Dagblaðið Vísir - DV - 04.05.2005, Blaðsíða 17

DV Sálin
MIÐVIKUDAGUR 4. MAÍ2005 17
Hið öfluga ímyndunarafl
Allir ættu að kannast við hversu
mikil áhrif stress getur haft á and-
lega og líkamlega heilsu. Að sama
skapi hafa misjafnar aðstæður eða
staðir mismikil stressáhrif á fólk en á
sumum stöðum er mjög stressandi
andrúmsloft og á aðrir hafa mjög ró-
andi áhrif. ímyndunaraflið getur
verið öflugt vopn gegn stressi en
með því að beita ímyndunaraflinu
er hægt að róa sjálfan sig í erfiðum
aðstæðum. Gott er að finna stað eða
astæður sem hafa róandi áhrif og
kaUa fram góðar minningar. Ef .þú
veist fyrirfram að þú sért á leið í
stressandi umhverfl, reyndu þá að
undirbúa þig og ímynda þér „stað-
inn þinn“ áður en lagt er af stað en
þannig undirbýrðu þig betur fyrir
það sem koma skal.
Strönd og sægrænn sjórMargo dreymir
efláyst um hiö tjúfa llfd fállegri stöhd.-
Nota tvær leiðir
„Ég . nota
tvær leiðir til að
rækta ándann,"
segir Hálfdán
Steinþórsson dag
skrárgerðarmaður á Skjá
einum glaðbeittur að
vanda. .Annars veg-
ar er það að ganga í
^augardalnum, anda að
mér fersku lofti og kíkja
í ræktina, en hins vegar
er það að fá mér ræki-
lega neðan í því og
sofa fram yfir há-
degi.“
Kolbrún Marelsdóttir er móðir ungrar stúlku sem náði bata eftir baráttu við átrösk-
unarsjúkdóminn lystarstol. Eftir að hafa stutt dóttur sína í gegnum veikindin hefur
Kolbrún lagt rækt við að veita öðru fólki sem glímir við sama vandamál hjálp.
Eins og í herkví
„Á meðan á veikindum hennar
stóð fannst okkur foreldrum henn-
ar eins og ókunnug stúlka hefði
flutt inn á heimilið. Þeir sem þjást
af þessum sjúkdómi verða eins og
tveir persónuleikar." segir Koi-
brún Marelsdóttir, móðir
ungrar stúlku sem náði
bata af hinum skelfilega
sjúkdómi anorexíu,
eða lystarstoii.
Kolbrún er nú
einn af tafsmönnum
Spegilsins en það
eru samtök sem
stofnuð voru af að-
standendum fólks
með átröskunar-
sjúkdóma en þessi
samtök hafa haldið
úti heimasíðu með
upplýsingum um
lystarstol og lotu-
græðgi auk þess sem
þau hafa opinn síma
fyrir þá sem viija leita
sér aðstoðar eða fræðslu.
Margrét segir að hún
leggi alltaf áherslu á að þó
að meðlimir Spegilsins séu
ailir af vilja gerðir til að
veita aðstoð séu þau ekki
fagfólk heldur aðstandend-
ur sem hafi gengið í gegnum
veikindin með börnum sínum
eða maka og vilji miðla þekk-
ingu sinni og ráðleggja út frá
henni. Þau hafa að auki verið að
hitta annað fólk sem svipað er
ástatt um en Kolbrún segir
að flestir þeir sem
gengið hafa í gegn-
um þessi veikindi
viti hvað slíkt
getur gert gott.
su
Korbún Marelsdóttir
segir fjölskyldur þeirra sem
þjást af anorexíu oft ein-
angrast mjög mikiö
Enga hjálp var að fá
„Heimili verða í raun eins og i
herkví þegar einstaklingur innan
þeirra veikist. Það fer allt
að snúast um sjúkdóm-
inn. Þegar ástandið er
svo orðið mjög alvar-
legt fylgir þessu
mikið þunglyndi
og sjálfsvígshugs-
anir sem verður
oft til þess
fjölskyldan
einangrast,"
segir Kolbrún
en hún segir
að af þessum
ástæðum sé
mikilvægt að
samtök eins
og Spegill-
inn séu
virk fyrir
þá sem
þurfa á að-
stoð og
upplýsing-
um að halda.
Hún telur
að þó margt
megi betur fara
innan heilbrigðis-
kerfisins hafi skiln-
ingur og aðstoð við
sjúkhnga og aðstand-
endur þeirra farið vax-
andi. Gallinn sé
samt sá
að
fjallað um sjúkdóm hennar/hans.
n.Reyndu eftir fremsta megni að forðast
röskun á daglegu lífi, hvort heldur það er í
formi rifrildís, hótana, sektarkennd-
ar eða ásakana er snúa að sjúk-
dómstilfellum átröskunar.
12.Hvettu sjúklinginn til að
vera virkur þátttakandi (
umræðunni um lækna-
meðferð og endurhæfingu
ásamt þeim ákvörðunum
er að þeim lúta. Ekki halda
hlífðarskildi yfir sjúklingi
varðandi hvað það hefur f för
með sér að vera haldin/n átrösk-
13.Sýndu þolinmæði (samskiptum við
sjúkling. Átröskun er Kkamlegur, sálfræði-
legur, hegðunar- og félagslegur sjúkdóm-
ur. Endurhæfing getur tekið langan t(ma.
