Dagblaðið Vísir - DV - 14.01.2004, Blaðsíða 31

DV Siðast en ekki síst
MIÐVIKUDAGUR 14. JANÚAR 2004 31
Axel „Seli“ Jóhannesson var með Óskari Jóhannessyni í fjöllistahópnum Oxzmá, sem þróaðist svo yfir í
Langa Sela og Skuggana. Eitt eftirminnilegasta atvikið í sögu Oxzmá var tónleikaferðalag til Hollands en
til að safna peningum fyrir henni gerðu þeir myndir þar sem morð, eiturlyf og vændi komu við sögu.
Okkur fannst vfh vera það stórir
í rokksögunni ai vii þurftum ai
vera með eigin tónlistarstetnu
„Þetta var band með mjög stífan
dresskóða. Bartar og leður voru skil-
yrði,“ segi Axel „Seli“ Jóhannesson,
sem stofnaði fjöllistahópinn og
hljómsveitina Oxzmá árið 1980
ásamt tveimur öðrum strákum í
listaháskólanum, þeim Hrafnkeli
„Kela“ Sigurðssyni og Óskari „Skara“
Jónassyni. Seli spilaði á gítar, Keli
söng en Skari spilaði á saxófón.
Trommuleikarinn stingur
kjuða í augað
Trommuleikarinn, Jói, hætti eftir
að hann hafði slegið kjuðanum í aug-
að á sér á æfingu, og Kommi úr Q4U
hljóp í skarðið.
„Fyrsta lagið sem við spiluðum
var gamla Presley-lagið Fever. Það
var spilað í bæði hægri og hraðri út-
gáfu, þar sem hljómsveitinn og
Kommi höfðu aðeins æft í sitt hvoru
lagi. Við spiluðum það löturhægt, en
hann spilaði það í rnjög hraðri og
pönkaðri útgáfu."
Jón „Skuggi“ Steinþórsson bættist
við á kontrabassa, og tónlistarstefn-
una kölluðu þeir Killembilly.
Oxzmá Á sama hátt og hljóm-
sveitin lagði mikið upp úr klæða-
burði var mikið lagt i útlit kassett-
unnar, og hún var gefin út isvört-
um umbúðum með göddum.

Hornar hljómsveitir
„Ég veit ekki hvernig Billy kemur
inn í þetta. Kannski vorum við of lé-
legir til að spila Rockabilly. Killem-
billy er svona hægari dauðdagi, spil-
að hægar en rockabilly. Okkur fannst
við vera það stórir í rokksögunni að
við þyrftum að vera með eigin tón-
listarstefnu."
Sjúgðu mig Nína og biblía
fyrir blinda
Einn helsti hápunktur ferils
hljómsveitarinnar var tónleikaferða-
lag til Hollands, en það var ekki auð-
velt að komast þangað. Til að styrkja
ferðasjóðinn gerðu þeir myndirnar
Oxzmá plánetan og Sjúgðu mig Nína,
sem voru samanlagt um 90 mínútur
og voru átta sýningar haldnar í Regn-
boganum. Var myndin kynnt sem
„fyrsta myndin sem var fyllilega sam-
bærileg við erlendar kvikmyndir". En
að hvaða leyti?
„Þarna var spenna, morð, átök,
eiturlyf og vændi. Það vantaði vopna-
burð og kappakstur í íslenskar kvik-
myndir, og við ákváðum að bæta úr
því.“
Einnig var kassettan Biblía fyrir
blinda gefin út til að reyna að bæta í
hinn takmarkaða sjóð.
„Þetta var live efni í bland við
stúdíó upptökur, það er að segja lög
tekin upp heima hjá einhverjum á
fjögurra rása upptökutæki. Á sarna
hátt og hljómsveitin lagði mikið upp
úr klæðaburði var mikið lagt í útlit
kassettunnar, og hún var gefln út í
svörtum umbúðum með göddum. Sá
hængur var hins vegar á að hún kom
gölluð úr framleiðslu, þannig að á
langflestum spólunum var ekki neitt.
Þó kom enginn og kvartaði, þar sem
að öllum fannst það táknrænt að
Biblía fyrir blinda væri hljóðlaus."
Hryðjuverkahóra
En hvernig var svo túrinn?
“Það var mikið um íslenska
myndlistarmenn í Hollandi sem
skipulögðu þetta og sáu til þess að
við þyrftum ekki að gista á hótelum.
Við vorum mikið að spila fyrir hús-
tökufólk og í kommúnum uppi í
sveit.“
Hvernig varykkur tekið?
“Það myndaðist gagnkvæmur
skilningur milli okkur og áhorfenda.
