Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1936, Page 40

2500 manna liði. Pað tókst. Riza Khan varð pá yfir-
foringi persneska hersins og í raun og veru valda-
mesti maður landsins og próttmesti, eins og bráðlega
kom á daginn. Nýja stjórnin, undir forsœti Zia-ud-
Din, komst í kröggur og vandræði veg'na afstöðu sinn-
ar til Breta og Rússa og Riza Khan neyddi hana pá
til að segja af sér og gerði Kavam-us-Seltaneh að for-
sætisráðherra, en sjálfan sig að hermálaráðherra, og
kallaði saman pingið (madjlis).
Riza Khan, er síðar nefndist Riza Shah, er af fátæku
alpýðufólki kominn, pó að pjóðsögurnar, sem myndazt
hafa um hann, eftir að hann hófst til vegs og valda,
telji hann af tiginni ætt og kappakyni. Hann er ætt-
aður úr Mazenderans fjalllendinu, gerðist snemma
hermaður og hófst til metorða í hernum fyrir dugn-
að sinn og varð hermálaráðherra, eins og fyrr segir.
Riza Khan var lífið og sálin í nýju stjórninni og
valdamesti maður landsins, par sem hann hafði her-
inn í hendi sér. Hann var staðráðinn í pví að taka
nýja stefnu og hefja nýjan tíma í landi sinu. Hann er
einbeittur og járnharður viljans maður, hispurslaus,
en marksækinn og markviss. En erfiðleikarnir voru
margir. Fjæstu tvö verkefnin, sem Riza Khan purfti
að fást við, voru skipulagning og efling hersins, og'
pað, að reyna að koma fjármálum landsins i lag.
Retta gerði hann pannig, að komið var á almennri
herskyldu, landinu var skipt í fimm heræfinga eða
hernaðarsvæði, liðsforingjaskóli var stofnaður í Te-
heran, og árlega sendir allmargir ungir liðsforingjar
til framhaldsnáms á Frakklandi. Pannig tókst Riza
Khan að koma á fót allmiklum her, 40 púsundum
manna, vel æfðum og vel búnum að nýtízkutækjum.
Fjármálin komust einnig í lag og var fenginn Ameríku-
maður einn, dr. Millspaugh til pess að annast pau.
Honum tókst að smálækka tekjuhalla fjárlaganna og
1926 var tekjuafgangur. Dr. Millspaugh fékk mjög víð-
tækt vald yfir fjármálastjórn iandsins í pau fjögur
(36)