Dagblaðið Vísir - DV - 18.03.2005, Blaðsíða 15

IJV Fréttir
FÖSTUDAGUR 18. MARS 2004 15
Skattur á nebbann
Það er fom saga og ný að af litlu er
víst lítið hægt að taka. Þetta vissu
menn er hér var tekin upp skatt-
heimta, tíund, enda var þá ekki notað-
ur tekjuskattur eins og tíðkaðist víða í
Evrópu, heldur var íslenska tíundin
eignaskattur. Jafnframt var sett upp
ákveðið samtryggingarkérfi af félags-
legum toga í gegnum hreppana þar
sem þeir bændur sem vom aflögufær-
ir styrktu hina fátækari er harðnaði á
dalnum. Vissulega er hægt að finna í
fomsögum dæmi um skattlagningu
án þess að hugsað væri út í afleiðing-
amar, éins og til dæmis í Sturlungu
þegar sagt er frá ferðum bæði Þórðar
kakala Sighvatssonar og Órækju
Snorrasonar um Vestfirði, þar sem
tekihn var matur og vistir af bændum
án þess að látið væri í té endurgjald og
skilið við búin matarlaus. Kölluðu það
sumir rán en ekki skatta.
Nú er fram komið frumvarp um
Ríkisútvarpið. Þar er horfið frá af-
notagjaldi á viðtæki og þess í stað á
að taka upp nefskatt, jafnt gjald á alla
á aldrinum 16-70 ára óháð efnahag,
hafi menn tekjur ffarn yfir tæpar
70.000 krónur á mánuði. Vissulega er
framför að horfið sé frá afnotagjald-
inu, enda óvinsælt með afbrigðum.
Það verður þó að segjast eins og er að
það er ekki gott að skilja hvemig
menn hafa hugsað sér að fólk sem er
með rétt rúmar 70.000 krónur á
mánuði eigi að ná endum saman og
standa skil á þessum skatti. Það er
ekki af miklu að taka hjá mörgum.
Útgjöld vegna húsnæðis, bama, lyfja
og læknisþjónustu, matar og fatnað-
ar, allt em þetta nauðsynjar, allt er
þetta kostnaðarsamt. Ef til viU er
hugsunin sú að fólk leysi ekki út lyfin
sín þann mánuðinn sem það á að
standa skil á nefsköttunum?
Skattar em ekki bara tæki til að
afla tekna fyrir ríkissjóð. Þeir em
einnig ákveðið jöfriunartæki, þar
sem menn borga sama hlutfali af
tekjum sínum. Með því er útgjöldum
þjóðfélagsins jaíhað út, þannig að
hver og einn tekur þátt eftir getu.
Fastur nefskattur óháður tekjum fel-
ur í sér brotthvarf frá hugmyndinni
um jöfnuð f gegnum skattkerfið.
Fastur nefskattur óháður tekjum fel-
ur í sér að farið sé inn á braut þeirra
Þórðar kakala og Órækju, að taka
með valdi af mönnum sem h'tið eiga
og skilja þá svo eftir bjargráðalausa
og á vonarvöl. íslenska orðið yfir
þessa hegðun er skattpíning.
Nútímaþjóðfélag jöfrtuðar og vel-
ferðar er ekki hvað síst Framsóknar-
flokknum að þakka. Ef forysta hans á
nýrri öld snýr við blaðinu og fer að
aðstoða Sjálfstæðisflokkinn í tilraun-
um tif að búa til skattpíningar-
ófreskju er bæði verið að svíkja arf-
leifð flokksins og hugmyndafræði.
Það var án nokkurs vafa ekki ætlun
þeirra sem stofnuðu Framsóknar-
flokkinn fyrir um 90 árum síðan og
allra þeirra sem fyrir hann börðust á
liðinni öld að hann yrði flokkur
ójöfriuðar og píningar.
Ógeðfelldur
spjallþráður
Ung móöii hríngdi:
Ég á nú ekki til orð yfir um-
ræðunni á barnalandi.is. Svo
virðist sem fólki sé ekkert heil-
agt lengur. Menn eru nafn-
greindir og sakaðir um hræði-
lega hluti og alltaf verið að tala
neikvætt um fólk. Til dæmis
þessi maður sem var sagður
vera raðnauðgari. Það er verið
að myrða mannorð þessa
manns því allir eru saklausir
uns sekt er sönnuð. Mér finnst
þetta forkastanlegt og sem
Lesendur
almennur borgari á ég ekki til
orð. Sem ung mamma sem not-
ar þennan vef mikið finnst mér
þetta sérstaklega leiðinlegt. í
gær ætlaði ég.til dæmis að leita
ráð uppskriftum þegar ég rak
augun í spjallþráð þar sem
spurt var hvort maður hefði
stundað endaþarsmök, eða sof-
ið hjá frægum manni. Á þeim
þræði var búið að nafngreina
ftillt af frægum mönnum sem
mæðurnar þarna inni höfðu
sofið hjá. Ég á bara ekki til orð.
