Freyr - 15.05.1987, Blaðsíða 13

Ýmsar vísbendingar má þó fá úr
tilraunum. Vel þekkt er að aukinn
jarðvegsraki leiðir smám saman til
breytinga í gróðurfari. Mýrar-
gróður verður ríkjandi, svo sem
starir, skriðlíngresi og hnjáliða-
gras, en vallarfoxgras, túnvingull
og vallarsveifgras láta undan síga.
Ekki eru frekar til beinar athug-
anir á áhrifum sýrustigs og frjó-
semi á endingu vallarfoxgrass. En
í athugunum í Norður-Noregi hef-
ur komið í ljós að hlutdeild vall-
arfoxgrass vex með hækkandi pH.
I kalktilraunum hérlendis hefur
einnig sést að hlutdeild vallarfox-
grass í gróðurþekjunni vex með
vaxandi kalkskömmtum.
Erfitt er að henda reiður á
áhrifum vaxandi N á endingu vall-
arfoxgrass. I athugun sem Guðni
Þorvaldsson gerði á túnum á
Suðurlandi 1981, (Fjölrit Rala nr.
78), virðist vaxandi skammtar yfir
50 kg N/ha hafa lítil áhrif á vallar-
foxgrasið, en hann fann einnig að
það entist betur því meira sem
borið var á eftir slátt.
Áhrif meðferðar á endingu
vallarfoxgrass.
Nú á síðari árum hafa verið
gerðar nokkrar tilraunir hér á
landi þar sem könnuð eru áhrif
áburður- og sláttutíma á endingu
vallarfoxgrass, bæði í hreinrækt og
blöndu með ýmsum grastegund-
um. Niðurstöður úr þessum til-
raunum benda eindregið til þess
að hlutdeild vallarfoxgrass minnki
eftir því sem seinna er borið á og
fyrr er slegið, og eru áhrifin einkar
skýr þegar það vex í blöndu með
öðru grasi.
Skiptar skoðanir hafa verið á
áhrifum beitar á endingu vallar-
foxgrass. Sumir hafa talið að beit
dragi þrótt úr vallarfoxgrasi og
hverfi það því fljótt við beit. Þær
fáu tilraunaniðurstöður sem til eru
um þetta benda þó í gagnstæða
átt. í samantekt Magnúsar Ósk-
arssonar frá 1981, (Fjölrit Bænda-
skólans á Hvanneyri nr. 36), um
áhrif beitar á grasvöxt og gróður-
far túna kemur fram að hlutdeild
70
60

50
40
a.
a.
3
30 -
20
10
1234 567 89 10 11
Ar frá sáningu
1. mynd. Árleg uppskera í grasrœktartilraunum á Hvanneyri 1971-1985. Alirif hita
hafa verið dregin frá.
vallarfoxgrass minnkar ekki við
beit, þó svo að verulega hafi dreg-
ið úr uppskeru. Sambærilegar nið-
urstöður hafa fengist úr öðrum
beitartilraunum.
Draga má þá ályktun að vallar-
foxgras þoli betur að vera bitið
vor og haust en að vera slegið
snemma sumars. Skýringanna er
eflaust að leita í vaxtarhegðun
plöntunnar og samkeppni við
önnur grös. Fyrir skrið beinist öll
orka plöntunnar í kynsprota og
söfnun forðanæringar í lauk er enn
ekki hafin. Sé slegið á þessu stigi
verður endurvöxtur hægur vegna
orkuskorts og önnur grös ná að
vaxa vallarfoxgrasinu yfir höfuð.
Samanburður á sáðgresi
og innlendum gróðrí.
Áhugavert er að bera saman
uppskeru og gæði sáðgresis annars
vegar og innlendra grasa hins
vegar.
Til er samanburður á uppskeru
vallarfoxgrass og „innlendra"
grastegunda í nokkrum tilraunum
á tilraunastöðvum. í tilraun á
Korpu var t.d. borin saman upp-
skera vallarfoxgrass, túnvinguls,
vallarsveifgrass og língresis í
hreinrækt og í blöndu við þrjá
mismunandi sláttutíma. Athyglis-
vert er að bera saman uppskeru
vallarfoxgrass og língresis. í Ijós
kom að yfirburðir vallarfoxgrass-
ins í hreinrækt endast ekki nema
1-2 ár og eru minni eftir því sem
fyrr er slegið. Þegar borin er
saman uppskera vallarfoxgrass í
hreinrækt annars vegar og í
blöndu með língresi hins vegar er
ljóst að yfirburðir vallarfoxgrass-
ins eru enn minni og alls engir við
1. sláttutímann, 27. júní. Auk þess
minnkaði hlutdeild vallarfoxgrass-
ins í blöndunni með tímanum.
í tilraun á Reykhólum var
meðal annars borin saman upp-
skera vallarfoxgrass og snarrótar í
hreinrækt við tvo sláttutíma og
þrjá níturskammta. Þremur árum
frá sáningu reyndist snarrót upp-
skerumeiri þegar slegið var viku af
júlí, en ef ekki var slegið fyrr en
viku af ágúst var uppskera sam-
bærileg. Língresi og snarrót hafa
löngum verið taldar þær grasteg-
undir sem bændur vildu síst hafa í
túnum, þar sem þær væru upp-
skerurýrar og gæfu lélegt fóður.
Af fyrrnefndum tilraunum sést að
uppskera þessara grastegunda er
síst minni en vallarfoxgrass.
Öðru máli gæti gegnt um gæði
uppskerunnar. Því miður eru sam-
anburðarmælingar á gæðum tún-
Freyr 381