Neytendablaðið


Neytendablaðið - 01.05.1993, Side 14

Neytendablaðið - 01.05.1993, Side 14
Debetkort Stefnt að útgáfu í sumar íankar og kortafyrirtæki stefna að því að hefja útgáfu debetkorta í vor eða tsumar. Gert er ráð fyrir að kortin muni leysa tékka af hólmi að miklu leyti og eru kortin talin hafa þá kosti umfram tékka að vera í senn ódýrari og öruggari. Enn fremur má búast við að draga muni úr notkun kreditkorta. í könnun sem Neytendasamtökin gerðu fyrir ári kom fram talsverður áhugi á debetkortum og kvaðst stór hluti svarenda myndu láta debetkortið koma í stað kreditkortsins. Flestir hugðu þó að þeir myndu nota hvort tveggja, en mestur áhugi fyrir debet- kortum kom fram meðal þeirra sem þegar höfðu kreditkort. Eins og fram kemur annars staðar í opnunni er enn ekki ljóst hvað það mun kosta að fá debetkort og hvemig kostn- aðurinn mun skiptast milli notenda og viðtakenda, verði honum yfirleitt skipt. Eins og ílestum er kunnugt greiða notendur kreditkorta aðeins lítinn hluta kostnaðar vegna notkunar þeirra beint. Notendur greiða stofngjald og síðan árgjald fyrir kortið, auk mánaðarlegs útskriftargjalds, en annan kostnað greiða þeir sem taka við kortunum sem greiðslu, það er verslanir og þjónustuaðilar. Þeir greiða þóknun til kortafyrirtækjanna á bilinu eitt og upp í tæplega þrjú prósent af hverri úttekt. Til viðbótar kemur vaxta- kostnaður og jafnvel afföll af seldum nótum og leiga á raf- rænum búnaði. Þessi kostnaður er í al- mennu vöruverði og greiðist því jafnt af öllum, korthöfum og öðrum, nema þar sem veittur er staðgreiðsluafslátt- ur. Ljóst er að mörgum selj- endum, einkum þeim stóru, er mikill hagur að notkun kredit- korta, en aðrir vilja mikið til vinna að losna við kortin og gefa því verulegan afslátt gegn staðgreiðslu. ■ Andstæða kreditkorta Segja má að debetkort sé and- stæða kreditkorts, eins og nöfnin bera með sér. Kredit- kort er lánskort en debetkort er staðgreiðslukort, þar eð út- tektin verður færð af tékka- reikningi korthafans á reikn- ing seljanda samdægurs. Auk þess munu debetkortin gilda sem tékkaábyrgðarkort og hraðbankakort. Þau má nota jafnt erlendis sem hér heima. A kortunum verður litmynd af korthafa til þess að draga úr hættu á misferli. Debetkortin verður aðeins hægt að nota þar sem rafrænn búnaður er fyrir hendi, það er svonefndir posar. Ekki er ljóst hvemig eftir- liti með úttektum verður hátt- að en gera má ráð fyrir að grennslast verði fyrir um inni- stæðu fyrir úttektum yfír ákveðnu marki. ■ í stað tékka Talið er að debetkortin muni leysa tékka af hólmi að miklu leyti, einkum þó að draga muni úr útgáfu smárra tékka. Talið er að um 25 miljónir tékka séu gefnar út hérlendis á ári en mestur hluti þeirra er uppá tíu þúsund krónuf og minna. Mikill kostnaðurer samfara tékkanotkun og er það hald manna að sparnaður muni nást með tilkomu debet- korta. Jafnframt hefur fölsun tékka og útgáfa innistæðu- lausra ávísana verið til vand- ræða en debetkort eiga að vera mun öruggari greiðslu- máti. í ársskýrslu Rannsóknar- lögreglu ríkisins 1992 kemur fram að fölsun tékka var mun algengari í fyrra en árið á undan. Aukningin nemur um 50 af hundraði. Árið 1991 voru falsaðir tékkar að upp- hæð um 16,5 miljónir króna en í fyrra fór upphæðin yfír 20 miljónir. Debetkortin verða jafn- framt hraðbankakort og tékkaábyrgðarkort. A bak- hlið kortsins verður lit- mynd afkorthafa til þess að draga úr hœttu á mis- ferli. Hér til hliðar er sýn- ishorn afkortinu sem Kreditkort mun gefa út, en Visa gefur út kort undir nafninu Electron. Rætt um innheim Enn er óljóst hverjum verður gert að greiða kostnað- inn vegna notkunar debetkorta. Halldór Guðbjarna- son bankastjóri segist búast við að kostnaðurinn lendi á bæði notendum og kaupmönnum, en Kaupmannasam- tökin hafna þeirri hugmynd að kaupmenn taki á sig kostnað. í tengslum við þessa umræðu hefur verið rætt um það í bönkunum að krefja notendur þjónustu í ríkari mæli um gjald fyrir hana, en að sögn Halldórs Guð- bjarnasonar ætti með því að vera hægt að draga úr vaxtamun. Meðal annars hefur verið rætt um innheimtu færslugjalda vegna notkunar tékka og greiðslukorta. Halldór Guðbjarnason er for- maður nefndar sem bankar, sparisjóðir og kortafyrirtæki settu á fót til þess að undirbúa útgáfu debetkorta. Kortafyrir- tækin eru bæði í eigu sömu aðila; banka og sparisjóða. - Við höfum verið að út- færa hinar tæknilegu hliðar málsins og erum komnir að því sem snertir streng í hjarta manna, það er spurningunni um skiptingu kostnaðar. I því sambandi er jafnframt verið að móta stefnu bankanna á þessu sviði, segir Halldór. Hann vísar til þeirrar gagn- rýni sem beinst hefur að bönkunum um að vaxtamunur sé hærri hérlendis en í nálæg- um löndum. Halldór telur þessa gagnrýni ekki fyllilega eiga rétt á sér en bendir á að vaxtamunur hafi staðið undir kostnaði vegna ýmissar greiðslumiðlunar, sem sé verulegur hluti af starfsemi bankanna til hliðar við eigin- lega innlána- og útlánastarf- semi. - Eigi vaxtamunur að geta minnkað verður að koma til stefnubreyting í þá átt að þeir sem notfæri sér þjónustu á borð við greiðslumiðlun borgi jafnframt fyrir þá þjónustu. Þessi stefna hefur verið uppi hjá erlendum bönkum og þeir hafa fylgt henni af meiri ákveðni í þeirri kreppu sem einkennt hefur efnahagslíf Vesturlanda síðustu misseri. 14 NEYTENDABLAÐIÐ - Maí 1993

x

Neytendablaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Neytendablaðið
https://timarit.is/publication/904

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.