Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.06.1925, Page 25

HUGLEIÐINGAR UM NÝJA ÍSLAND
23
mannlega út, og ber vott um menn-
ingu og smekk fólksins, sem þar á
heima. Alt þetta gleður augað og
er því vel þess virði að því sé gef-
inn gaumur. En jafnáríðandi er
að gleðja eyrað. Það er leitun á
þeim unglingi, sem ekki er snort-
inn af söng og hljóðfæraslætti, sem
ekki gleymir þunglyndi og þreytu,
þegar liann hlýðir á “söngsins
englamál” Allur fjöldi íslendinga
hefir söngrödd, en fæstir þeirra —
þeirra eldri að minsta kosti — hafa
haft tækifæri til að æfa þá gáfu,
og fáir lært að beita röddinni, og
því hafa þeir alt fram á síðustu ár-
in skipað óæðra bekkinn meðal
þjóðanna, á svæðum sönglistarinn-
ar. Vestur-íslenzku ungmennin
mega ekki dragast aftur úr hópi
frænda sinna á íslandi í þessu
efni, og því síður mega þeir verða
eftirbátar enskumælandi meðborg-
ara sinna liér. Þeir þurfa að vera
þeim jafnsnjallir á öllum sviðum. Og
tilsögn í söng og hljóðfæraslætti er
eins auðfengin í sveitunum eins og
í borgunum, þótt þar sé auðvitað
ekki um fullnaðarlærdóm að gera,
enda á fárra færi að klifa þá
bröttu hlíð.. Eitthvert hljóðfæri
ætti því að vera á hverju einasta
íslenzku bændabýli, og varla er svo
fátækur bóndi í sveit, að ekki geti
hann eignast “Phonograph” og
nokkrar hljómplötur (Records).
En með þessi undraáliöld í húsinu
geta ungir og gamlir jafnt notið
margrar ánægjustundar við að
hlýða á heimsfræga söngvara og
úrvals liljómleikaflokka.
Hér er þá upp talið sumt af því,
sem útheimtist til þess að sveitalíf -
ið fá ögn af þeirri tilbreytingu, sem
unga, fólkinu er nauðsynleg, ef því
á að líða bærilega, og í raun réttri
er alt þetta eins nauðsynlegt fyrir
eldra fólkið, enda þótt það finni
ekki eins sárt til þarfarinnar eins
og unglingarnir. Og alt það sem
liér hefir verið talið, er svo ókost-
bært, að engin gild ástæða er til
að vera án þeirra eigna, sem hafa 1
för með sér svo mikið af ánægju
og gleði fyrir bæði unga og gamla.
Það er engan veginn ólíklegt, að
tii séu menn hér og þar, í flokki
eldra fólksins, er álíti nýbreytni
svipaða þeirri, sem hér er gert ráð
fyrir, stjórnleysis óhóf, ef ekki al-
gleymings heimsku. Og það er
eðlilegt, því vanafesta fylgir aldrin-
um hjá flestum, og þess vegna ekki
ólíklegt, að liún nái svo yfirtökum
hjá einhverjum, að allar aðrar til-
finningar beri lægra hlut í glímu
við “gamla og góða venju”. Reynsl-
an sýnir að svo er, ekki hjá íslend-
ingum einum, heldur hjá öllum
þjóðum. Það eru t. d. ekki ýkja
mörg ár síðan fjöldi eldri manna,
einkum máske í sveitunum, álitu
síma í húsi ekki aðeins óþarfan
hlut, heldur hvimleiðan friðarspillir,
en nú vill enginn án þessa friðar-
spillis vera. Sama er að segja uni
mótorvagnana. Þeim var ekki al-
staðar tekið með fögnuði á fyrstu
árunum. En von bráðar sýndi
reynslan, að fáar eignir eru þarf-
legri, — að þar sem “Gráni gamli”,
með ramvíxlaðan kerruræfil með
tveim mönnum í, í eftirdragi, þurfti
þrjá tíma til að tölta ákveðna vega-
lengd, þá fór mótorvagninn, með
4—6 mönnum í, sömu vegalengd á
liálfri klukkustund.
Það sama mætti segja um alla ný-
breytni, allar uppfyndingar frá
öndverðu; en það yrði óendanlegt,