Litli Bergþór - 01.07.1998, Blaðsíða 24

Prestur í Biskupstungum frh
Við vígsluna urðu nokkur þáttaskil. Nú þóttist ég
skyldugur að sinna Skálholti sem höfuðkirkju eins og
Torfastöðum áður.
Gamla kirkjan í Skálholti var rifin nokkru áður en
nýja kirkjan var vígð. Hún var að vísu orðin gisin, en að
öðru leyti ófúin og var í raun forngripur, því hún var yfir
100 ára gömul. En það var engin sókn sem vildi þiggja
hana. Fjalir úr henni eru þó í Þjóðminjasafninu og hleri
með grafskrift eftir Jón Vídalín og fleira í kjallara
Skálholtskirkju.
Sr. Gunnar Jóhannesson, prófastur í Skarði, kom til
að flytja afhelgunarmessu, þegar gamla kirkjan var færð
af grunninum. Þannig vildi þó til, að ég varð að messa
þar eina messu eftir afhelgunarmessuna og þegar ég snéri
mér frá altari að messu lokinni, staukst dúkurinn af
gamla altarinu niður í gólf. Það hefur ekki komið fyrir
mig, hvorki fyrr né síðar og tók ég það sem tákn um, að
þar yrði ekki messað framar.
Altarið var síðan flutt í stofu í Biskupshúsinu og
orgelið danska, sem síðar var sett upp í
Skálholtskirkjunni nýju, var í kössum sitt hvorum megin
við altarið. Nokkru síðar gerði Guðjón Amgrímsson,
sem var umsjónamaður með kirkjubyggingunni, kapellu í
kjallara biskupshússins og byggði þar eftirlíkingu af
altarinu og grátur fyrir framan það.
Skálholtssókn var þá ung byggð, margt af bömum, og
sátu bömin þá stundum á grátunum undir messunum.
Þetta voru mjög frjálslegar messur og skemmtilegar.
Knútur læknir var organisti og kona hans Hulda söng. Þá
var kirkjusókn góð í Skálholtssókn og einnig framanaf
eftir að nýja kirkjan kom. Sumarbúðir voru þá
starfræktar í Skálholti og barnaheimili í Laugarási og
voru bamamessur á hverjum sunnudegi. Eru margar
skemmtilegar minningar um þær athafnir.
biskupshúsinu varð almenningur, enda eina
móttökuhúsið í Skálholti annað en kirkjan, og Anna hafði
í nógu að snúast. Það vora miklar gestakomur og mikið
af tíma okkar fór í að vaka yfir kirkjunni og leiðbeina
ferðafólki. Leiðsögumannastéttin var ekki til að neinu
marki á þeim tíma og stórir hópar komu leiðsögulausir.
Það voru heldur engir kirkjuverðir fyrstu árin og það
þótti sjálfsagt að presturinn væri leiðsögumaður.
En þetta var okkur ekki bara raun, því veröldin
stækkaði mikið. Róbert Abraham var fyrsti vorboðinn og
eftir fylgdi ný menningaralda, sem flæddi hér yfir
staðinn. Það var ómetanlegt að kynnast öllu þessu fólki.
Hér hefur verið og er unnið hugsjónastarf, sem kemur til
vegna frægðar staðarins, helgi hans og þessa einstæða
húss. Ber þar hæst sumartónleikana, sem Helga
Ingólfsdóttir hefur staðið fyrir um árabil. Þegar hún
byrjaði sumartónleikahald hér, tíðkaðist ekki
tónleikahald á Islandi á sumrin. Nú hefur það fest sig í
Helga Ingólfsdóttir ásamt samstarfsfólki á
sumartónleikum í Skálholti.
Sr. Guðmundur talar yfir ferðafólki í Skálholtskirkju.
Nýja kirkjan var strax yndisleg og sannaði við
vígsluna, hvílík gersemi hún er. Fyrir Guðs mildi vil ég
segja, því menn höfðu þá lítið vit á hljómburði. Ég tel að
ekki sé hægt að finna betra sönghús hér á landi.
Verkahringurinn hjá mér breyttist mikið við
flutninginn í Skálholt og heimilið líka. Heimili okkar í
sessi og þykir sjálfsagt mál víðast hvar á landinu.
Tónlistarmenn hafa þar fengið aukinn starfa.
L.-fí: Hvernig er að vera laus eftir þessa löngu
bindingu ?
Sr. Guðmundur sýnir blaðamanni forkunnarfagra
silfurslegna svipu, sem prestar í prófastsdæminu gáfu
honum við starfslok sem prófasti í Amesprófastsdæmi:
Ætli menn reikni ekki með, að nú hafi ég nógan tíma til
að ríða út!
Ég er þakklátur fyrir þá starfsævi, sem ég hef átt hér í
Biskupstungum, og þegar ég lít yfir farinn veg, er ég
sáttur við, að ég er enn við sama heygarðshomið. Mér
finnst ég hafa enn sama erindi að flytja og í byrjun ferils
míns. Ég er líka feginn því, að mér finnst ég ekki þurfa
að taka neitt til baka af þvf sem ég hef sagt.
Ég er enn í tengslum við KFUM og Samband
íslenskra kristniboðsfélaga og sinni verkefnum fyrir þá
aðila, svo mér leiðist ekki.
Ég vil gjarnan að það komi fram gagnvart fólkinu hér,
að það voru dálítil átök, og ytra og innra stríð, þegar
Skálholt var endurreist og ekki sársaukalaust. Kirkjan
var ekki eign heimafólks, húsbóndavaldið var fyrir
Litli - Bergþór 24