Dagblaðið Vísir - DV - 03.09.2005, Qupperneq 32

32 LAUGARDAGUR 3. SEPTEMBER 2005
Helgarblað DV

Hallgrímur Þór Hinriksson
greindist með geðhvörf eða
sem manic depressive þegar
hann var 21 árs. Hallgrímur
barðist við sína eigin
fordóma í nokkurn tíma
en hefur nú tekið sjúk-
dóm sinn í sátt.
[

m
j.

Hvað eru geðhvörf:
(ieðhvörf lýsn séi miklum geð
sveifltim þai sem sjúklingurinn
upplifir mislöng límabiJ af þung-
lyndi ng örlyndi. Öll upplifum við
geösveíflur en Jijrí einstaklingi sem
á við geöhvörf að stríða verða
sveiflurnar öfgakenndar. Líðanin
sveiflast lir sæluvímu þar sem hug-
ur og hönd eru ötul og athafnasöm
niður í depurð og jafnvel iirvænt
ingu (Jeðhvörf eru aö eínhverju
leyti arfgeng og liggja í fjölskyldum
en eins og aörir algengir sjúkdiiiri
ar eru geöhvörf flókinn sjúkdórriur
sem orsakast af flóknu samspili
erfða og umhverfis.
Einkehni:
Örl geð og árásargirni
Aukiri afthafnasemi og orka
Málgleöi
Minnkuð svefnþörf
I Ivatvísi
l’unglyndi
Aukin kynhvöt
Skerl dómgreind og |iví fylgir
ofl aukin áhætta í fjármálum, í
slarli og einkalífi
Batahorfur:
Margir upplifa endurtekin veik-
indi í gegnuni árin. Meðferð fer
eflir alvaríeika veikindanna.
Heimlldir: Nctcloktor.ls orj Lyfja.is
„Mér finnst mjög milcilvægt að
greina á milli persónunnar sem ég er
og svo sjúkdómsins sem ég er með,“
segir HaUgrímur Þór Hinriksson sem
greindist með geðhvörf eða sem
manic depressive þegar hann var 21
árs. Hallgrímur var í Fjölbrautaskól-
anum í Breiðholti þar sem hann
hafði verið mjög virkur í félagslífinu.
Hann hafði teldð að sér erfitt verk-
efni sem hann réði ekld við þegar
hann byrjaði að veikjast.
Borðaði hvorki né svaf
„Ég veiktist mjög hastarlega og
varð mjög manískur, svaf ekki f ein-
hverja daga eða vilair, borðaði ekk-
ert og var líldega um 50 kíló þegar ég
fór inn á spítalann." Eftir dvöl á geð-
deild Landspítalans náði Hallgrímur
sér úr örlyndinu en þá tók við tíma-
bil þunglyndis þar sem hann fór
mjög langt niður. Eftir veildndin hélt
Hallgrímur áfram með líf sitt en leið
ekki vel og fór ekki að sætta sig við
sjúkdóminn fyrr en hann fór að
sækja fundi hjá sjálfshjálparhópi
fólks með geðhvörf hjá Geðhjálp.
„Það er erfitt að lifa með sjúkdómi
sem þú skammast þín fyrir og mín
sátt kom ekki fyrr en ég fór að sækja
þessa fundi, upp frá því fór líf mitt
að batna til muna. Eg lærði mjög
margt af því að sjá aðra sem eru með
sjúkdóminn," segir Hallgrímur en
viðurkennir að sporin á fyrsta fund-
inn hafi verið þung. „Með því að
heyra aðra tala um sjúkdóminn þá
sigraðist ég líka á mínum eigin for-
dómum. Ég hafði verið með þá grillu
að ég lalyti að vera alveg rosalega
skrítinn en þama hitti ég svo hið
eðlilegasta fólk sem var með sama
sjúkdóm."
Verð ekki manískur í
fyrramálið
Hallgrfmur veiktist aftur
nokkmm árum seinna en fór þó ekki
jafnt hátt upp og í fyrra skiptið.
„Þetta var klaufaskapur hjá mér, ég
hafði eldd passað mig nógu vel og
áttaði mig ekki á viðvörunarmerkj-
unum. Ég þarf að tileinka mér reglu-
saman lífstíl sem felst í því að borða,
sofa og taka lyfin mín,“ segir Hall-
grímur og bætir við að hann sé far-
inn að gera sér grein fyrir þegar við-
vömnarmerkin láti á sér kræla. „Ég
spennist allur upp, hugsanirnar
verða hraðari og ótal margar í einu.
Ég hætti að geta einbeitt mér og get
hvorki lesið blöðin né horft á sjón-
