Fréttabréf Ættfræðifélagsins - 01.03.2006, Blaðsíða 9

Fréttabréf Ættfræðifélagsins í mars 2006
dóru Gunnsteinsdóttur. Hún giftist Þorsteini Péturssyni
jámsmið í Dölum í Vestmannaeyjum en hann var þá
ekkjumaður og átti eina dóttur sem Ástrós hét og fædd
var 4. ágúst 1884. Þau Þorsteinn og Sigríður áttu tvær
dætur til viðbótar, Jónína var fædd 27. nóvember 1885
og Dómhildur fæddist 2. júní 1887.
Þorsteinn tók mormónatrú árið 1886 og ári seinna
hélt fjölskyldan vestur um haf. Dómhildur litla lést á
leiðinni, en foreldrar hennar settust að í Spanish Fork
með dætrunum tveim, bjuggu svo um skeið í
Springville en síðan aftur í Spanish Fork. Sigríður dó
23. mars 1934 og Þorsteinn dó 28. júní 1939.
Ástrós dóttir Þorsteins giftist William C. Boyd.
Hún lést 19. desember 1911 og lét eftir sig dóttur,
sem alin var upp hjá Þorsteini og Sigríði.
Jónína dóttir Þorsteins og Sigríðar giftist Dell
Fullmer og áttu þau heima í Spanish Fork. Jónína lést
16. mars 1955.
Fjölskylda Jóns Kristins Arnoddssonar
Jón Kristinn Arnoddsson fæddist 6. júlí 1862, sonur
Amodds Jónssonar bónda á Amarhóli í Vestur-
Landeyjum og konu hans Steinunnar Pálsdóttur.
Hann kvæntist Olöfu Jónsdóttur og áttu þau heima í
París í Eyjum. Sonur þeirra Þorsteinn var fæddur
1886. Jón flutti til Utah 1888 og ári síðar kom Ólöf
með soninn. Þau mæðginin dóu bæði 1889, en Jón
giftist síðar Ingveldi Árnadóttur. Þau fluttu ti!
Raymond í Kanada um 1903 og bára þar beinin.
Lokaorð
Fróðir lesendur veita því vafalaust athygli að í pistli
þessum er að litlu eða engu getið ýmissa Rangæinga
sem fluttust til Utah og voru sumir meðal þekktustu
boðenda mormónatrúarinnar, enda er hér helst reynt
að draga fram dagsetningar, ártöl og aðrar staðreynd-
ir sem mér er ókunnugt um að hafi áður birst í
aðgengilegum ritum.
Enga tilraun gerði ég heldur til þess að telja hve
margir Rangæingar voru í hópi þeirra 355 íslendinga
sem sannanlega komust alla leið til Utah, en það fer
tæpast milli mála að drjúgur meirihluti þeirra var úr
Rangárþingi eða ættaður þaðan.
Ur einni sveit sýslunnar, Austur-Landeyjum,
fluttu alls 28 manns til sæluríkisins í vestri árið 1886.
Haustið áður voru íbúar sveitarinnar 501 samkvæmt
sóknarmannatali og hafa því nærri 6 % íbúanna farið
úr landi á einu ári. Prósentan var ekki eins vinsælt
fyrirbæri þá og nú og hæpið að nokkrum sem eftir sat
hafi dottið í hug að reikna hana út, en trúlega hefur
samt einhverjum þótt nóg um fjöldann, enda voru vel
metnir hæfileikamenn í hópnum. Af afdrifum flestra
Utahfara úr Landeyjum segir nokkuð í Landeyinga-
bók sem út kom 1999.
Það gefur auga leið að slíkir áhugamenn um ætt-
menni sín sem mormónamir eru, hafa jafnan nokk-
urn hug á að halda uppruna sínum á lofti. Islensk
tunga er að vísu ekki lengur töluð í Utah, en einstök
Kirkjulækjartorfan. Guðný Erasmusdóttir fæddist á
Kirkjulæk 6. september 1794. Um 1855 snerist Guðný
til mormónatrúar og 1857 lagði hún af stað til Utah, en
á leiðarenda komst hún ekki fyrr en tveim árum seinna.
Guðný festi á blað ýmsan fróðleik um Islendinga í
Utah. (Ljósmynd B jörn Jónsson).
orð minna þó enn á hvaðan áar margra íbúanna
komu. Ungt fólk á það til að snæða „lummas“ og
dýfir „moleys“ í bollann og íslensk mannanöfn eins
og Helga þekkjast enn.
Islendingadagur var fyrst haldinn hátíðlegur í
Spanish Fork 3. ágúst 1897 og jafnan síðan í byrjun
ágúst. Á síðustu árum hefur þátttaka í hátíðahöldum
hans vissulega minnkað, en ýmsir Utahbúar hafa
endumýjað kynni sín af landi forfeðranna og minnis-
merkið sem reist var árið 1938 í Spanish Fork til
heiðurs fyrstu íslensku nýlendunni í Bandarfkjunum
minnir stöðugt á karla og konur sem yfirgáfu
Islandsgreyið fyrir rúmum hundrað árum og lögðu
vissulega margt af mörkum við uppbyggingu á
öflugu menningarsamfélagi á nýjum slóðum.
Heimildir:
Sunnlenskar byggðir VI. bls. 34.
Finnur Sigmundsson: Vesturfarar skrifa heim.
Gunnar M. Magnúss: Langspilið ómar.
Kristján Róbertsson: Gekk ég yfir sjó og land.
La Nora Allred: The Icelanders of Utah, Spanish Fork
1998.
Prestsþjónustubækur úr Rangárþingi og Vestmannaeyjum.
(Filmur á Héraðsskjalasafni Ámesinga.)
Grein þessi birtist 1999 í Goðasteini, héraðsriti Rangæinga.
Fyrirspurn
Um Ástralíu
Ég er að leita að ættfræðingi sem hefur þekkingu
á búferlaflutningi héðan til Ástralíu fyrr á tímum.
Einnig ef einhver hefur yfirsýn yfir niðja þeirra
sem settust þar að.
Vonandi er einhver á ykkar snærum sem getur
orðið mér að liði.
Kveðja Kristrún
http://www.vortex.is/aett
9
aett@vortex.is