Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.06.1925, Blaðsíða 102

100
TÍMARIT ÞJÓÐRÆKNISFÉLAGS ÍSLENDINGA
ið og skrifuðu sig nokkrir lijá hon-
um til austurferðar með næstkom-
ancli vori, en allmargir ungir menn
og lausir fóru með honum austur
þá um haustið, til Halifax og ann-
ara staða þar á ströndinni. Strax
á næsta vori fluttu nokkrir aust-
ur, en fleiri um sumarið og haust-
ið eftir. Nýlendusvæðið var á há-
lendi skógi vöxnu er Mooseland
(“Elgsheiði”) nefndist, suður af
dalverpi, er lieitir Musquodoboit,
um 80 mílur norðaustur af Halifax,
upp með Tangierfljótinu, — um 30
nn'lur norður frá árósunum. Litlir
voru þar landkostir, jörð grýtt og
vaxin skógi. Stjórnin lét úthluta
nýlendumönnum því af landi, er
heitið hafði verið, ryðja á hverju
þeirra blett, er svaraði einni ekru
og reisa þar hús. Alls voru það 10
býli er hún lét reisa. í miðri ný-
lendunni setti hún skóla, lét þar
reisa skólahús og fékk til kennara,
er Alexander Wilson hét. Hann
var enskur að kyni, skylclurækinn
en strangur og siðavandur, og þó
af öllum álitinn hinn bezti drengur.
Um kennara þenna farast skáldinu
J. Magnúsi Bjarnasyni svo orð;
gekk hann í þenna skóla til hans
og þekti hann vel:
“Það er einkennilegt, að þeir, er
ritað hafa um Marldands-nýlend-
una, hafa mjög lítið minst á kenn-
arann, Alexander Wilson. Hús hans
stóð skamt frá skólahúsinu, sem
var hér um bil í miðri nýlendunni.
Börn Wilsons voru mörg — níu,
ef eg man rétt. Hann var lærður
maður og hafði kent um langt skeið
við æðri skóla á Englandi. Hann
átti ágætt bókasafn og var aldrei
tregur að ljá bækur. Hann var
kennari með afbrigðum, þó hann
væri undarlegur nokkuð og refs-
ingasamur. En á þeim dögum
fylgdu kennarar alment þeirri að-
ferð, sem Salómó konungur áleit
happasælasta: “að spara ekki vönd-,
inn”. — Alexander Wilson var
ósérhlífinn, hreinhjartaður og vildi
íslendingum alt hið bezta. Og þeg-
ar ritað er um Marklands-nýlend-
una, á vel við að minnast Wilsons
kennara og prestanna lútersku í
Lunenburg, sem reyndust Islend-
ingum svo vel á allan hátt.”
Þá lét og stjórnin ryðja veg til
nýlendunnar frá hafnarbænum
Tahgier. í septemberlok var vega-
gerðinni lokið og flestir fluttir á
ábýlisjarðir sínar, er þeim höfðu
verið úthlutaðar. Gáfu þeir þeim
nöfn, sem siður var til á íslandí
Skömrnu þar á eftir efndu. menn til
fundar í skólahúsi nýlendunnar.
Efni fundarinSi var að ræða um
sameiginleg velferðarmál bygðar-
innar og hvað nýlendan skyldi
heita. Kom mönnum saman um
að nefna hana “Marklancl” og þóttu
þessi orð úr “Grænlendingaþætti”
lýsa nýlendunni með fullum sann-
indum. “Þat land var slétt ok
skógi vaxit ok sandar hvítir víða
ok ósæbratt. Þá mælti Leifr: af
kostum skal þessu landi nafn gefa
ok kalla Markland”. Ekki vita
menn nú með vissu, hver réði
nafni, en nafngjöfin sjálf bendir
til þess, að ekki liafi menn fundið
til þess að þar ætti fremur aðrir
rétt til en þeir sjálfir, er fornir feð-
ur þeirra höfðu fundið landið og
því nafn gefið.
Innflutningur var nokkur til ný-
lendunnar ofan að árinu 1880, að
mestu leyti beina leið frá íslandi
— en enginn eftir það. Þótti þá