Mér finnst leiðinlegt að þessi
annars góði vefur sé kominn á
þetta stig.
Stóri HafnarMarMari
Barnaland tnn-
hringjandi hneyksl-
ast á umræðum á
vefnum.
Garðar H.
Björgvinsson
GaiöaiH. Bjöig-
vinsson, fram-
kvæmdastjórí
Fiamtíöai íslands,
skrífai um niöunif
bæjaiútgeiöarínn-
ar.
Svo sem lands-
menn vita, þá er
Hafnarfjöröur einn
fegursti staður
landsins frá náttúr-
unnar hendi. Þess vegna er það grát-
legt hve hér hefir skort hæfa stjórn-
endur í áraraðir. 19 ára á vertíð hjá
Bréf til blaðsins
Óskari á Mölunum fann ég þó að
Hafnarfjörður var fjölskylduvænn
og öllum leið hér vel undir stjórn
Stefáns Gunnlaugssonar og Guð-
mundar Gissurarsonar. Samsteypa
af sósíalistum og Alþýðuflokki.
Mistök
Það voru mistök að hefja togara-
útgerð á íslandi. Axel V. Tulinius al-
þingismaður sá fram í tímann. Hann
stóð svo lengi sem hann gat gegn út-
gerð botnvörpunga. En hingað kom
fyrsti tógari íslendinga fyrir 100
árum. Bæjarútgerð Hafnarfjarðar
var alla tíð erfið, og lauk með því að
henni var stolið 1985.
Hvaleyrarkompaníið
Samherjabræður frá Akureyri
stofiiuðu Hvaleyrarkompamið
utan um svonefnd kaup á bæjarút-
gerðinni. Þeir skrifuðu meðal ann-
ars undir samninga þess efnis að
skipin færu aldrei úr bænum og
hér skyldu þau landa og halda uppi
atvinnu. Skipin fiskuðu aldrei upp
á hund, svo ég noti nú orðalag Þor-
steins Más, og lönduðu aldrei hér.
Vinnan sem þeir lofuðu og skrif-
uðu upp á var stopul vinna fyrir
þrjá kafla í tvö ár, svo var draumur-
inn búinn. Guðsteinn varð svo
fyrsti frystitogari landsmanna.
Með honum hófst hnignun land-
vinnslu, stóriglæpur, þ.e. kvóta-
kerfið, og hrun landsbyggðarinnar.
Já, svona endaði Bæjarútgerð
Hafnarfjarðar.
Sjávarútvegsráðherra
Það gefur augaleið að það hefir
ekki verið hugarfarslega þroskandi
að alast upp við hálfgert sleifarlag í
stjómsýslu heimabæjar síns, þess
vegna hefir Árni vinur minn ekki
komið auga á tækifærin í þeim
traustu byggingum sem stóðu á
Norðurbakka eins og draugahús eft-
ir svik Samherjabræðra við Hafnar-
fjarðarbæ. Árni veit, að til em pen-
ingar til byggingar og reksturs skóla-
skips. Árni minn! Af hverju gerðir þú
ekki Norðurbakkann að allsherjar
miðstöð fyrirr Fiskvinnsluskóla,
með heimavist fyrir nemendur?
Aðsetur fyrir rekstur skólaskips.
Aðsetur fyrir .þróun véla og tækja til
reksturs fiskvinnslu framtíðarinnar.
Gerirðu þér enga grein fyrir því að
verið er að stöðva allar togveiðar á
jarðkúlunni? Veistu ekki að við erum
á leið til náttúmvænna veiða von
bráðar?
En nú er þetta of seint. Nú hefir
hinum sterku járnbundnu stein-
veggjum Norðurbakkahússins verið
mtt í sjó fram ásamt stórgrýti til að
byggja upp undirstöðu undir íbúða-
hús úti í sjó, þrátt fyrir nægilegt
landrými. í leiðinni er verið að stór-
skemma bestu höfn landsins með
væntanlegum stálþiljum, sem valda
frákasti í höfninni, og hvernig verða
gluggar bygginganna?
Hvítir af salti eftir hvert stórviðri.
Já, allt er þetta orðinn einn stór
Hafnarfjarðarbrandari.
Hvítir í Suður-Afríku afsala sér völdum
Hvíti minnihlutinn í Suður-Afr-
íku samþykkti með miklum meiri-
hluta atkvæða tillögu þess efnis að
binda enda á aðskilnað milli hvítra
og svartra í landinu. Já sögðu tæp
69%.
Aðskilnaðarlögin vom sett á í
Suður-Afríku árið 1948 og þar með
var mismun-
un eftir kyn-
þætti fest í
lög. Lögin
snertu alla
þætti samfé-
lagsins.
Hjónabönd
milli hvítra og litaðra vom bönnuð
og atvinna var flokkuð eftir kyn-
þætti, sum störf vom aðeins ætluð
hvítum. Árið 1950 var bætt við lögin.