14. Hafðu hugfast að það er engin ein or-
sök fyrir átröskun. Ekki ásaka sjálfan
þig vegna veikinda sjúklings,
þitt starf er að veita sjúk-
lingnum þann stuðning
er hún/hann þarfnast.
Leit að ástæðum
og/eða það að kenna
atvikum frá fyrri tíð
hjálpar ekki.
IS.Skipstu á skoðun-
um (án þeás að nefna
sjúklingi) við aðra sem
ál(ka eru staddi.Talaðu beint
við sjúkling án þess að bera
hana/hann ásökunum um hvernig komið
16. Vertu til fyrirmyndar í umfjöllun um
mat og matargerð, líka þegar rætt er um
megrun og líkamsbyggingu einstaklinga.
17. Ekki gleyma að hugsa um sjálfa/n þig,
þ.e.a.s. hugarró og tilfinningar þínar. Ef þú
ert tilfinningalega þreytt/ur hefur þú ekki
miklar tilfinningar að gefa öðrum.
18. Ekki láta sjúkling stjórna gerðum þ(n-
um einungis vegna vorkunnsemi í hans-
/hennar garð. Gerðu sjúklingi grein fyrir
þv( að hann er sjálfur ábyrgur fyrir stöðu
mála og hvað það hefur (för með sér að
vera viðhalda átröskun.
19. Hafðu það hugfast að sjúklingurinn er
haldin sjúkdómi sem nefnist átröskun,
ekki setja það í samhengi við hver mann-
eskjan er eða var áður en hún veiktist.
Forðast skal að vitna til sjúklingisins sem
„þessi með anorexluna" eða.þessi með
búlimíuna."
Af vefsiðunni spegillinn.is.
hjálp sem nú er helst að fá er frá
sjálfstætt starfandi aðilum og því
ekki endurgjaldslaus.
„Þegar dóttir mín veiktist fyrir
um það bil fjórum árum var enga
hjálp eða samtök í tengslum við
þessi veikindi að finna. Við vissum
ekkert hvert við áttum að leita og í
raun held ég að hana hefði ekki
verið að finna nema vegna þess að
við neituðum að gefast upp, börð-
um á ótal dyr þar til eitthvað var
gert fyrir okkur."
Enn eru fordómar
Kolbrún segir að það eigi að
vera til úrræði fyrir þá sem veikjast
af h'fshættulegum sjúkdómum á
borð við anorexíu eða búlemíu.
Hún bendir þó á að margt í sam-
bandi við þessi mál hafi áunnist og
bendir meðal annars á að nú hafa
aðstandendur barna undir 16 ára
aldri rétt á því að fá umönnunar-
bætur sem létti róðurinn mikið á
meðan stefnt er að bata.
„Það er þó enn til fólk sem held-
ur að þeir sem þjáist af þessum
veikindum séu ekkert annað en
óþekkar og athyglissjúkar stelpur
en það er ekki þannig, langt í frá,"
segir Kolbrún með áherslu.
Nánari upplýsingar um samtök-
in er að finna á vefsíðunni spegill-
inn.is.
karen@dv.is
Hugleiðsla
Hugleiðsla er nokkuð sem
flestir vita hvað er en fáir vita að
þetta stóra orð er mjög einfalt í
framkvæmd. Hver og einn ætti
að geta hug-
leittí 10-20
mínútur á
dag, allt eftir
því hvað
hentar hverj-
um og einum.
Algeng tegund hugleiðslu felst í
að sitja uppréttur með kross-
lagða fætur og einbeita sér að
önduninni og bægja öllum hugs-
unum á braut. Með því að ein-
beita sér eingöngu að önduninni
nærð þú að tæma hugann og
hvflast án þess að sofna. Fyrst er
gott að draga djúpt inn andann í
nokkur skipti en fylgja svo eftir
venjulegum andardrætti án þess
að anda meðvitað. Hugleiðsla er
að margra mati nauðsynlegur
hluti af daglegu lífi enda kær-
komið að tæma hugann öðru
hverju.
Þjálfaðu
minni þitt
Flest okkar gleymum við ein-
hverju einhvern tímann en það
er mikilvægt að þjálfa minnið.
Bætt minni getur komið okkur
betur í gegnum daginn og með
því að gera hluti sem reyna á
‘reyndi á andlega hæfrú voru í
minni áhættu á að fá Alzheimer-
sjúkdóminn. Hægt er að þjálfa
minni sitt með því að leysa
þrautir og krossgátur, draga úr
stressi, borða hollan mat og heyfa
sig, en rannsóknir benda til að
tengsl séu á milli Alzheimer-ein-
kenna og hreyfingarleysis.
195/50R15 nú7.548
205/55R16 hú 9.775
205/45R17 nú 11.815
225/45R17 nú 73.885
235/40R18 nú 19.125
255/35R18 nú 22.185
Sækjum og sendum báðar leiðir. Verð frá kr. 850
Ef þú kemur með bílinn í smur hjá Bílkó færðu 25% afslátt afvinnu!
Léttgreiðslur
BIUKO:
Betri verð!
Smiðjuvegi 34 | Rauð gata | bilko.is | Sími 557-9110