Dagblaðið Vísir - DV - 04.12.2004, Qupperneq 42

42 LAUGARDAGUR 4. DESEMBER 2004
Helgarblaö DV
Nýendurkjörinn forseti Bandaríkjanna er maður trúaður og Biblíufastur eins og hann vissulega hefur
allan rétt til. En trú hans er með þeim hætti, að hann setur í reynd jafnaðarmerki milli hagsmuna
Bandaríkjanna og áforma guðs um mannkynið og virðist sæll í þeirri fullvissu að almættið hafi kallað á
hann sjálfan til að fylgja þessum heimsskilningi eftir. Margir trúmenn hafa reyndar áhyggjur af því að
slík blanda trúar og pólitískra þarfa dagsins boði ekkert gott fyrir guðs kristni í heiminum.
Stjómarskrá Bandaríkjanna
krefst þess, að mjög rækilega sé
skilið á milli ríkis og trúarbragða
og þeim ákvæðum hefur stundum
verið fylgt eftir af tölverðri hörku.
En í reynd skiptir trú mun meira
máli í bandarískum stjórnmálum
en evrópskum og úrslit forseta-
kosninga þar að undanförnu
benda til þess, að frambjóðandi
verði að sýna mjög afdráttarlausan
kristinn lit ef hann á að eiga von
um sigur.
Þeir sem settu Bandaríkin á
stofn fyrir röskum
tveim öldum vildu
forðast þær trúar-
styrjaldir sem oft
höfðu leikið Evr-
ópu grátt. En nú er
Árni Bergmann
skrifar um trúna i lífi og
starfi Bandarlkjaforseta.
Heimsmálapistill
svo komið að mörgum sýnist sem í
Hvíta húsinu renni stjórnmál og
trúmál saman í þeim mæli að
hrollur fer um jafnvel Biblíuföst-
ustu menn. Því menn þurfa ekki
mikla lífsreynslu eða söguþekk-
ingu til að átta sig á því, hve hættu-
legt það er ef jafn valdamikill mað-
ur og forseti Bandaríkjanna trúir
því að almættið skrifi sjálft upp á
pólitískar ákvarðanir hans, hvort
heldur um skattaafslátt á ríka
menn eða hernað í írak.
Mörgum góðum manni þótti á
sínum tíma ískyggilegt að kaþólska
kirkjan legði þá byrði á misvitra
páfa að þeir væru óskeikulir - en
það gerðist þó ekki fyrr en páfi
hafði misst veraldleg völd og
óskeikulleikinn átti aðeins við um
trúarleg efni og það við vissar
aðstæður.
Guð kallar á hann
George Bush lýsir því í
sjálfsævisögu sinni hvílík áhrif
prédikun eins eftirlætisklerks hans
hafði þegar hann var að velta því
alain
mikli
Nýgleraugu
Komdu • Mátaðu • Upplifðu
LINSATM
Aöalstræti 9 • 551 5055
fyrir sér árið 1998 hvort hann ætti
að ganga í forsetaslaginn árið 2000.
Presturinn talaði um Móse sem
vildi stelast undan ábyrgð og
reyndi sem mest hann mátti að
sannfæra guð um að hann væri
þess ekki verðugur að leiða ísra-
elslýð. Prédikarinn lét að því liggja,
að nú væri svipað ástatt fyrir
Bandaríkjamönnum: þjóðina
skorti sárlega heiðarlega leiðtoga.
Og Bush segir að sér hafi á þeirri
stundu fundist sem talað væri
beint til sín - presturinn hafi feng-
ið hann til að skammast sín fyrir að
sitja í makindum sem ríkisstjóri í
Texas og til að ganga í slaginn
mikla.
Það er nokkuð ljóst að Bush er
hér að hugsa um sjálfan sig sem
einskonar Móses, spámann Drott-
ins, enda má síðar meir finna í
ræðum forsetans staðfestingu á
því, að hann trúir því í raun og
veru að guð hafi kosið hann til að
leiða það land „sem hann hefur
velþóknun á" í gegnum þá myrku
og óvissu tíma sem við tóku eftir
árásirnar á turnana tvo í New York.
í stefnuræðu sem Bush flutti á
þingi í janúar 2003, tveim mánuð-
um áður en ráðist var inn í írak,
sagði hann: „Kall sögunnar hefur
komið til hins rétta lands... Það
frelsi sem við metum svo mikils er
ekki gjöf Bandaríkjanna til heims-
ins, það er Guðs gjöf til mannkyns-
ins."
George W. Bush Það er nokkuð Ijóst að Bush erhér að hugsa um sjálfan sig sem einskonar
Móses, spámann Drottins, enda má slðar meir finnaí ræðum forsetans staðfestingu á þvl, að hann
trúirþvl i raun og veru að guð hafi kosiö hann til að leiöa það land„sem hann hefur velþóknun á“l
gegnum þá myrku og óvissu tlma sem viö tóku eftir árásirnar á turnana tvo I New York.
