Ljósmæðrablaðið - 15.12.2008, Blaðsíða 33

Notkun vatns í fssðinQum á Fðaöingargangi
Höfundar: Guör^n Fema Agústsdöttir, Gu^n María G. Þórisdóttlr,
Margrét Ásdís Bjarnadóttir og Steinunn H. Blöndal, Ijósmæður á Fæðinga g g ■
Forsaga verkefnis.
Á siðasta ári voru gerðar gagngerar breytingar á
ytra umhverfi Fæðingargangs. Ein helsta breyting
sem snýr að konum i fæðingu er aukiö aðgengi að
vatnsmeöferð.
I hugmyndafræðilegum áherslum i námi I
Ijósmóöurfræðum stendur m.a: „Ljósmæður llta á
óarneign sem llfeölisfræðilegt ferli en ekki sjúkdóm
°9 á fæðingu sem einstakan atburð I lifi fólks sem
Þaö ætti að upplifa á jákvæðan,
einstaklingsbundlnn og persónulegan hátt.“
Reynsla Ijósmæðra er sú að vatnsmeðferö I
faBðingum sé góð leið til að styðja konu I fæðingu,
°9 ýta undir upplifun hennar á þvi að hún sé við
stjórnvölinn I eigin fæðingu.
Á þessu veggspjaldi birtist fyrsti hluti af
niðurstöðum upplýsingasöfnunar um vatnsnotkun I
fæöingum á Fæðingargangi. Fyrirhugað er að
safna upplýsingum I a.m.k. hálft ár, en hér birtist
yfirlit þriggja mánaða tímabils, frá febrúar tll april á
Þessu ári.
ml
.Gel ekki skilið eó hmgl sá eð laeða Bðnnlsi'.
dppllfun kvenna af notkun vatns I fæðingum.
Fæðingardeild Landspltalans er stærsta
fæðingardeild landsins. Þar er öllum konum sinnt
sem byrja I fæðingu frá 24. vlku meðgöngu, hvort
heldur er I eðlilegri fæðingu eða I fæðingu sem
Þarfnast sérstaks eftirlits. Flestar konur fæða
eðlilega á deildinnl. Á þvl tlmabili sem skráning
vatnsnotkunar átti sér stað fæddu 550 konur börn á
Ræðingargangi. Af þeim notuðu 80 konur baðið, eða
urn 15% kvenna.
Konurnar eru misjafnlega lengi I baðinu, allt frá
10 mln. og upp I 5 klst., en meðallengd I baðinu er 1
klst. og 40 mln. Yfirgnæfandi meirihluti þeirra kvenna
sem nota baðið segir upplifun slna mjög góða eða
9óða. Þaer konur sem hafa Jákvæða upplifun af
notkun baðsins eiga það sammerkt að finnast baðið
Þjálpa sór að ná tökum á hrlöunum og bæta slökun.
Ein þeirra sagði t.d. „Leið strax betur og náði góðri
slökun”, önnur sagði „Leið rosa vel I slökunlnni, en
fánn fyrir hriðunum. Fannst gott að geta spymt fótum
baókerið til fóta" og sú þriðja sagði „Rosalega gott
aö láta renna á bakið, ekki viss um að hafa þraukað
nema aö vera I baðinu. Betra að hreyfa sig”.
Gegnumgangandi mat Ijósmæðra á upplifun
^venna af notkun vatns I fæðingum er betri slökun
°9 meiri stjórn á hríðum. Látum tvær Ijósmæður hafa
°rðið; „Gerði henni gott, náöi betri slökun á milli
Þríða og hafði betri stjórn" og „Fannsthúnná
Qóöum tökum á hriðum, var einbeitt og „inn I sig" og
'ramgangur fæðingar góður."
Vatnsmeöferó fyrlr konur með áhættuþættl -
tæknln opnar dyr.
Hingað til hefur ekki verið hægt aö bjóða
konum með áhættuþættl að nýta sér
vatnsmeðferð l fæðingum vegna m^Megi þess
að fylgjast nálð og stöðugt með hjartsætti
barns semoghriðumoghrlðarmynstn
konunnar.
Nýverið var fenginn að gjöt nyr
vatnsmónitor sem gerir það að verkum aö hægt
er að fylgjast betur með konum meo
áhættuþætti sem vilja nýta sér^a'nS™ ur fa jð
fæðingu. T.d. geta nú konur sem hafa áður
í keisarafæðlngu nýttsér baðlð' *°n nL
gangsetningum sömuleiðis og ÞærJ?
þurfa á örvun hrlða með syntocinono y.
halda. Þannig hefur tæknin opnað dyr sem
eykur valmöguleika Þ“‘“‘ara ’
Frá lltlu hornbaökerl til þrlggja vel útbúlnna
fæðlngarstofa meö vatnl og þráðlauaum
vatnsmónltor.
Á slðustu árum hefur áhugi kvenna á
möguleikanum á þvl að fæða I vatni aukist mlklð.
Rannsóknir erlendis frá hafa sýnt fram á öryggi
þessara aðferðar I fæðingum fyrir móður og
barn. Nýveriö hefur Landspltallnn bæst I hóp
þeirra heilbrigðisstofnana hérlendis þar sem
konur geta valiö að fæða börn sln I vatni.
Fyrsta vatnsfæðing á Islandi var 22.júli árið
1987. Þetta var heimafæöing sem var vandlega
undirbúln og gekk vel. Arið 1993 opnaði á
Selfossi uppgerð fæðingardeild með baðkeri við
hliðina á fæðingarstofunni. Fyrstu árin var
einungis hægt að nota baðið á fyrsta stígi
fæðingar, en þann 16. febrúar árið1997 fæddlst
fyrsta bamið I baökerinu á Selfossi. Keflavlk og
Akranes fylgdu I kjölfarlð og buðu konum upp á
þann valkost að nota vatn I fæðlngum og að
fæða I vatnl.
Um áramótin árið 1999 var elnu
hornbaðkeri komið fyrir á fæðingarstofu á
Fæðingargangi Landspltalans. Með tllkomu
Hreiðursins árið 2000 batnaði til muna
vatnsmeðferð I fæöingum fyrir konur á
Landspltalanum. Sú aðstaða sem Hreiðrið bauö
upp á var I byrjun fyrst og fremst hugsuð fyrir
konur I MFS-kerfinu, en með nýju fyrirkomulag!
geta nú fleiri konur nýtt sér þá aðstööu. Nú hefur
iða á Fæöingargangi verlð bætt tll muna og
fæðingarstofur bjóða upp á vatnsmeöferö I
iðlngum I stað einnar áður.
Upplifun kvenna á þvl að fæða I vatni er
elnróma mjög góð I þessari úttekt. Ein þelrra
sagði „hefði ekki komist upp úr, þú hefðir þurft að
ná i tjakk”, önnur sagðl „fæðing aftur á morgun,
aftur I vatniö" og sú þriðja „Frábært, mjög, mjög
góð slökun - alveg frábært. Miklu betra að fæða
l vatni en I rúmínu". Llðan barna við fæðingu I
vatni er mæld með sama hætti og á landi, eða
með svokölluðu apgarskori. Þetta próf er
venjulega gert við elna og fimm mlnútur frá
fæðingu barns. Niöurstaöa undir 3 er túlkuö sem
hættulega lág, niðurstaöa á milll 4 til 6 fremur
lág, en allt yfir 7 yfirleitt túlkað sem eðlilegt
Meðalapgarskor þeirra barna sem fæddust I
vatni I þessarl úttekt var 7,7 eftir 1 mln. og 9 eftir
5 min.