Neytendablaðið - 01.05.1993, Page 25

skuli bættur gallinn honum að
kostnaðarlausu.
Samkeppnisstofnun getur
sett nánari reglur til að koma í
veg fyrir að upplýsingar séu
villandi eða óhæfilegar gagn-
vart neytendum.
■ Gagnsæi markaðarins
Mikilvægt hlutverk Samkeppn-
isstofnunar verður að hafa eftir-
lit með gagnsæi markaðarins,
sem svo er nefnt. Með því er
meðal annars átt við merkingu
vöru, til dæmis verðmerkingu.
Samkeppnisstofnun hefur
heimild til þess að gefa fyrir-
tækjum sérstök fyrirmæli um að
auðvelda neytendum að meta
verð og gæði vöru.
Gert er ráð fyrir að Sam-
keppnisstofnun alli upplýsinga
um verð, verðmyndun og önnur
viðskiptakjör. í því sambandi
hefur verið rætt um samstarf
við neytendafélög um öflun
gagna á landsbyggðinni, enda
hefur Samkeppnisstofnun ekki
nema einn starfsmann utan höf-
uðborgarsvæðisins.
Neytendur geta því eftir sem
áður reiknað með að birtar
verði verðkannanir í ætt við þær
sem Verðlagsstofnun birti.
■ Greiðslukort
Eins og lesendum Neytenda-
blaðsins er kunnugt hafði Al-
þingi um langt skeið til með-
ferðar frumvarp til laga um
greiðslukortastarfsemi. Neyt-
endasamtökin höfðu lýst yfir
stuðningi við frumvarpið en
það varð ekki að lögum. Þess í
stað var brugðið á það ráð að
setja sérstakan kafla um
greiðslukortastarfsemi í sam-
keppnislögin. I frumvarpi til
samkeppnislaga var ráðherra
veitt rúm heimild til setningar
nánari reglna um greiðslukorta-
starfsemi en í lögunum er eng-
in slík heimild.
í kaflanum.um greiðslukort
Adam Smith skrifaði Jýrir
rúmlega 200 árum að “fjár-
magnseigendur gœtu undir
engum kringumstœðum komið
saman, jafnvel þó tilefnið vœri
einungis til ánœgju eða
skemmtunar, án þess aðfé-
lagsskapurinn endaði í ein-
hvers konar samsœri gegn al-
mannaheill eða leynilegu
samkomulagi um verðhœkk-
anir. ” Um 100 árum síðar litu
fyrstu samkeppnisreglurnar
dagsins Ijós í Bandaríkjunum.
segir að Samkeppnisstofnun og
samkeppnisráð skuli hafa eftir-
lit með slfkri starfsemi.
„Skal þess gætt að viðskipta-
hættir séu sambærilegir hér við
það sem almennt gerist í helstu
viðskiptaríkjum Islendinga,”
segir í lögunum.
Ennfremur segir þar að telji
samkeppnisráð að viðskipta-
skilmálar kortaútgefenda feli í
sér óréttmæt skilyrði sem að-
eins taki mið af eigin hagsmun-
um eða komi niður á hagsmun-
um korthafa eða greiðsluviðtak-
enda, geti það lagt bann við
slíkum skilmálum og gert
kortaútgefanda að breyta þeim.
Tíminn leiðir í ljós hvort á
þessi ákvæði mun reyna og
hvemig samkeppnisráð túlkar
þau hverju sinni.
Gagnrýna skipan samkeppnisráðs
Neytendasamtökin hafa gagnrýnt skipan
samkeppnisráðs harðlega og lagt það undir
dóm umboðsmanns Alþingis hvort hún sé í
samræmi við samkeppnislögin. Einkum hafa
samtökin efasemdir um að skipan framkvæmda-
stjóra VSÍ og formanns Rafiðnaðarsambandsins
samrýmist ákvæðum laganna.
í athugasemdum við frum-
varp til samkeppnislaga
lögðust Neytendasamtökin
og fleiri gegn því að sér-
stakir fulltrúar hagsmunaað-
ila á borð við VSI og ASÍ
ættu sæti í samkeppnisráði.
Niðurstaða Alþingis varð:
„Ráðherra skipar fimm
menn í samkeppnisráð og
jafnmarga til vara. Skulu
þeir hafa sérþekkingu á
samkeppnis- og viðskipta-
málum og vera óháðir fyrir-
tækjum eða samtökum sem
lögin taka til.”
VSÍ og ASÍ áttu sérstaka
fulltrúa í Verðlagsráði. í
samkeppnisráð voru skipað-
ir sömu aðilar, það er fram-
kvæmdastjóri VSÍ og for-
maður Rafiðnaðarsambands
íslands. Neytendasamtökin
eru þeirrar skoðunar að.
skipan þessara aðila sam-
rýmist ekki lögunum. í kjöl-
far erindis Neytendasamtak-
anna hefur umboðsmaður
Alþingis leitað eftir gögnum
og nánari upplýsingum frá
viðskiptaráðuneytinu.
NEYTENDABLAÐIÐ - Maí 1993
25