Litli Bergþór - 01.12.1999, Qupperneq 19

Öskar og Hildur á Brekku frh
Það var kaupmaðurinn á horninu, sem sagði
okkur frá því að jörðin Brekka væri til sölu. Aður
var hann búinn að benda okkur á jörð upp í
Borgarfirði og víðar. En þegar ég sá þessa
jörð var ég strax ákveðinn, að hingað vildi ég
fara. Ekki síst eftir að ég sá lækinn og
rafstöðina. Seinna kom svo í ljós að þetta
var kostajörð og auk þess ættaróðal!
Árið áður hafði Kristinn á
Brautarhóli boðið mér 2 ha meðfram
brautinni og ómælt heitt vatn í Reykholti.
En ég vildi ekki sjá það. Auðvitað hefði
verið skynsamlegt að vera í
vegasambandi og geta haft atvinnu af
vörubílaakstri, en það var ekki spurt að
því. Eins hafði Egill í Múla og Einar í
Holtakotum boðið okkur land. En
einhvernvegin kom það ekki til greina
heldur.
áður, 12 ára gamall, sumarið sem við vorum
í tjaldi í Einholti. Faðir minn var þá beðinn
að sækja bíl, sem var fastur eða bilaður í
Andalæknum. Þá lá þjóðvegurinn að Geysi
eftir Andalæknum, var keyrt eftir eyrunum og
farið 18 sinnum yfir lækinn. Það var ekki
óalgengt að bflar sætu þá fastir í læknum,
enda gömlu fólksbflamir þá aðeins með
eitt drif. Ég man að við komum yfir
Tjamarheiði og að lækjarmótunum við Graflækinn. En
þar var farið yfir Andalækinn. - Gamla brautin sést
reyndar enn á Tjamarheiðinni, en það er önnur braut en
sú sem núna er notuð. Sú nýrri var gerð fyrir okkur
þegar við fórum að búa. Sveitin útvegaði ýtu, Skúli
oddviti og Erlendur á Vatnsleysu völdu leiðina, enda
Erlendur kunnugur, uppalinn hér á Brekku. -
L-B: Hvemig leist þér á aðflytja hingað austur
Hildur?
Hildur: Mér fannst skrítið að Óskar skildi vilja
búa í sveit. Spurði hver myndi svosum vilja fara með
honum? En hann svaraði því til að hann hefði ekki
áhyggjur af því, hann finndi bara einhverja á leiðinni
austur. Og þá mnnu á mig tvær grímur! - Annað kom
víst ekki til greina. - Ég vissi reyndar ekkert út í hvað ég
var að fara. En það var ekki til siðs að velta sér upp úr
því, þetta gerðist bara. Og ég man ekki eftir að mér
fyndist það neitt sérstakt að það væri enginn vegur,
ekkert vatnsfall brúað, enginn sími. Ljósi punkturinn var
þó rafmagnið.
Óskar: Við kaupum jörðina um veturinn '45-'46.
En það kom samt ekki til greina að við færum austur
nema við giftum okkur og það gerðum við 8. júní 1946.
Pabbi var hinsvegar hér fyrir austan meira og minna um
veturinn hjá Þórði, til að hjálpa honum að sinna um
skepnur og vinna mjólkina, því hann var orðinn einn í
kotinu. Og þá þurfti að vinna alla mjólk heima.
Við Hildur vorum þá bæði í vinnu ennþá fyrir
sunnan. Ég keyrði bílinn hans pabba og vann á
honum hjá Reykjavíkurbæ og Hildur var í Hans
Petersen. Svo þetta fyrsta vor komum við
aðeins um helgar og fórum alltaf aftur í bæinn
á sunnudagskvöldum. Ég man að Jón gamli í
Stekkholti hafði af þessu miklar áhyggjur.
„Þið megið ekki pína stúlkuna til þess að
koma, ef hún er á móti því að fara í sveit“,
sagði hann. Og hélt þá að það væri vegna
þess að Hildur væri eitthvað treg, sem við
stukkum alltaf í bæinn aftur!
Hildur kom svo hingað alkomin
viku á undan mér og var með pabba til að
læra mjólkurvinnsluna.
Hildur: Það var tekið alveg
sérstaklega vel á móti okkur hér, þegar við
komum í sveitina ung og fákunnandi.
Fólk kom til að spyrja hvort við þyrftum
ekki hjálp við að smala, rýja, farga o.s.frv.
Jón í Stekkholti, Gísli gamli og Sigríður og
Sigurður og Jónína í Uthlíð, Ingvar á Efri-
Reykjum, hjónin í Múla og í Austurhlíð. Og
ekki má gleyma hjónunum í Dalsmynni, við
Guðrún urðum góðar vinkonur. Þetta fólk var
allt af vilja gert að hjálpa okkur og kenna
okkur. Ég hefði aldrei geta ímyndað mér
jafn góðar móttökur fyrirfram.
L-B: Hvað var bútið stórt sem þið
tókuð við?
Óskar: Við keyptum með jörðinni um 60 ær, 3-4
hross, 2 kýr og kvígu.
Hildur: Jóhannes tengdafaðir minn kunni að
mjólka, sem ekki var algengt af karlmönnum í þá daga.
Og Óskar lærði að mjólka veturinn, sem hann var á
Sámsstöðum. Sá þar um 19 mólkurkýr og eitt naut!
Óskar: Já, ég tók þar á móti fyrsta 3/4 blóðs
Galloway holdanautinu, en það er önnur saga.
Eins og ég sagði, var engin mjólkursala fyrstu árin
á Brekku, enda ófært á vetuma. Kóngsbrautin var
niðurgrafin og fyllti af snjó á haustin. það þurfti því að
vinna alla mjólk heima og bjuggum við til osta, skyr og
smjör. Smjörið var sent suður til móður Hildar, sem
seldi það í gegnum kunningsskap. Það vom gamlar
vinkonur hennar, sem voru fastir viðskiptavinir, enda
skömmtunarár og skortur á smjöri.
Hildur: Það var mikill munur eftir að Óskar útbjó
strokk, sem tengdur var rafmagni. Skilvindan var samt
handsnúin áfram. En strokkunin gekk svo hratt, að það
rétt náðist að þvo smjörið, áður en næsta færa var
strokkuð. Það gekk vel.
Óskar útbjó líka vélsög, sem tengd var rafmagni og
komu nágrannamir oft til að saga. Og eins hlóðum við
útvarpsrafgeyma fyrir nágrannana. Það var þannig
aldrei einmannalegt hér. Ég man aðeins eftir einum vetri,
að það kom enginn í 5 vikur vegna snjóalaga.
Óskar: Í febrúar 1955 byrjaði ég að flytja mólk
austur að Austurhlíð. Bmnaði á ís austur mýrar. En einu
brúðkaupsdaginn 8. júní 1946.
Litli - Bergþór 19