Freyr - 15.08.1987, Blaðsíða 8

að miðla málum milli hinna ýmsu sjónarmiða
svo sem varðandi landnýtingu. Sú málamiðl-
un hlýtur að setja sterkt mark á opinberar
aðgerðir í málum búgreinarinnar á næstu
árum.
Fjallað er ítarlega um verð sauðfjárafurða á
komandi árum og leiðir til að auka aftur
eftirspurn eftir þeim, einkum kindakjöti. Þar
eiga hlut að máli hið opinbera, bændur sjálfir,
úrvinnsla og verslun, og markaðs- og rann-
sóknastarfsemi sem hefur með höndun vöru-
þróun og nýjungar.
Er þá næst að nefna þann þátt skýrslunnar
sem snertir mest fjárbúskap hvers bónda en
það eru tillögur starfshópsins um skipulag
sauðfjárræktarinnar og svæðaskiptingu. Ljóst
er að á næstu árum verður að takmarka
framleiðslu sauðfjárafurða og leggur starfs-
hópurinn til að það verði gert með skipu-
legum hætti og miðað við a) landskosti,
b) búrekstrastöðu sem fyrir liggur, þ.e. bygg-
ingar, ræktun lands og fjár og mannafla
búanna, c) þjónustugrundvöll sauðfjárræktar-
innar, þ.e. sláturhús, samgöngur og félagslega
aðstöðu, (skóla, heilsugæslu), o.fl. og d) aðra
atvinnumöguleika en sauðfjárrækt í viðkom-
andi héraði.
í framhaldi af því leggur starfshópurinn til
að skipta landinu í þrjá flokka. í fyrsta flokki
eru svæði þar sem sauðfjárrækt verði stunduð
sem meginatvinna og sitji fyrir um opinbera
fyrirgreiðslu til búgreinarinnar. í þeim flokki
eru Dalasýsla, Vestfjarðakjördæmi, Vestur-
Húnavatnssýsla, Norður-Þingeyjarsýsla og
Múlasýslur.
í öðrum flokki eru svæði þar sem lagt er til
að sauðfjárrækt skuli stunduð í nokkrum mæli
með öðrum búrekstri eða annarri atvinnu og
sein meginatvinna á kostameiri sumarbeitar-
jörðum. í þessum flokki eru Mýrasýsla, Snæ-
fellsnessýsla, Austur-Húnavatnssýsla, Skaga-
fjarðarsýsla, Suður-Fingeyjarsýsla, Austur-
Skaftafellssýsla og Vestur-Skaftafellssýsla.
í þriðja flokknum eru svæði þar sem sauð-
fjárrækt verði stunduð sem aukabúgrein nema
á kostamestu sumarbeitarjörðum. Lausa-
ganga sauðfjár verði þar takmörkuð og stuðlað
verði að fækkun sauðfjár að óbreyttum mark-
aði, m.a. með stuðningi við aðrar búgreinar. í
þessum flokki eru Gullbringu- og Kjósarsýsla,
Borgarfjarðarsýsla, Eyjafjarðarsýsla, Rangár-
vallasýsla og Árnessýsla.
Hópurinn bendir á að innan allra flokkanna
eru undantekningar frá megin skiptingunni.
Að lokum er í skýrslunni fjallað um bráðar
úrbætur sem gera þarf í þessari búgrein. Par
má nefna að laga birgðastöðu kindakjöts
þannig að ekki þurfi að selja ársgamalt og
eldra kjöt við hliðina á nýju kjöti. Einnig að
kaupa eða hafa skipti á fullvirðisrétti til
sauðfjárframleiðslu á svæðum í 2 og 3 flokki,
en auka hann á svæðum í 1. flokki sem þá léti
af hendi fullvirðisrétt til mjólkurframleiðslu. í
þriðja lagi að gera rosknum bændum kleift að
fara á eftirlaun fyrr en ella og draga úr eða
láta jafnframt af sauðfjárrækt. Þá yrði Jarða-
sjóður ríkisins efldur til að kaupa jarðir sem
eigendur vildu selja en eru óhentugar til
búsetu eða seljast ekki á frjálsum markaði. Þá
verði stuðlað að því að litlar jarðir sem falla úr
ábúð sameinist öðrum jörðum.
Svo sem vænta má er hér aðeins stiklað á
stóru í álitsgerðinni en hún er yfir 40 blaðsíður
auk taflna. Telja verður mikinn feng að því að
þetta verk hefur verið unnið, það mun auð-
velda ákvarðanatökur um málefni sauðfjár-
ræktarinnar á komandi árum.
M.E.
616 Freyr