Flokka þurfti alla íbúa landsins. Fólk
í daq
árð 18ÉB
fæddist Neville
Chamberlain
forsætisráð-
herra Bretlands
var flokkað í þrjá flokka: hvíta, svarta
(fólk af affískum uppmna) og litaða
(fólk af blönduðum uppruna). Til lit-
aðra töldust m.a. Indverjar og Asíu-
búar. Fleiri viðbætur við lögin fylgdu
svo í áranna rás.
Svartir börðust ætíð gegn að-
skilnaðarstefnunni í meira eða
minna mæli. Nelson Mandela er
þekktastur þeirra sem virkastur var í
andspyrnunni og sat í fangelsi í 27 ár
vegna baráttu sinnar. Síðari hluta
níunda áratugarins jókst andstaðan
við aðskilnaðarstefriuna, sem og
þrýstingur utan frá. Undir forystu
F.W. de Klerks, forseta Suður-Afríku,
var svo farið að vinna að afiiámi að-
skilnaðarins, sem endaði með áður-
nefndri samþykkt. Hann sagði við
það tækifæri að bókinni um aðskiln-
aðinn hefði verið lokað.
F.W. de Klerk Vann,
J sem forseti Suður-Afríku,
I að afnámi aðskilnaðarins
j og sést hér kjósa Iþriðju
j lýðrxðislegu kosningum
llandsins árið 2004.
að vera leikari?
•••
„Þetta er svona þægileg inni-
vinna. Maður fær líka útrás í þessari
vinnu sem maður fær ekki í hvaða
vinnu sem er og þannig sparar
maður eflaust töluvert í sálfræði-
kosmað.
Alltaf að Ijúga að sjálfum sér
Það getur líka verið ruglandi að
leika, þó að ég vilji ekki hljóma
eins og Daniel Day Lewis, en mað-
ur er alltaf að búa til tilfinningar
og ljúga þannig að sjálfum sér að
manni líði einhvern veginn en það
getur truflað mann utan vinnu. Ef
ég er fúll sem Davíð get ég líka
notað þessa
kunnáttu þannig
að ég leiki mig
glaðan og eftir
smá stund er ég
bara orðinn það.
Persónurnar allaf í sömu nær-
buxunum
Ég er mjög lítíð fyrir að skipta
um nærbuxur og sokka þegar ég er í
leikhúsinu. Þegar maður fær bún-
ingana em þessir hlutir yfirleitt ekki
með og þess vegna þarf ég alltaf að
velja nærbuxur og sokka sem hæfa
persónunni sem ég leik í hvert
skipti. En þrátt fyrir mikla hjátrú í
leikhúsinu hef ég alveg náð að
halda henni ffá mér og hún háir
mér því. Það eina sem ég vil alls ekki
er að vita hverjir em í salnum því af
einhverri ástæðu truflar það mig.
Enginn dæmi-
gerðurdagur í
leiklistinni
Dæmigerður
dagur er eiginlegá
ekki til því þetta er
svo fjölbreytt. Það
em svo margvísleg
verkefiú, ef það er
ekki leikhúsið,
sjónvarpið, eða út-
varpið, þá er það
kaffihús og kvíði
yfir því hvenær
næsta verkéfni
komi til manns.
Ég er lika voðalega lítið fyrir að
tala um eitthvað annað en það sem
er að gerast, eins og fréttirnar í gær
eða leikinn á morgun þegar stutt er
í sýningu því þá þarf ég gott tóm til
þess að kúpla mig niður og hugsa
um það sem ég er að fara að gera.
Þegar maðurfær
búningana eru
þessir hlutiryfir-
leitt ekki með og
þess vegna þarf
ég allafað velja
nærbuxur og
sokka sem hæfa
persónunni sem
ég leik í hvert
skipti.
í leðurbuxum á
skjánum
Þessa dagana
er maður á fullu að
drekka kaffi og
kvíða fyrir næsta
verkefni. Síðasta
verkefhi, sem heit-
ir Kallakaffi, er lok-
ið þó það sé eklá
komið fyrir augu
almennings enn-
þá. En þetta em
skemmtiþættir
sem sýndir verða á
RÚV seinna á
þessu ári. Þar leik
ég eitt aðalhlut-
verkið og hlakka til
aðsjáhvemigéglít
úr í leðurbuxun-
Þetta em framhaldsþættir sem
Hilmar Oddsson leikstýrir og auk
mín em þama margir þekktir leik-
arar eins og Laddi og Valdimar Öm.
En þessi vinna er ein sú skemmti-
legasta sem ég hef tekið þátt í síðan
ég útskrifaðist úr Leiklistarskólan-
um," segir leikarinn glaðlegi að lok-
um.
Við að leika í Kanatafflsem^em^kemmHbæm0^lelkari-Han" hefui
sjonvarpinu síðar á árinu. ke tiþættir væntanlegir til sýnii