Freyr - 15.07.1986, Page 17

ig Austur-Þjóðverjar rækta og búa
við fenjabjór og carinu-önd eða
gæs, — (vísindamenn eru ekki á
einu máli hvort hún er önd eða
gæs) — og hvaða nytjar er hægt að
hafa af þessum dýrum. Ræktun á
smádýrum í Austur-Þýskalandi er
vel skipulögð og nákvæmlega upp-
byggð eins og Búnaðarfélag Is-
lands. Grunneining eru hreppa-
búnaðarfélög (Spörtur) síðan bún-
aðarsambönd héraða og er yfir
öllu er svo V. K. S. K. (Verband
der Kleingártner Siedler und
Kleintiersúchter) sem má þýða
sem Samband garðyrkjubænda og
smádýraframleiðenda. í samtök-
unum eru á aðra milljón félaga.
Stjórn V.K.S.K. skipulagði ferð-
ina sem hófst norður við Eystra-
salt hjá Rostock og endaði við
Tékknesku landamærin í Bad-
scandau. Á ferð okkar heimsótt-
um við yfir þrjátíu bændur.
Fenjabjór
Þær upplýsingar sem ég fékk um
fenjabjór voru frá Horst Navooi
ráðunaut, Ulf Wensel loðdýra-
tækni og svo frá bændum.
Árið 1920 komu fyrstu dýrin til
Þýskalands. Núna framleiða Aust-
ur-Þjóðverjar 185 þúsund skinn á
ári, t. d. eru í Búnaðarsambandi
Dresden 1989 búnaðarfélög með
um 140 þúsund félagsmönnum,
þar af eru 40 þúsund með bý-
flugnarækt, en um 200 með fenja-
bjór og framleiddu þeir um 14
þúsund skinn árið 1983. Húsa-
kostur fyrir dýrið er misjafn. Með-
fyljandi skissur lýsa því best.
Ég sá þrenns konar búr:
Nr. 1. Búr fyrir 1 par 2,50 m —
3,00 m a lengd, 1,00 m — 1,2 m á
breidd.
Nr. 2. Búr fyrir 3 dýr, 2 kerl-
ingar, 1 karl, 3,00 m — 3,50 m á
lengd, 1,20 m — 1,50 á breidd.
Nr. 3. Stór búr. Þar hefir full-
orðið dýr, lm2, en yngri 0,5 m2.
1 gömlum fjárhúsum mætti
auðveldlega útbúa búr eins og
þessi gerð er, þar sem kjallari er
grunnur og leggja vírnet ofan á
timbrið með 30x30 mm möskva-
Bæli fyrir got og svefn
Hæð 760-900 Halli á gólfi 2.5%
► 500 * 2000 - 4000 Þrep ► 1—| S
Hér í er
rennandi
vatn
► 400^
Breidd fer eftir
fjölda dýra ^qq
1000-2000
500
0
Götin inn í bæli eru
250x250
n
◄ Vatnsrenna
Veggimir eru 7-10 cm steypa eða aspest plötum
gólfið er steypt þessi gerð er langalgengust.
1. Jarðföst búr með rennandi vatni án þaks en hálmböggum staflað utan um bœlið í
kuldum. Öll mál er í millimelrum.
stærð. Milligerðir eru úr aspesti
eða öðru efni er dýrin geta ekki
nagað. Yfirleitt bolta þeir milli-
gerðirnar saman og hafa 10 cm
breitt borð flatt ofan á henni svo
að dýrin nái ekki yfir. Það er líka
auðvelt að stækka eða minnka
búrin. Nóg vatn verður að vera til
drykkjar og gott er að leyfa dýrun-
um nokkru fyrir lógun að baða
sig, því að fenjabjór eyðir miklum
tíma í að snurfussa sig.
Flestir bændur höfðu svona frá
5—15 kerlingar og 1—3 karla.
Eins eru til stór bú með tugi dýra.
Fóðrið sem þeim er gefið er marg-
breytilegt, fer eftir árstímum og
hvað vex og er fyrir hendi. Á
sumrin fá dýrin gras, maís, fóð-
urkál, afganga af grænmeti,
brauðleifar og er haustar fá þau
rófur og aðra rótarávexti og svo
ódýrt kjarnfóður, hafrahýði og
bygghýði og fleira. Yfir veturinn
fá þau rófur, kartöflusmælki
(hleypt er upp suðu á því), hey,
eins er súrsað í þau kálblöð, fóð-
urkál og vothey.
Ég læt hér fylgja með töflu um
fóður frá V. K. S. K. er var á
2. Þessi búr standa á fótum og eru svipuð refabúrum en stœrri. Búrið er alít klœtt neti
en raminn undir er úr galvaniseruðum rörum. Möskvastœrð á netinu er 30x30 mm.
Dýringeta baðaðsig íþessum búrum og brynninger úrstútum (nipplum). Þessigerðer
algeng þar sem eru stór bú.
Freyr 569