Litli Bergþór - 01.04.1999, Qupperneq 18

Oddviti í aldarfjórðung
Sigrún Ingólfsdóttir. Bróðir Kristjáns, Sigurður, var
bústjóri.
Herbergisfélagar mínir á Hólum voru þeir Guðni
Karlsson frá Gýgjarhólskoti og Skírnir Jónsson, bóndi á
Skarði í Þingeyjasýslu. Eg var fyrir norðan í jólafríinu
ásamt fleirum, sem langt áttu heim. Var það gott og
fjörugt jólafrí og sama má segja um allan veturinn. Um
vorið var ég í verknámi á Hólabúinu og er mér
minnisstæð ferð sem ég fór, ásamt 10-12 manns öðrum,
út í Drangey aðfaranótt 17. júní. Fórum við á báti frá
Hofsósi. Um nóttina gerði vitlaust veður á okkur úti í
eyjunni og fuku tjöldin af okkur. Komumst við til baka
daginn eftir við illan leik og þótti ótrúlegt að við skyldum
komast lifandi, því ekki var lendandi í Hofsósi. En það
tókst samt. Eg var þarna á vörubíl, sem ég átti, og flutti
ég allt fólkið heim á pallinum. Breiddi segl yfir, því það
var ekki þurr þráður á neinum, enda fólkið ekki gallað til
vosbúðar.
Næsta vetur fór ég ekki í skóla. Vann suður á
Keflavíkurflugvelli til áramóta, en leiddist. Sá þá auglýst
' eftir fjósameistara á Vífilstðöðum og fór þangað og var
til vors.
Þar var kátt og skemmtilegt fólk. M.a. hópur af
hjúkrunarnemum, sem gaman var að heimsækja á
kvöldin. Þarna var þá berklaspítali, en ríkið rak búið og
afurðirnar voru notaðar á hælinu.
A þessum tíma sótti ég um framhaldsdeildina á
Hvanneyri, sem nú kallast búvísindadeild, og fékk
inngöngu. Þangað fór ég haustið eftir, 1953, og
útskrifaðist sem búfræðikandidat vorið 1955 eftir 2ggja
ára nám. Við vorum 7 í deildinni, en skólastjóri var þá
Guðmundur Jónsson.
Meðal eftirminnilegra kennara voru til dæmis Gunnar
Bjamason og Haukur Jörundsson. Gunnari þótti gaman
að tala um hross og spiluðum við stundum inn á það,
einkum ef við vorum illa lesnir!
L-B: Hvert lá leiðin eftir Hvanneyrardvölina?
Gísli: A Hvanneyri kynntumst við Inga, en hún var
að vinna sem bakari við skólann. Við bjuggum fyrsta
veturinn eftir að ég útskrifaðist í Reykjavík, byrjuðum
okkar búskap í Skerjafirði, og þar fæddist Einar. Vann
ég þá hjá Búnaðarfélagi
Islands við að gera upp
skýrslur sauðfjárræktar-
félaganna fyrir Halldór
Pálsson.
Þegar leið á veturinn
talaði Kristján á Hólum
við mig og falaði mig
sem bústjóra að Hólum.
Og það varð úr að við
fórum þangað vorið
1956 og vorum þar í eitt
og hálft ár. Það var
mjög skemmtilegur tími
líka. Við kynntumst
Gisli og Inga 1955 Skagfirðingum og
bændunum í kringum Hóla, en það fylgdi
bústjóraembættinu að vera gangnaforingi og réttastjóri í
Laufskálarétt.
Arið 1957 var ákveðið að setja á fót sæðingastöðina í
Laugadælum (sem nú heitir kynbótastöðin), og réði ég
mig að henni. Við Sigurmundur, skólabróðir minn frá
Hvanneyri, byrjuðum reksturinn saman. Það voru
nokkrir hreppar, austan og vestan Þjórsár, sem voru með
til að byrja með, og síðan smá stækkaði starfssvæðið.
I Laugadælum vorum við í eitt og hálft ár og fluttum
síðan í Kjarnholt árið 1959. Keypti ég hálfa jörðina af
ömmu minni Guðrúnu, og stofnaði nýbýli. En faðir minn
átti aldrei nema hálfa jörðina á móti ömmu. -
Jarðarpartinum fylgdu engin hús né ræktun og þurftum
við að byggja allt upp frá grunni. Byrjuðum við á að
byggja hænsna- og svínahús og vorum, að ég held, fyrst
Tungnamanna til að vera með svín. A sama tíma
innréttuðum við íbúð í risinu á íbúðahúsinu sem foreldrar
mínir byggðu og var þá tiltölulega nýtt.
Við vorum með hænsnin í gamla bænum, og vorum
komin með um 2-300 unga þegar við fluttum þá í nýja
hænsnahúsið. Það var nú hægara sagt en gert að koma
þeim yfir og varð ofaná að reka þá. Lögðum við net
kringum þá og smá mjökuðum þeim þannig yfir. Þarna
vorum við með um 3-400 hænur í helmingnum af húsinu
og gyltur í hinum hlutanum.
Það gat verið meiriháttar fyrirtæki að koma gyltunum
undir gölt og þurfti til að byrja með að flytja þær allt
niður í Flóa. M.a. átti Stefán í Túni gölt og þurfti ég eitt
sinn að fara með gyltu þangað. Tróð ég gyltunni aftur í
Willisinn og var að leggja af stað, þegar vinnumaður
okkar kom. Var hann að koma úr Reykjavík, góðglaður,
og vildi koma með mér. Varð það úr og segir ekki af
ferðum okkar fyrr en við komum suður á Skeið. Þá
trylltist gyltan allt í einu og kom vaðandi yfir okkur í
framsætið. Þurftum við að slást þar við hana, en komum
henni að lokum aftur á sinn stað. Við þetta snar rann af
vinnumanni og sagðist hann aldrei hafa orðið jafn
hræddur á ævinni.
Við vorumí byrjun með um 60 kindur, en
smáfjölguðum fénu og vorum mest með 360 kindur á
fóðrum. Byggðum við fjárhús 1962, sem reyndar er búið
að rífa núna, og síðan nýtt fjárhús '68. Kýr áttum við
flestar 5.
Það lenti nú mest á Ingu að hugsa um búið og
barnauppeldið því ég var alltaf í annarri vinnu með og
hefur það eflaust oft verið erfitt fyrir hana.
Ingibjörg skýtur inn í: Strákamir voru nú ekki
gamlir þegar þeir fóru að hjálpa til. Og svo voru alltaf
unglingar í sumarvinnu. - Eitt er allavega víst að það var
verkfall hjá mér þegar Einar keyrði í fyrsta sinn á
traktornum niður brekkuna frá bænum. Hann hefur varla
verið meira en 6-8 ára þá, náði varla upp fyrir stýrið!
L-B: Hvaða stöifum öðrum sinntirþú Gísli?
Gísli: Sæðingar byrjuðu hér í uppsveitunum 1962.
Sótti ég um og fékk sæðingar í Biskupstungum,
Laugardal og Grímsnesi, og var í þeim þar til ég var
kosinn oddviti '74.
Litli - Bergþór 18