Litli Bergþór - 01.03.1994, Blaðsíða 16

Frásögn frá Kili
Eftir Svein Kristjánsson.
Oft myndast mikiö sálrænt samband milli manns
og hests, ef maðurinn gerir sér far um aö skilja
hestinn og vekja traust hans fær hann þaö ævinlega
endurgoldiö. Þó tekur þaö stundum all langan tíma,
langa samveru, aö fá traust hestsins. Meöan öll
feröalög um landið fóru fram á hestum gáfust oft
góö tækifæri til slíkrar kynningar, því feröamaöurinn
og hesturinn hans hafa miklu meira samneyti en
algengt er um aðrar óskyldar verur. Til aö mynda í
fjallferðum og langferöum nær hvorugur til neins
annars, maðurinn til hestsins og hersturinn til
mannsins.
Sjálfur hef ég sjaldan veriö í langferöum á
hestum, en ég var tvö sumur viö fjárvörslu inná
öræfum, norður á Kili sumurin 1937 og 1938, fyrstu
sumurin sem fjárvarsla var þar í sambandi viö
mæðiveikina. Var þá til aö byrja meö engin giröing
þar um slóðir, og höföum viö aðallega bækistöö
Höfundur sýnir Sveini bróður sínum í
Efra-Langholti torfuna sem bœkistöð
varðmanna var á.
okkar innst meö Þegjanda norður undir Seyöisá, 6 -
7 km norðaustur af Hveravöllum.
Ég haföi sama hestinn bæöi sumurin, brúnan hest
sem ég átti en var fæddur og uppalinn hjá Sveini,
móöurbróöur mínum, Hrafnkelsstöðum. Viö vorum
oft langtímum einir saman, ég og hesturinn. Fann
ég þá best hvaö náiö sálrænt samband getur
myndast milli manns og hests.
Brúnn var harðfrískur klárhestur og hlaupari mikill.
Kom þaö sér oft vel hve fljótur hann var aö komast
fyrir kindur, því oft lenti maöur í erfiöum eltingum á
ógreiöum vegi. Viö hittum oft veröina viö Blöndu,
sem bæöi voru húnvetnskir og skagfirskir
hestamenn. Þeir lögöu mikiö fyrir sig tamningar
meö fjárvörslunni og áttu góöa hesta. Hleyptu þeir
oft undir mig, er ég var meö þeim á Brún, en aldrei
man ég eftir aö hann léti í minni pokann fyrir þeim.
Eitt atvik langar mig aö minnast á í sambandi viö
Brún. Það var 25. ágúst 1938 aö viö verðirnir
vorum búnir aö vera í erfiðri smalamennsku um
daginn vestur um Dalafjöll og Búrfjöll. Dagana á
undan var þoka og dimmviðri og gátum viö því ekki
varið. Þennan dag rákum viö noröanféö langt
noröur í Seyöisárdrög. Nokkrar kindur aö noröan
fundum viö saman viö sunnanfé í Þjófadölum.
Settum viö þær í rétt, sem þar var. Vissum viö ekki
hvort viö mættum reka þær norður eöa ættum aö
lóga þeim. Teitur Eyjólfsson, bóndi í Eyvindartungu
í Laugardal, var yfirmaður okkar og þurftum viö aö
fá úrskurö hans í þessu efni. Ég var í fyrirsvari fyrir
varömennina og varö því aö hafa forgöngu um
þetta.
Ég kom ekki heim aö tjöldum fyrr en klukkan aö
ganga 12 um kvöldið. Ég var meö annan hest meö
Brún um daginn svo ég gat hlíft honum nokkuö.
Skeyti varö aö komast til Teits í Eyvindartungu
næsta dag. Þá var hvorki bíll né sími aö grípa til, en
talstöð var í Hvítárnesi, sem haföi samband viö
Geysi tvisvar á sólarhring, kl. 8 aö morgni og kl. 7
aö kvöldi. Varö skeytið að vara komið suöur í
Hvítárnes fyrir kl. 8 næsta morgun.
Ég fór nú aö athuga allar aðstæður meö aö koma
skeytin og komst að þeirri niöurstööu aö ég gæti
engan beðiö um aö fara þetta um nóttina og yröi aö
gera þaö sjálfur. Ég var orðinnmjög þreyttur eftir
miklar fjallgöngur og erfiðan dag, en ekki þýddi um
þaö aö fást. Lét ég svo Brún inn í hesthúsið, gaf
honum heytuggu og mjöl en sleppti hinum hestinum
og lagðimig sjálfur stundarkorn. Klukkan aö ganga
þrjú rís ég, bý mig í skyndi, tek mér nestisbita, legg
á Brún og ríö af staö. Segi ég viö hann: „Nú
verðum viö aö ná í Hvítárnes fyrir kl. 8, Brúnn
minn“.
Þaö var hálf dimmt en þó dálítil skíma af
minnkandi tungli en gott veöur. Okkur miðaði allvel.
Ég afréö aö fara heldur suöur Kjalhraun en um
Þjófadali. Þaö er mun styttra. Ég sté af baki syöst í
Rjúpnafelli stutta stund. Þá var aö byrja að birta af
degi. Viö lögðum svo á Hraunið. Brúnn var
hraðstígur og öruggur, en ógreiö fannst mér leiðin.
Þegar viö komum suöur undir Kjalfell fannst mér
Brúnn fara aö letjast, svo þaö vaknaði hjá mér kvíöi
Litli - Bergþór 16