Dagblaðið Vísir - DV - 22.10.2005, Blaðsíða 42

DV Helgarblað
LAUGARDAGUR 22. OKTÓBER 2005 43
Þjóðleikhúsið hef-
ur hafið sýningar
á Sölku Völku eft-
ir Halldór Lax-
ness. Sjaldan hef-
ur efniviðurinn
átt jafn mikið er-
indi í umræðunni
og nú þegar fréttir
af fórnarlömbum
níðinga dynja á
okkur. Salka
Valka fjallar öðru
fremur um stúlku
sem er misnotuð.
Hún er svívirt og
brotin niður en
andi hennar rís
samt upp og Salka
verður á endanum
fullþroska og
sterk kona. DV
lék forvitni á að
vita hvernig Salka
Valka nútímans
sæi heiminn og
hvernig hún færi
að því að rísa upp
og verða að
sterkri konu. Því
höfðum við sam-
band við nokkrar
sterkar og frábær-
ar konur sem lagt
hafa sitt á voga-
skálirnar svo sag-
an um Sölku
Völku hætti að
endurtaka sig á ís-
landi.
Svava Björnsdóttir
Segir fólk lengi hafa
lokað augun fyrir
þessari hræðilegu
staðreynd.
Thelma Ásdísar-
dóttir Thelma er
töffari, rétt eins og
Salka Valka. Saga
Thelmu erkomin út
á bók - Gerður
Kristný skráði - og
þykir ekki siðri lesn-
ing en Salka Valka.
Fékk heilar fjórar
stjörnur frá gagn-
rýnenda DV.
Birnu Söru hlakkar til að sjá Sölku
FINNA TIL SAMKENNDAR MEÐ
Alexía Nótt segir Sölku hafa verið hörkukonu
Svava Bjornsdottir hjá samtökunum Blátt Afram hefur sjálf reynslu af
kynferðislegri misnotkun
KYNFERÐISLEG MISNOTKUN VARTABÚ
HVER ANNARRI
Birna Sara Steindórsdóttir Það var
ekki fyrr en fyrir tveimur árum að Birna
Sara gat talað opinskátt um sín mál.
„Ég hef hvorki lesið Sölku
Völku né séð leikritið en það
væri gaman að sjá þessa upp-
færslu hjá frænku minni Eddu
Heiðrúnu," segir Birna Sara
Steindórsdóttir sem þekkir þau
áhrif sem kynferðisleg misnotk-
un hefur á þá sem fyrir því
verða.
Birna Sara er ekki í vafa um
að sú misnotkun sem hún varð
fyrir hafi markerað hana fyrir
lífstíð. Nokkuð er síðan hún fór
að vinna í sjálfri sér og byggja sig
þannig upp að sárin á sál hennar
gréru.
„Það var ekki fyrr en fyrir
tveimur árum að ég gat farið að
tala eðlilega um mína sáru
reynslu og hef fundið markviss-
an árangur síðan. Ég á þó langt í
land og dett oft langt niður. Ég
rek mína vanlíðan til þessa at-
viks sem ég varð fyrir á barns-
aldri," segir Birna Sara og segist
ekki í vafa um að þær konur sem
hafi verið misnotaðar kynferðis-
lega finni til samkenndar með
„Ég las Sölku Völku fyrir langa
löngu og hef ekki gefið mér tíma
til að lesa hana aftur," segir
Thelma Ásdísardóttir sem var
misnotuð ásamt systrum sínum
af föður sínum, eins og segir í ný-
útkominni bók.
Thelma segist ekki hafa velt
misriotkun Sölku neitt sérstak-
lega fyrir sér þegar hún las bók
Halldórs Laxness á sínum tíma.
Enda var hún ekki farin að vinna
það mikið í sínum málum að hún
fyndi samhljóm með Sölku
Völku.
„Ég man ekki til þess að hún
hafi verið sérstakur áhrifavaldur í
mínu lífi en Salka var náttúrulega
mikill töffari og sterk kona. Á
þeim tímum sem hún átti að vera
uppi skar hún sig úr fjöldanum.
Konur eins og hún voru ekki á
hverju strái,“ segir Thelma og
reiknar með að hún fari og sjái
sýninguna sem hún telur allra
gjalda verða.
„En það er ekki leiðum að líkja
að vera l£kt við Sölku Völku og
það getur hver kona verið upp
með sér vegna þess,“ segir
Thelma og hlær.
Salka er sprelllifandi og fullgild í
samtimanum en ég hef ekki séð leik-
ritið en las bókina fyrir mörgum
mörgum árum,“ segir Svava Bjöms-
dóttir, hjá samtökunum Blátt áfram.
Hún segist hafa borið mikla virðingu
fyrir Sölku og þó að hún hafi mátt
þola kynferðislega misnotkun sé
staða þeirra ólík. „Sagan um Sölku
Völku er sveipuð ákveðinni rómatík
þrátt fyrir að hún hafi þolað mis-
notkun þá var aidrei talað um það
sem megin þema bókarinnar. Það
hefur breyst og nú í þessari upp-
færslu er lögð mikil áhersla á þá
reynslu Sölku. Þegar ég las þessa bók
fýrir þrjátíu árum þá var kynferðisleg
misnotkun svo mikið tabú. Menn
héldu að slík voðaverk gerðust ekki í
veruleikanum, aðeins í bókum og ég
held að fólk hafi lokað augunum fyr-
ir slíku. Því er það svo stórkostlegt að
konur skuli koma fram og ræða
reynslu sína og með því opna fyrir
þessa umræðu. Gott dæmi er bók
Thelmu sem er að koma út en það er
ótrúlegt hvað hún hefur unnið sig
vel frá sinni reynslu. En það eru
áræðanlega margar Sölkur til í
Reykjavík," segir Svava.
„Ég hef ekki lesið Sölku
Völku en eftir því sem ég best
veit er Salka hörku kona og ekki
leiðum að líkjast," segir Alexía
Nótt en hún ólst að hluta til
upp úti á landi þar sem hún
lenti í klóm níðings sem var
henni nákominn.
Þessa dagana dvelur Alexía á
sjúkrahúsi efúr að hafa slegið nið-
ur. Hún hefúr barist við geðklofa
lengi. Að sögn Alexíu er geðklofi
viðvarandi sjúkdómur sem er
ólæknandi en að hægt sé að halda
honum niðri með lyfjum.
hverri annarri. Því muni hún ar hún kynnist henni og verði
vafalaust skilja Sölku Völku þeg- vitni að hennar sögu.
„Það var gerð breyting á lyfj-
unum mínum um páskana og
ég hef tvisvar veikst eftir það en
áður hafði ég verið góð í mörg
ár,“ segir Alexía en hvort hægt
sé að líkja henni við hina einu
sönnu Sölku Völku eða ekki,
eiga þær alltént samhljóm í
þeirri reynslu að hafa verið
misnotaðar ungar og komist til
manns eigi að síður.
Alexía Nótt Alexia breytti nafni
sinu, rétt eins og Salka Valka sem
hétSalvör Valgerður Jónsdóttir.

Thelma Ásdísardóttir segir Sölku Völku töffara
ÞAÐ ER EKKILEIÐUM AÐ LÍKJAST
MISNOTAÐAR EN KOMUSTTIL MANNS