Við vorum fjöllistahópur og vorum
með performansa líka, og einn gjörn-
ingurinn hét „Hryðjuverkahórurn-
ar,“ og var auglýstur sem slíkur. Þetta
vakti athygli hollenskrar útvarps-
stöðvar. Við vorum keyrðir á stöðina
og héldum að við værum að meika
það, en svo kom í ljós að útvarpsstöð-
Fjöllistamenn„Þoð
myndaðist gagnkvæmur
skilningur milli okkur og
áhorfenda. Við vorum fjöl-
listahópur og vorum með
performansa líka
Sveitin í sveiflu Kannski
vorum við oflélegir til að
spila Rockabilly. Okkur
fannst við vera það stórir i
rokksögunni að við þyrftum
að vera með eigin tónlistar-
stefnu.“
in var til húsa í lyftu sem hreyfðist
upp og niður svo ekki væri hægt að
rekja hana. Þetta var sem sagt ólögleg
útvarpsstöð sem hafði meiri áhuga á
hryðjuverkum en rokktónlist, þannig
að það voru vonbrigði á báða bóga."
Poppmusteri verður teppa-
verslun
Áður en þeir fóru út höfðu þeir
spilað með Stuðmönnum á skemmti-
staðnum Sigtúni, en ætlunin var að
breyta staðnum í popphöll með safni
og öllu tilheyrandi. Eitthvað fór þó úr-
skeiðis, því staðurinn er í teppaversl-
un, en Seli segir þau áform hafa verið
meira á könnu Stuðmanna en
Oxzmá-liða. Sumarið 1985 fór hljóm-
sveitin í stúdíó og keypti 20 tíma íyrir
allt tiltækt sparifé, en helmingurinn af
tímanum endaði með að fara í að
stilla bassatrommusándið, þannig að
einungis tókst að taka upp þrjú lög
sem gefin voru út á smáskífunni Rip
Rap Rup.
„Þetta var mikil lenska á þessum
tíma að eyða miklum tíma í
bassatrommusándið. Trommarinn
þurfti helst að mæta deginum fyrr til
að byrja að stilla ef maður var að spila
einhvers staðar á tónleikum. En ég hef
ekki heyrt þessi lög lengi þannig að ég
man ekki hvort bassatrommusándið
hafi verið áberandi gott.“
Hljómsveitin hætti svo skömmu
síðar þar sem Keli og Skari heldu til
útlanda í nám. Hrafnkell er í dag
myndlistarmaður, en Óskar Jónasson
starfar í dag sem leikstjóri og hefur
einnig átt feril sem töframaður.
Ekki hægt annað en að halda
áfram að rokka
Seli og Skuggi héldu þó áfram í
rokkinu um sinn og stofnuðu Langa
Sela og Skuggana. „Oxzmá hafði ver-
ið fjöllistahópur, en rokkið var
kannski mest mín deild. Jón Skuggi
var búinn að fjárfesta í kontrabassa,
þannig að það var ekki hægt annað
en að halda áffam að rokka."
Langi Seli og Skuggamir stukku
fram á sjónarsviðið 1988 og vöktu
talsverða athygli. Þeir gáfu út tvær
tólftommur, og lagið Breiðholtsbúgí
varð vinsælt.
Hvers vegna Langi Seli?
„Það er vegna þess að ég var
lengstur í bandinu."
Plata í fullri lengd kom þó ekki út
fyrr en 1991 eftir miklar taflr, 18 mán-
uðum eftir að upptökur hófust.
Hljómsveitin þraukaði svo um 18
mánuði í viðbót til að spila upp í
skuldir, eins og Seli segir. „Upphaf-
lega var bandið hugsað sem tónleika-
band með ljósum og showi og öllu,
en ekki bara sem pöbbaspila-
mennska, með fullri virðingu fyrir
þeirri starfsgrein. En þegarmaðurvar
farinn að spila tvisvar í viku á meira
og minna sama staðnum var þetta
farið að verða meira eins og vinna, og
ekkert gaman lengur, þannig að þetta
lagðist af. En ég hlustaði á plötuna
um daginn og mér fannst hún standa
sándlega betur en mig minnti."
Keyrt yfir saxófón á traktor
Og hvað hefurðu verið að gera
síðan?
„Ég er núna leikmyndahönnuður
fyrir hæstbjóðanda," segir hann og
hlær. „Ég hef unnið fyrir bæði Þjóð-
leikhúsið og Borgarleikhúsið. Þar sem
ég lærði í MHI var gaman að geta loks-
ins gert eitthvað sem tengdist námin-
um meira."
Er einhver von á að bandið komi
saman aftur?
“Ekki hjá Oxzmá. Menn voru mjög
staðfastir í að leggja bandið niður, og
til marks um það keyrði Óskaryfir sax-
ófóninn á traktor á lokatónleikunum.
En Langi Seli og Skuggarnir eru ekki
formlega hættir, og það er alveg eins í
spilunum og að spila ekki aftur."
valur@dv.is
★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★
JANÚARÚTSALA *
allt að 35% afsláttur
Gítarinn ehf.
Stórhöfða 27, sími 552-2125 og 895 9376
www.gitarinn.is • gitarinn@gitarinn.is
★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★★