USA - Ijós heimsins
Sem fyrr segir: það er ekki nýtt
að Bandaríkjaforsetar séu mildir
trúmenn. Jimmy Carter er til dæm-
is einn slíkur. En sá er munur á
þeim tveim, að Carter taldi óráð að
gera tiltekin markmið í pólitfk og
hernaði að erindrekstri fyrir guð.
Þetta sýnist líka ýmsum strangtrú-
uðum mönnum, sem annars eru
fegnir því að eiga sér skoðanabróð-
ur í Hvíta húsinu.
„Svona skyndibrúðkaup milli
trúar og stjórnmála gera mig dauð-
skelfdan," segir séra Welton
Gaddy, sem fer fyrir félagsskap um
samsklpti trúfélaga í Washington.
Kaþólskur blaðamaður og fyrrum
munkur, Mark Dowd, gengur að
sínu leyti svo langt að kenna út-
gáfu Bush forseta á kristindómi við
„skurðgoðadýrkun". Þá samlíkingu
fóðrar hann með því að vitna í
ræðu sem forsetinn flutti á Ellis-
eyju í New York-höfn þegar ár var
liðið frá hryðjuverkaárásinni ell-
efta september, en á þeirri eyju var
fyrsti áfangastaður miljóna inn-
flytjenda á sínum tíma.
Þar segir: „Þessi hugsjón um
Ameríku er von alls mannicyns. Sú
von rak miljónir manna til þessar-
ar hafnar. Sú von lýsir okkur
veginn enn í dag. Og Ijósið skín í
myrkrinu. Og myrkrið mun ekki
yfirbuga það." Blaðamaðurinn
kaþólski er ekki vel ánægður með
þessa meðferð forsetans á upphafi
Jóhannesarguðspjalls. „Bush,"
segir hann, „jafnaði í reynd saman
Bandaríkjunum og Jesú Kristi. Svo
virðist sem voldugasta ríki heims
sé í rauninni það tæki sem Guð
notar til að birta áform sín öllu
mannkyni."
Grafið undan trú?
Sumir hafa sagt sem svo, að
Bush trúi ekki sjálfur á það sem
hann segir. Hann sé barasta af
klókindum að skjóta inn i mál sitt
Biblíutilvitnunum og líkingum hér
og þar, því hann viti að það fellur f
góðan jarðveg hjá hinum stóra
hluta landa hans sem líta á sig sem
endurfædda kristna menn. En
margt bendir til þess að hér sé ekki
um nein kosningaklókindi að ræða
- Bush trúi því í raun og veru að
hann hafi rétt fyrir sér í því að jafna
saman forgangsmálum Banda-
ríkjastjórnar og guðs vilja.
Því er ekki við öðru að búast en
að Bush telji svonefnda styrjöld
sína gegn hryðjuverkum í raun
baráttu góðs og ills á jarðríki. Hann
er þá einskonar engill ljóssins sem
berst gegn djöflinum bin Laden og
hans árum. Andstæðingar hans
telja fyrir sitt leyti að þeir séu að
berjast við hinn Stóra Satan í mynd
Bush og Bandaríkjanna. Bush hef-
ur þegar sigrað forsetakosningarn-
ar, meðal annars með aðstoð bin
Ladens. Bin Laden ætlar sér að
vinna slaginn um sálir múslíma
með aðstoð Bush.
Þeð er ekki nema von að mönn-
um standi stuggur af slíku samspili
trúar og valdabaráttu, af svo harð-
snúinni brúkun trúarlegs arfs í
pólitískum og hernaðarlegum
tilgangi. Mörgum góðum trú-
mönnum finnst vafalaust, að með
þessu sé í raun grafið undan trúar-
brögðum, þau gerð tortryggileg og
háskaleg - gott ef margir fara ekki
að halda að allt illt sé þeim að
kenna.
Því er ekki úr vegi að minna á
það, að trú hefur að sönnu dugað
til góðra hluta þegar ágætir menn
styrktu sig til að gera ranglátan
heim nokkru skárri en hann ella
væri. Við skulum minna á
Desmond biskup Tutu í Suður-Afr-
íku, Martin Luther King í mann-
réttindabaráttunni í Bandarikjun-
um, Romero erkibiskup og píslar-
vott fátækra manna í E1 Salvador
og fleiri. Sem betur fer er óþarft að
afskrifa kristindóminn þótt svo
vilji til að George W. Bush vitoi
mikið í Biblíuna.
„Kall sögunnar hefur komið til hins rétta
lands... Það frelsisem við metum svo mikils er
ekki gjöf Bandaríkjanna tilheimsins, það er
Guðs gjöf til mannkynsins."