Litli Bergþór - 01.06.2005, Blaðsíða 6

Af blöðum Jóns í Gýgjarhólskoti
Ræða flutt á Svartárbotnahátíð í Aratungu 20. mars 2004. En hátíðin var önnur af tveimur
hátíðum, sem haldnar vom til ijáröflunar fyrir byggingu Gíslaskála í Svartárbotnum, sem
tekinn var í notkun í ágúst 2004.
Góðir samkomugestir.
Ég held að við getum alveg horfið í huganum inn í
Svartárbotna eina kvöldstund, þó við séum stödd hér
í þessum sal.
Ef að létt er okkar lund,
allar hömlur brotna.
Andinn verður enga stund
inn í Svartárbotna.
Eitt góðviðrisvor var snemma greiðfært á bíl þama
inneftir Kjalvegi.
Nú er fjallagatan greið,
grundir lítið blotna.
Ég er kominn alla leið
inn í Svartárbotna.
Jón flytur ræðuna.
Fögur blíða fagnar mér
fjalls um víða salinn.
Upp um hlíðar allar hér
æmar prýða salinn.
Síðastliðið sumar var ég í Svartárbotnum nokkra
daga þegar „Víkingasveitin“ var að setja upp sælu-
húsið. Þetta var eins og í fjallferðum, menn unnu af
kappi allan daginn, allir nema ég, því ég er kominn í
úreldingu. Svo var haldin gleðistund á kvöldin.
Ragnhildur, kona mín, var að gefa smiðunum að éta,
hún taldi sig helst geta unnið verkefninu gagn með
því að viðhalda starfsþrekinu í mannskapnum. Þá
var kveðið:
Gleðistundir glæðast nú,
glaðir eldar brenna.
Matarást á minni frú
margir fá að kenna.
Mig langaði nú að yrkja eitthvert flím um þessa
ágætu menn, en gekk heldur illa.
Nú eru menn að negla og slá
nagla langa og svera.
Hausinn lemja þeir oftast á
eins og smiðir gera.
Þar í Svartárbotnum hefur verið náttstaður
eftirleitarmanna í marga áratugi.
Þegar geðið vermdi vín
viku rökkurtjöldin.
Saman oft við söng og grín
sátum við á kvöldin.
Það leiðir af sjálfu sér þegar mikið er drukkið á
kvöldin, þá þarf líkaminn að losa sig við vökvann.
Einu sinni var maður með mér í eftirleit, sem ekki
vaknaði til fulls til að sinna þessum frumþörfum, en
fólkið vaknaði við mikinn lækjarnið um miðja nótt-
ina.
Sigurjón með sæta kinn
sefur vært í húmi.
Tekur þó út tillann sinn
og togar fram úr rúmi.
Það er alkunna bæði fyrr og síðar að mönnum hlær
hugur í bjósti þegar þeir fara til fjalls.
Fyrir nokkrum árum vorum við að fara í eftirleit og
tókum náttúrlega upp vasapelana þegar við fórum að
sjá til fjallanna. Pelarnir voru allir með hvíta hest-
inn á merkimiðanum, en ég reið brúnum hesti.
Fönnum skreyttu fjöllin há
fagnandi við lítum.
Svörtum hesti sit ég á,
sýp á öðrum hvítum.
En þó hugarfarið sé svipað um allt land og á öllum
tímum, þá eru siðvenjur og málvenjur frekar breyti-
legar. Norðlendingar fara í göngur, þó þeir stígi
aldrei af hestbaki, þegar við förum á fjall. Áður var
talað um að ríða á fjall og þar áður jafnvel aðeins að
ríða. Ég hugsa að það hafi varla átt sér stað á fyrri
helmingi tuttugustu aldar að kvenfólk færi á fjall en
líklega frekar áður en farið var að reka fé inn yfir
Litli Bergþór 6