Dagblaðið Vísir - DV - 16.03.2004, Blaðsíða 3

DV Fyrst og fremst
ÞRIÐJUDAGUR 16. MARS 2004 3
Guiliani og bótaþegarnir
I
Það er vel kunn staðreynd að vel-
ferðarkerfið okkar heldur áfram að
þenjast út hröðum skrefum og
verða sífellt fjárfrekara. Þannig hafa
til dæmis útgjöld til Félagsþjónust-
unnar í Reykjavík aukist úr 2,6 millj-
örðum á árinu 1992 í rúmlega 5
milljarða árið 2004. Það má öllum
vera ljóst að aukning í líkingu við
þetta getur ekki gengið til lengdar.
Þróun sem þessi getur ekki endað
nema á einn veg, þ.e. að þjónustan
verði skert. Líklegt má telja að slíkt
myndi koma harðast niður á þeim
sem síst skildi og mest þurfa á þjón-
ustunni að halda.
I ljósi þessa er eðlilegt að staldra
við og spyrja sig hvort við gætum
verið að gera hlutina eitthvað öðru-
vísi og nýta fjármuni sem varið er til
íjárhagsaðstoðarbetur. Þar sem það
er alger óþarfi að finna hjólið upp
aftur er ekki úr vegi að líta til ann-
arra landa þar sem vel hefur tekist
upp í þessum málaflokki. í bókinni
Leadership eftir Rudolph W. Giuli-
ani fyrrverandi borgarstjóra í New
York sem kom út árið 2002 er
einmitt að finna frásögn af því
hvernig mönnum þar í borg tókst
eiginlega hið ómögulega, að ger-
breyta landslaginu hvað varðar fé-
lagslega aðstoð í NewYork.
Ótrúlegur árangur
Forsaga máisins er sú að þegar
Giuliani tók til starfa sem borgar-
stjóri árið 1994 voru 1.112.490 ein-
staklingar eða u.þ.b. einn af hverj-
um sjö íbúum New York borgar
sem þáðu opinbera aðstoð í einu
eða öðru formi. Guiliani og sam-
starfsmenn hans tóku til við að
skoða hvernig breyta mætti kerf-
inu til hins betra og jafnframt
hugsanahætti borgarbúa og þeirra
sem höfðu fram að því fengið ávís-
anir inn um lúguna hjá sér mánað-
arlega án þess að þurfa að leggja
nokkuð af mörkum. Úr varð sam-
starf við fyrirtæki í einkaeigu,
America Works, sem fékk umbun
fyrir að finna einstaklingum sem
þáðu fjárhagsaðstoð vinnu sem
TinnaTraustadóttir
fjallar um
fjárhagsaðstoð hins
opinbera
497.113 manns þegar Giuliani lét
af störfum sem borgarstjóri í New
York.
Kjallari
þeir tolldu í a.m.k. sex mánuði.
Þeim sem ekki tókst að finna
vinnu eða höfðu ekki áhuga á því
var smám saman gert að inna af
hendi hin ýmsu störf á vegum
borgarinnar svo sem að sjá um að
almenningsgarðar væru snyrtileg-
ir og svara í síma í stofnunum á
vegum borgarinnar. Vinnuskyldan
var styttri en venjuleg vinnuvika
eða um tuttugu kiukkustundir á
viku. Árangurinn af þessu breytta
fyrirkomulagi lét ekki á sér standa
því fjöldi þeirra sem fékk opinbera
aðstoð hafði fækkað um meira en
600.000 manns eða farið niður í
Ótvíræðir kostir
Kostirnir samfara þessu kerfi eru
að mínu mat ótvíræðir og mætti
taka upp að einhverju leyti hér í
Reykjavflc sem og annars staðar.
Þeir sem á þurfa að halda fá þá fjár-
hagsaðstoð, halda reisn sinni með
því að leggja sitt af mörkum til sam-
félagsins og hafa eitthvað fyrir
stafni. Skattgreiðendur hafa ekki á
tilfmningunni að verið sé að fleygja
peningunum þeirra út um gluggann
og borgin og þeir sem sækja hana
heim njóta góðs af. Síðast en ekki
síst er ekki um annað að ræða fyrir
þá svörtu sauði sem þiggja fjárhags-
aðstoð og vinna svart, nenna alls
ekki að vinna eða vilja nýta sér kerf-
ið með öðrum hætti að leggja eitt-
hvað af mörkum ella finna sér
Rudolf Guiliani fyrrverandi borgarstjóri New York Iborgarstjóratíð hans tókst honum
að fækka þeim sem þáðu opinbera aðstoð úr 1,1 milljón niður i t'æp 500 þúsund.
Grunn umræða
Guðmundur Gimnarsson for-
maður RaSðnaðarsambandsins
skrifar. Ósköp er hún oft grunn um-
ræðan í spjallþáttunum. Eg veit það
Lesendur
ekki hvort það sé rétt hjá mér, en
mér fínnst þetta hafi versnað um all-
an helming. í þættina mætir sama
fólkið aftur og aftur, ekki bara í
Silfrið heldur einnig hina þættina.
Þetta fólk hefur skoðanir á öllu og
hikar ekki við að fullyrða að það hafi
til að bera nægilega þekkingu. Nær
undantekningalaust snýst umræðan
ekki um aðalatriðin, heldur um ein-
hver atriði sem skipta engu. Oftar en
ekki fer umræðan út í vangaveltur
um einhverja einstaklinga og snýst
þá um hverra manna hann er og
hann hafi nú einhvern tíma gert eitt-
hvað. Oftast eru gestir þátttanna
einstaklingar sem standa að ein-
hverjum vefritum.
