Freyr - 01.09.2000, Qupperneq 4

Merkasta starf Fjárræktarbúsins á Hesti
Rœktun fjárstofns með
mikið kjöt en litla fitu
Viötal við Einar Eylert Gíslason bónda
á Syðra-Skörðugili í Skagafirði
Einar Eylert Gíslason á sér
langan og merkan feril í ís-
lenskum landbúnaði, bæði
sem bóndi og um 14 ára skeið bú-
stjóri á Fjárræktarbúinu á Hesti í
Borgarfirði, en einkum sem lifandi
þátttakandi í þeim miklu framför-
um sem orðið hafa í sauðfjárrækt
hér á landi á síðustu áratugum.
Undirritaður og Jón Viðar Jón-
mundsson lögðum nýlega leið okk-
ar á fund Einars og fyrst var hann
beðinn um að segja á sér deili.
Uppvöxtur
Ég er fæddur á Akranesi árið
1933. Foreldrar mínir voru Gísli
Eylert Eðvaldsson, hárskeri, ættað-
ur úr Eyjafirði og Hulda Einarsdótt-
ir, dóttir Einars Jónssonar kennara
og ráðsmanns á Hvanneyri og síðar
vegaverkstjóra á Austurlandi. Þau
fluttust svo til Akureyrar og þar ólst
ég upp. Ég fór fyrst í sveit sjö ára
að Hrafnabjörgum í Hjaltastaða-
þinghá og þar er ég fyrst samfellt í
eitt og hálft ár en síðan í fimm sum-
ur. Þar bjó þá Torfi Hermannsson
frá Skuggahlíð í Norðfirði og Jó-
hanna Sigurðardóttir frá Húsey í
Hróarstungu, en þau voru foreldrar
sr. Sigmars I. Torfasonar á Skeggja-
stöðum í Bakkafirði.
A Hrafnabjörgum var allur bú-
skapur með gamla laginu. Á haust-
in þegar fénu var slátrað var komið
með allt slátrið heim, úr rúmum
100 lömbum, en það var innleggið,
og blóðið var flutt heim í belgjum,
þ.e. heilflegnum belgjum af lömb-
unum og allir hausar og lappir og
annað sem tilheyrði, en fénu var
Einar á Skörðugili. (Freysmynd)
slátrað í Bakkagerði á Borgarfirði
eystra. Féð var rekið til Borgar-
fjarðar en slátrið var flutt í bát upp
að Höfða rétt fyrir utan Unaós og
flutt þaðan á klökkum heim.
Á Hrafnabjörgum voru mér alltaf
gerðir skinnskór sem ég gekk í á
sumrin. Veturinn, sem ég var þama,
stóð Torfi oftast yfir fénu á beitar-
húsum sem voru uppi á hömrunum
fyrir ofan bæinn. Hann átti enga
klukku en það var breitt stykki á
burstina á bænum þegar tími var
kominn til að hann kæmi heim.
Hann bar með sér heytuggu á bak-
inu upp eftir handa hrút eða lömb-
um sem höfð voru inni og skjadda
af taði heim á kvöldin sem notað
var til að elda við.
Það var enginn vegur að bænum,
hvomgu megin frá, en hestfært ein-
stigi öðm megin. Böm sr. Sigmars
eiga þama hús núna.
Dvöl mín þama kom þannig til að
Sigmar var kostgangari hjá foreldr-
um mínum þegar hann var í
Menntaskólanum á Akureyri. Móð-
ir hans kom norður til tannlæknis
og gisti hjá okkur og tók mig svo
með sér í sveitina. Þama átti ég
yndislega daga. Þegar sr. Sigmar
fékk Skeggjastaði þá fluttu þau til
hans og þá fór ég með þeim um
vorið gangandi með kýmar yfir
Vatnsskarðið og um skriðumar til
Borgarfjarðar. Þar vom þær settar í
uppskipunarbát og þaðan hífðar um
borð í Esjuna og eins í land á
Bakkafirði og þaðan reknar heim í
Skeggjastaði. Ég var þar þó ekki
nema eitt sumar.
Næsta sumar fór ég í sveit í Öl-
valdsstaði í Borgarfirði. Það gerðist
þannig að ég varð manni samskipa
frá Vopnafirði til Akureyrar og
hann reyndist vera faðir Hólmfríðar
á Ölvaldsstöðum. Hann spurði mig
4 - FREYR 8/2000