Litli Bergþór - 01.07.1998, Blaðsíða 23

Prestur í Biskupstungum frh.
annar. Hjalaði við folana eins og við böm. Fór svo, að
ég keypti af honum hest.
Jóni í Garðsauka kynntist ég seinna og hestamennsku
hans. Ég hef alltaf haft gaman af að þekkja menn, sem
era ekki allra, kveða fast að orði og segja það sem þeir
meina og þannig var Jón. Að mínu mati var hann
listamaður, svo næmur á hesta að hann náði góðum
árangri í ræktun þó hann ræktaði ekki eftir neinu kerfi
nema eigin auga. Hrossin voru fögur og gustmikil.
Það voru margir, sem hneyksluðust á stóryrðunum og
tungutakinu hjá Jóni. Hann hafði verið í siglingum áður
en hann settist að á föðurarfleifð sinni í Garðsauka og
fór að rækta hross. Sumir töldu hann ekkert nema
hávaðann, en hann var vel lesinn og hafði á takteinum
tilvitnanir í góðar bókmenntir. Hann var einnig einhver
biblíufróðasti bóndi, sem ég hef kynnst, þó hann talaði
illa um presta og reyndi oft að hleypa mér upp. En
það tókst nú ekki!
Það fór svo, að flestir
mínir hestar eru ættaðir
frá Jóni í Garðsauka og
Kristni á Brautarhóli.
Kristinn átti hryssur út
af Hamarsheiðar-
skjóna. Skjóni sá var
sonur Skugga og
dóttursonur Nasa frá
Skarði. Hann reyndist
býsna vel hér í
Tungunum. Undan
honum voru
Ljósaskjóni Egils í
Múla, Skjóni Erlendar
á Vatnsleysu og fleiri
góð hross. Svaði frá
Kirkjubæ kom einnig
við hjá Kristni á
þessum árum. Tel ég að ég hafi fengið góðan arf frá
þessum tveim hestum frá Kristni og blandað honum við
Garðsaukahrossin.
L.-B: Voruð þið með stórt bú á Torfastöðum?
Sr. Guðmundur: Við vorum með um 100 ær þegar
við fórum frá Torfastöðum. Förguðum við þeim þegar
við fluttum í Skálholt 1963, nema um 10 ám, sem við
vorum með í skemmu hjá Bimi í Skálholti. Hestana
vorum við með áfram.
Já, það urðu mikil þáttaskil í lífi okkar þegar við
fluttum í Skálholt, en í skipunarbréfinu var tekið fram, að
við skyldum flytja í Skálholt, þegar kirkjan væri risin.
Fyrir vígsluna kom dr. Róbert Abraham Ottósson til
sögunnar, en reyndar hafði ég kynnst honum fyrr. Þegar
ég var í guðfræðináminu var dr. Róbert að stúdera gamla
grallarasönginn og bauð guðfræðinemum að syngja með
sér. Var ég einn af þeim. Eins hafði Helga, systir Önnu
sungið með honum í kórum, bæði Útvarpskómum og í
Söngsveitinni Fílharmóníu.
Þeir Sigurður Pálsson og Sigurbjörn Einarsson voru
Anna Magnúsdóttir
Anna lést
einna fyrstir kennimanna, til að endurvekja grallara-
sönginn og reisa Skálholt við. Þeir höfðu báðir verið í
námi hjá sr. Guðmundi Einarssyni á Mosfelli og munu
áhrif frá sr. Guðmundi og nábýlið við Skálholt, hafa
vakið áhuga þeirra. Þeir í sameiningu vekja svo áhuga
dr. Róberts á þessum gamla messusöng og urðu þess
valdandi, að hann skrifaði doktorsritgerð sína um hann.
Það var Magnús Stefensen sem kom með „nýja
sönginn“ inn í kirkjuna og þá þótti grallarasöngurinn ekki
frambærilegur og féll í gleymsku. Samkvæmt
rannsóknum dr. Róberts er hann hinsvegar eldgamall,
jafnvel með rætur austur í Gyðingalandi.
Nú, það var í apríl 1963, sem dr. Róbert talaði við
mig í síma og vildi koma austur og ræða undirbúning að
kirkjuvígslunni. Spurði hann m.a. um hvort við teldum
að heimamenn gætu annast kirkjusönginn við vígsluna.
Viðtöldum svo vera, en þá voru Torfastaðakirkjukór
og Karlakór
Biskupstungnamanna við
lýði í Tungunum. Þorsteinn
á Vatnsleysu stjómaði
báðum. Dr. Róbert kom
austur, talaði við fólkið
sem við Anna bentum á
og tók það í raddpróf.
Þetta var mikil vinna og
viðkvæmt mál. Eins fór
ég með honum um
Skeið og
Hrunamannahrepp, en
þar vildu menn aðeins
syngja undir stjórn
sinna eigin kórstjóra.
Þó komu til liðs við
okkur tveir góðir bassar
af Skeiðunum, þeir
Ingvar á Reykjum og
Ólafur í Skeiðháholti. Eins kom söngfólk frá Sólheimum
í Grímsnesi. En annars var kórinn mannaður söngfólki
úr Biskupstungum.
Æfingatíminn var aðeins 3 mánuðir og oft var æft
dögum saman í Skálholti. Ég var á öllum æfmgum hjá
Róbert Abraham. Það var merkileg lífsreynsla að sjá
hvemig hann mótaði kórinn. Hann var skapheitur,
yndislegur maður, talaði fallega íslensku. Hafi ég lært
eitthvað um söng, lærði ég það af Róbert Abraham, fyrst
í Háskólanum og síðan á æfingunum.
Kirkjan var síðan vígð í júlí 1963 og söng kórinn við
vígslumessuna, aðeins með tilstyrk nokkurra
háskólastúdenta, Guðríðar konu Róberts og Helgu
Magnúsdóttur, systur Önnu.
Ég var í undirbúningsnefnd vígsluhátíðarinnar og
þjónaði sem sóknarprestur á vígslunni. Fyrstu predikun
mína í kirkjunni flutti ég í fyrstu messu eftir vígsluna, kl.
5 síðdegis á vígsludaginn. Þá spilaði Guðmundur
Gilsson organisti á Selfossi, en Páll Isólfsson spilaði við
vígsluna.
og sr. Guðmundur Óli.
í apríl 1987.
Litli - Bergþór 23