Umræðan um stöðu kjarasamn-
inga í Silfrinu á laugardagskvöldið
lýsir vel hvernig fyrir er komið hjá
þessum þáttum. Þar var fullyrt að
kjarasamningar væru afstaðnir og til
þess að leggja áherslu á hversu
mikla þekkingu viðkomandi hefði
nú á þessum málum þá hafði hann
Guðmundur Gunnarsson Rafiðnaðar-
sambandinu.
einhvern tíma fyrir margt löngu ver-
ið í samninganefnd. Kom það mál-
inu eitthvað við? Það er einungis
búið að semja fyrir hluta félágs-
manna Starfsgreinasambandsins.
Það er eftir að sernja fyrir liðlega
4.000 félagsmenn STGR sem vinna
hjá rfldnu og sveitarfélögunum og
STGR á einnig eftir að semja fyrir all-
ar verksmiðjurnar. Öll hin sam-
böndin eiga eftir að semja, ekki bara
ASI samböndin heldur öll hin lflca.
Það er lfldega búið að semja fyrir um
15 - 20% af launamönnum og það er
ekki einu sinni búið að greiða at-
kvæði um þá samninga.
Það er ákaflega einkennilegt af
hverju stór atriði eins og staða opin-
bera lífeyriskerfisins og misréttið
sem launamenn búa við skuli ekki
draga inn á þetta borð. Hvar í ver-
öldinni myndi það viðgangast til
lengdar að almenningi er gert að
búa við algjörlega sjálfbært lífeyris-
kerfi og þurfa að búa við skerðingu
réttinda sakir þess að þeirra kerfi á
ekki fyrir skuldbindingum. Á meðan
opinberir embættismenn semja við
sjálfa sig um kerfi þar sem ávöxtun
skiptir engu máli og þaðan af síður
hvort kerfið eigi fyrir skuldbinding-
um, ofan á allt þá er kerfið tengt við
launakerfi framtíðarinnar. Mismun-
urinn er einfaldlega sóttur í rflds-
sjóð. Ef haft er orð á þessu situr við-
komandi undir ólundarlegum að-
dróttunum. Það er harla einkenni-
legt að ekki skuli íjallað um hið ótrú-
lega svar framkvæmdastjóra Lífeyr-
issjóðs starfsmanna rfldsins sem
birtist í Mogganum í síðustu viku.
Það svar er eins og hjá unglingi sem
fær ábendingar um atferli sem ekki
er í lagi „Æi, gasalega ertu leiðinleg-
ur, ég nenni ekki að tala um þetta".
Þetta er það eina sem stendur í svari
framkvæmdastjórans og það eru rök
sem virðast ganga og passa vel
hinum blaðrandi besservissum sem
oftar en ekki eiga drjúgan þátt í að
drepa niður umræðu um þörf mál.
DV tekur við lesendabréfum og
ábendingum á tölvupóstfanginu
lesendur@dv.is. DV áskilur sér rétt til að
stytta allt það efni sem berst til blaðsins
og birta það í stafrænu formi og í
gagnabönkum án endurgjalds.
Spurning dagsins
Hver er heppilegastur til að skrifa
um Steingrím?
Prófessorar eða
blaðamenn
„Mér skilst að ekki sé leitað endi-
lega tilþeirra sem hafa skrifað
heilu bækurnar um viðfangsefni'
sitt. f þessu tilfelli myndi ég halda
að annað hvort einhver afprófess-
orunum í stjórnmálafræðinni uppi
í Háskóla ættu að skrifaþennan
þátt bókarinnar eða einhver af
okkar bestu blaðamönnum og ég
nefni Jónas Kristjánsson til sög-
unnar."
Gísli Marteinn Baldursson
sjónvarpsmaður
„Nú veit ég
ekki. Ég þekki
ekki svo mikið
þessa rithöf-
unda okkar hér
á landi. Treysti
mér ekki til að
dæma um það
hver er heppi-
legastur. Raunverulega rétta frásögn.
Maðurinn er örugglega til, sem getur
gert þetta. En enginn sem kemur uppí
kollinn á mér á þessari stundu."
Hallbjörn Hjartarson
söngvari
„Ég hefenga
skoðuná
þessu. Ekki
neina. Hringdu
í einhvern ann-
an. Ég var bara
putti þegar
Steingrímur
var og hét.
Annars líst mér
vel á þessa útgáfu og þetta framtak."
Rúnar Freyr Gíslason
leikari
„Steingrímur
og Úmar
Ragnarsson
eru mjög góðir
vinir. Ómar
þekkirStein-
grím vei, hefur
ferðast með
honumum
fjöll og firnindi
og fór með honum á fundi hingað og
þangað um allt land eftir því sem ég
best veit, þegar hann var forsætisráð-
herra. Ómar er ákjósanlegur kostur, ftnn
penni og reyndur á þessu sviði."
Sigurður Kári Kristjánsson
alþingismaður
„Annar hvor
ritstjóri DV, III-
ugiJökuisson
eða Mikael
Torfason. Þeir
hafa getið sér
orð fyrir gam-
ansemi í skrif-
um, þó stund-
um hafi hún
verið óvitjandi.
Eru þeir verðugir arftakar Spaugstof-
unnar þar sem Steingrímur var vinsælt
viðfangsefni."
Prófessor Hannes Hólmsteinn
Gissurarson
Um þessar mundir er verið að ráða ritfæra menn til að skrifa kafla í Forsætisráð-
herrabókina sem Davíð Oddsson og forsætisráðuneytið hyggjast gefa út undir
ritstjórn Ólafs Teits Guðnasonar. Enn er ekki búið að finna neinn til að skrifa um
Steingrím Hermannsson.
www.markid.is • Sfmi: 553 5320 • Ármúla 40