varpið því hugurinn er svo hraður.
Maður finnur enga ró og tengslin á
milli huga og lfkama rofna svo mað-
ur getur haldið áfram í marga daga
án þess að sofa eða borða," segir
Hallgrímur og bætir við að hann viti
að hann valcni ekki manískur eða
þunglyndur í fyrrámálið. „ Viðvör-
unarmerkin láta alltaf sjá sig. Maður
verður bara að vera vakandi og
bregðast við þeim og viðurkenna að
manni líður iila,“ segir hann hugsi.
Von, ekki vonleysi
Hallgrímur segir að það að lifa
með geðsjúkdómi snúist um von en
ekki vonleysi. Þetta eigi ekki að vera
neitt mál. Hann er einn af þeim
heppnu, hefur stuðning frá sínum
nánustu. Hann segir fordóma samfé-
lagsins sem betur fer á undanhaldi
enda fólk mun upplýstara en áður.
„Ef ég veikist aftur finnst mér það
ekki eins mikið mál og mér fannst
árið 1997 þegar ég veiktist fyrst. Það
skiptir engu máli hvom enda spítal-
ans ég heimsæki, hvort ég fari inn um
aðalinnganginn eða inn á geðdeild.
Ég er bara að fara á sjúkrahúsið."
„Það skiptir engu máli
hvorn enda spítalans
ég heimsæki, hvort ég
fari inn um aðalinn-
ganginn eða inn á geð-
deild. Ég er bara að
faraásjúkrahúsið
Vill ekki vera manískur
Öll upplifum við geðsveiflur. Lyf-
in sem Hallgrímur notar taka á
verstu sveiflunum svo hann fari eldd
yfir strikið. Hann segir að þegar
hann komi niður úr maníunni muni
hann eftir því sem hann hafi gert og
líði illa yfir mörgu. „Mér finnst það
samt gott því þá veit ég að ég er að
koma til baka, mér er ekki lengur
sama. Þótt mér geti liðið vel í maní-
unni þá vil ég ekki vera manískur.
Þetta er ekld minn karakter og þeir
sem standa mér næst vita það.“
Hallgrímur segir að á meðan hann
dvelji á geðdeildinni þrái hann ekk-
ert frekar en hversdagsleikann. Að
geta gert alla þessa hluti sem maður
taki sem sjálfsögðum, mætt í vinn-
una og átt sitt eðlilega tilfinningalíf.
Erfiðasti tíminn sé hins vegar þegar
honum á að vera batnað og þarf að
fara að fóta sig aftur í samfélaginu.
„Mér finnst mjög erfitt að koma úr
verndaða umhverfinu á spítalanum
og út í hversdagsleikann sem maður
hefur ekki verið hluti af í einhvern
tíma. Núna veit ég hins vegar að ég
get leitað í sjálfshjálparhópinn þar
sem ég þarf ekki að útskýra hvernig
mér líður því þar hefur fólk gengið í
gegnum það sarna."
Geðsjúkdómur er ekki
dauðadómur
Eins og áður kom fram hefur
Hallgrímur teldð sjúkdóm sinn í sátt.
Hann veit sem er að ef hann fer í ör-
lyndi eða þunglyndi er aðeins um
tímabundið ástand að ræða. Það er
ekki heimsendir. „Mestu máii skipt-
ir að þrauka því þetta er aðeins
tímabil sem ég þarf að ganga í gegn-
um. Þessi sjúkdómur er hvorki böl
né löstur og alls enginn dauðadóm-
ur. Sjúkdómurinn hefur kennt mér
endalausa þolinmæði sem ég þakka
Landspítalanum og í dag veit ég að
allt gott tekur tíma. Ég trúi því að
það versta sé að baki og eftir stend
ég með reynsluna. Ég hef upplifað
allt aðra sýn á lífið og þegar ég er
kominn í vissa íjarðlægð þá sé ég kó-
mísku hliðarnar á þessu þótt sjúk-
dómurinn sé mjög alvarlegur. Líf
mitt er ekkert erfitt þótt ég sé með
þennan sjúkdóm og alls ekki litað af
furðulegheitum, manískum hugs-
unum eða þunglyndi. Ég er fullkom-
lega fær um að eiga mitt eðlilega til-
finningalíf nema þegar ég veildst og
þá veit ég hvað ég á að gera og
hvemig ég get leitað mér hjálpar.“
indiana&dv.is