Neytendablaðið - 01.02.1996, Blaðsíða 6

Kvörtunarþjónustan
Er símareikningurinn
þinn óeðlilega hár?
Síminn er nauðsynlegt sam-
skipta- og öryggistæki og
með tilkomu Símatorgsins hefur
hlutverk símans sem þjónustu-
tækis aukist. Hjá Neytendasam-
tökunum hefur töluvert borið á
kvörtunum vegna óeðlilega hárra
símareikninga og er þá hlutur
Símatorgsins oft mikill. í öllum til-
vikum telur símnotandinn að ekki
sé um að ræða notkun hans eða
heimilismanna hans.
Eftir Sigríði Arnardóttur
Það sem einkennir ágreiningsmál vegna
símanotkunar er sú erfiða sönnunarstaða
sem símnotandinn er í; hann verður með
einhverjum hætti að sýna fram á að ekki
sé um notkun hans að ræða. í flestum til-
vikum þarl' að kanna búnað og inntök
sem ekki er á færi annarra en tækni-
menntaðra manna.
Óinnsiglað inntak
Af og til heyrist af málum þar sem sím-
kerfíð hefur verið misnotað, til að mynda
í tilvikum þegar tengibox hafa verið
óvarin, og einnig virðast inntök ekki
alltaf vera innsigluð. Þetta sýnir að sím-
kerfið er ekki nægilega öruggt gagnvart
ýmiss konar misnotkun. Nýlega barst til
Neytendasamtakanna mál þar sem kvart-
að var yfír of háum símareikningi og
þegar málið var kannað kom í ljós að
inntakið var opið. Neytendasamtökin
óskuðu eftir leiðréttingu á símareikningi
fyrir hönd símnotandans en Póstur og
sími hafnaði kröfu um lækkun síma-
reiknings með þeim rökum að ólíklegt
væri að um misnotkun óviðkomandi að-
ila á símanúmerinu hefði verið að ræða.
Þessi niðurstaða verður að teljast óviðun-
andi fyrir símnotandann. Ef í ljós kemur
að frágangur á búnaði er ekki sem skyldi
og það getur valdið hættu á misnotkun er
eðlileg og sanngjöm krafa að allur vafí
sé túlkaður neytandanum í hag. Póstur og
sími ber ábyrgð á því að símkerfið sé ör-
uggt en ekki notandinn.
Sundurliðun símareikninga
Símnotendur eiga réttmæta kröfu til þess
6
að fá skýringar á notkun sinni með því að
óska eftir sundurliðun á símareikningi
enda er hún eina tiltæka sönnunargagnið
sem notendur geta lagt fram þegar deilt
er um upphæð símareiknings. I ágúst á
sl. ári óskuðu Neytendasamtökin eftir því
við tölvunefnd að heimilað yrði að skrá
öll símtöl án nokkurra takmarkana og
jafnframt yrði leyft að gefa upp alla stafi
símanúmers en ekki eingöngu fímm
fyrstu. Það var síðan í nóvember á sama
ári sem tölvunefnd heimilaði Pósti og
síma að skrá öll símtöl sem eiga sér stað
í símkerfinu, bæði því almenna og far-
símakerfinu, og tók heimiidin gildi nú
um áramótin. Ef símnotandi telur síma-
reikning sinn óeðlilegan getur hann ósk-
að eftir upplýsingum um þau númer sem
hringt hefur verið í en ekki er þó heimil-
að að gefa upp tvo síðustu stafi síma-
númers. Upplýsingarnar ná einnig til
dagsetningar og tíma þegar samband
kemst á og þegar því lýkur og tímalengd
samtals (skrefafjöldi).
Hvað kostar Símatorgið?
Þjónusta Símatorgsins hefur sífellt verið
að aukast og hefur fjölbreytileiki þess
vaxið í samræmi við það. Símatorgsþjón-
ustan er mun dýrari en almenn símajjjón-
usta en verðið er þó mismunandi. Verð-
flokkar fyrir símatorgið eru 5 og í þeim
ódýrasta kostar mínútan 12,50 krónur en
í þeim dýrasta 66,50. Upplýsingar frá
Veðurstofu Islands og tölvugagnabanki
þar sem notendur hringja með mótöldum,
en það eru tæki til að tengja bókun við
símalínu, falla undir ódýrari verðflokk-
ana en kynfræðslusíminn og símastefnu-
mót falla undir hæsta verðflokkinn.
Almenningur virðist oft ekki gera sér
grein fyrir því að þessi þjónusta er í boði
né hversu dýr hún er. Rétt er að taka
fram að hægt er að láta loka fyrir síma-
torgsþjónustuna og myndi það leysa
mörg vandamál vegna of hárra síma-
reikninga, því oftar en ekki er um að
ræða notkun annars aðila en þess sem
greiðir símareikninginn, sbr. ungt fólk
sem býr í foreldrahúsum.
Breyta þarf reglunum
Það er álit Neytendasamtakanna að sím-
notendur eigi eingöngu að fá þá þjónustu
sem þeir hafa óskað eftir. Sú meginregla
Hœgt er að láta lokafyrir símatorgsþjón-
ustuna og myndi það leysa mörg vanda-
mál vegna of hárra símareikninga.
á að gilda að þjónusta sé ekki veitt nema
til komi frumkvæði frá þeim sem þjón-
ustuna vill. Því hafa Neytendasamtökin
óskað eftir að símatorgsþjónustan verði
að jafnaði lokuð nema að eftir henni sé
óskað sérstaklega og þá jafnframt upp-
lýst hvað hún kosti. Hægt er að fallast á
þau sjónarmið að í sumum tilvikum eigi
að heimila almenna opnun á þjónustunni,
t.d. upplýsingar frá Veðurstofu og Vita-
og hafnamálastofnun.
Hlutlaus úrskurðaraðili
Neytendasamtökin hafa óskað eftir því
við Póst og síma að stofnuð verði úr-
skurðamefnd vegna ágreiningsmála er
varða símaþjónustu. Þörfín fyrir slíka
nefnd er mikil þar sem mjög erfitt hefur
reynst að leysa þau deilumál sem upp
hafa komið. Er þá nauðsynlegt að fulltrúi
neytenda eigi sæti í slíkri nefnd ásamt
fulltrúa Pósts og síma til að tryggja hlut-
leysi nefndarinnar en ekki eins og nú er
þar sem Póstur og sími úrskurðar sjálfur í
deilumálum sínum. í Noregi og Svíþjóð
eru slíkar nefndir til og að auki er í Nor-
egi sérstök nefnd vegna ágreiningsmála
er varða símatorgsþjónustu og hefur hún
þá sérstöðu að niðurstaða hennar er bind-
andi fyrir aðila málsins. Nauðsynlegt er
að hraða stofnun slíkrar úrskurðamefndar
því símaþjónusta er sífellt að verða viða-
meiri og flóknari.
Sigríður er lögfrœðingur
Neytendasamtakanna
NEYTENDABLAÐIÐ - Febrúar 1996