Freyr - 01.09.2000, Page 2

Ritfregn
Islenska sauðkindin
/
t er komin bókin Islenska sauðkindin,
útgefandi er Bókaútgáfan Hofi, sem Gísli
Pálsson á Hoft í Vatnsdal á og rekur.
Lengsti kafli ritsins, hátt í 100 síður, er yfirlitsgrein
um íslensku sauðkindina í fortíð og
nútíð, eftir Jón Torfason, sagnfræð-
ing, frá Torfalæk. í yfirlitsgrein
þessari er leitað fanga allt frá fom-
sögunum til nútímans og rakin hin
nána samfylgd þjóðar og sauðkind-
ar allan þennan tíma en fátt ef
nokkuð á stærri þátt í því að þjóðin
þraukaði af í landinu en einmitt
sauðkindin. Þannig eru atvinnu-
saga og menningarsaga þjóðarinnar
þéttriðin kringum sauðkindina. I
aðfararorðum bókarinnar segir
Guðni Ágústsson, landbúnaðarráð-
herra, að ekkert sé jafn nátengt
íslenskri þjóðarsál og sauðkindin.
Jóni Torfasyni hefur orðið vel til
fanga í heimildaöflun sinni, þar
sem hann fléttar saman hina fjöl-
mörgu þætti sauðkindarinnar í lífi
þjóðarinnar, jafnt það sem varðar hið verklega sem
hin þjóðlega og menningarlega. Eldra fólk og sveita-
fólk þekkir þama fjölmargt úr reynsluheimi sínum, en
gildi þessarar frásagnar verður þó í framtíðinni mest
fyrir þá sem nota hana sem heimild. Em þar m.a.
höfð í huga ritgerðaskrif námsfólks á ýmsum skóla-
stigum.
Kafla Jóns má lesa samfelldan, en einnig má grípa
ofan í hann hér og þar tína úr mola til að njóta líkt og
úr konfektkassa.
Annar stærsti kafli ritsins, upp á 40 síður, er eftir
Jón Viðar Jónmundsson, búfjárræktarráðunaut hjá
Bændasamtökum Islands. Þar rekur hann á hnitmið-
aðan hátt ræktun sauðfjár á 22 bújörðum sem getið
hafa sér sérstakt orð fyrir ræktunarframfarir og góð
tök á fjárrækt. Þessir bæir era
dreifðir um land allt.
Segja má að í þessum kafla geti
fjárræktarmenn og þeir sem áhuga
hafa á fjárrækt fundið flest það sem
máli skiptir um ættfeður og mæður
þess fjár sem nútímaleg, framsækin
sauðfjárrækt hér á landi sækir kyn-
bótaframfarir sínar til.
Ymislegt fleira efni er í ritinu,
svo sem af ferð á Vestfirði til fjár-
kaupa eftir fjarskipti um miðja öld-
ina, eftir Hallgrím Guðjónsson frá
Hvammi, frásögn af ratvísi forystu-
sauða eftir Ásgeir Jónsson frá Gott-
orp og ferð eftir fé í Kringilsárrana
eftir Aðalstein Aðalsteinsson á
Vaðbrekku. Einnig era greinar um
Landssamtök sauðfjárbænda eftir
Arnór Karlsson og Forystufjár-
ræktarfélag íslands eftir Ólaf R. Dýrmundsson.
Þá era myndir af fé í öllum þekktum litum og lita-
samsetningum sauðfjár, sem Jón Eiríksson á Búrfelli
hefur tekið.
Athyglisverð inngangsorð, „Fylgt úr hlaði“, skrifar
Guðni Ágústsson, landbúnaðarráðherra.
Bókin íslenska sauðkindin er sérlega eiguleg og
mun lengi verða nytsamleg sem uppfletti- og heim-
ildarrit. Bókin fæst í bókabúðum, en einnig hjá útgef-
anda, Gísla Pálssyni á Hoft, sími 452-4477, bréfsími
452-4468.
Þurrkar í Asíu
FAO, Matvælastofnun Samein-
uðu þjóðanna, greindi frá því um
miðjan ágúst sl. að þurrkar muni
valda veralegu tjóni á uppskera
víða í Asíu en mikil úrkoma, flóð
og skriðuföll, draga úr uppskeru
annars staðar í álfunni.
Skaðar af völdum þurrka hafa
orðið í Norður-Kóreu, norðlægum
héraðum Kína, íran, Afganistan
og fleiri löndum Mið-Asíu. Skað-
amir í Iran era taldir sérstakelga
alvarlegir og hinir verstu í marga
áratugi og fólk þar víða háð því að
fá flutt til sín vatn. Verst er þetta
fyrir bændur, hvort sem þeir
stunda jarðrækt eða búfjárrækt.
Allt að 60% af íbúum í dreifbýli
í Iran geta þurft að yfirgefa heim-
kynni sín á þessu ári vegna vatns-
skorts, að áliti FAO. I Afganistan
gerir borgarstyijöld ástandið enn
verra. (Bondebladet nr. 34/2000).
2 - FREYR 8/2000