimilinu
...ég hef dálitlar áhyggjur af þessum
tveggja ára, hvernig hann muni bregð-
ast við því að vera ekki svona aðal.
Konumar í rannsókninni sem áttu
börn á skólaaldri kváðust almennt ekki
hafa áhyggjur af aðlögun eldri systk-
ina vegna komu nýja bamsins ...hún
hlakkar svo mikið til ...af því að hún
er orðin svo stór og hún getur gert svo
mikið að þá verður þetta ekkert mál.
Nokkrar konur í rannsókninni sögðust
velta fyrir sér tengslamyndun sinni við
bamið og tvær konur höfðu áhyggjur
af skertri tengslamyndun ... síðast var
ég ekkert að tengjast meðgöngunni fyrr
en alveg undir lokin, þá fór ég að taka
svona við mér.
Ýmist höfðu þær upplifað á fyrri
meðgöngum að þær tengdust baminu
seint á meðgöngunni eða þeim fannst
ekki vera nein sértök ástæða fýrir
áhyggjunum.
Margar kvennanna í rannsókn-
inni nefndu áhyggjur sínar af fjárhag
...maður veltir náttúrulega fyrir sér, ef
maður fer í fœðingarorlof þá er nátt-
úrulega tekjuskerðing.
Fjármálaáhyggjur kvenna virtust
leggjast nokkuð þungt á þær konur sem
fundu fyrir þeim og hafa neikvæð áhrif
á sjálfsmynd þeirra og öryggi.
Samantekt
Viðtölin voru greind í þemu og auk
aðalþemans vora fjögur þemu greind
sem öll tengdust aðalþemanu og voru
tvö þeirra greind í undirþemu. Sett
var upp greiningarlíkan til útskýringar
á þeim þemum sem gaf kost á nánari
útlistun á myndrænan hátt.
Aðalþemað eða það sem hefur oft
verið nefnt rauði þráðurinn var reynsla
kvennanna en hún var mikilvægur þáttur
í viðtölunum og hafði áhrif á áhyggjur
og kvíða þeirra. Greinilegt var að að
konur sem höfðu slæma reynslu af fyrri
meðgöngu upplifðu meiri áhyggjur og
eins gat reynsla annarra haft sömu áhrif-
Einnig gat reynsluleysi kvennanna ýmist
minnkað eða aukið áhyggjur þeirra.
Konurnar sem höfðu áhyggjur af því
að missa fóstur höfðu áhyggjur vegna
fýrri reynslu eða reynslu annarra.
Nokkrar konur nefndu áhyggjur af heil-
brigði bamsins og fóru þær allar í fóstur-
skimun sem dró úr áhyggjum. Flestar
konurnar höfðu einhverjar áhyggjur af
fæðingunni hvort sem um var að ræða
sársauka, keisaraskurð eða stærð barns.
]0 Ljósmæðrablaðið desember 2008