Neytendablaðið - 01.02.1996, Blaðsíða 10

Húsnæðiskostnaður
Mikil gagnrýni
á uppgjör
Ibúseturéttarkerfinu og félagslega
húsnæðiskerfinu eru ákvæði um
að meta skuli endurbætur sem íbú-
ar gera á húsnæðinu og galla sem
fram koma. íbúðir í Búsetakerfinu
eru nýlegar svo enn á eftir að
reyna á framkvæmdina en í félags-
lega kerfinu hefur komið fram mikil
gagnrýni á uppgjör við eigendur við
endurkaup íbúða.
í báðum kerfum eru fjárhæðir metnar af
tilkvöddum mönnum. Matsmenn félags-
lega kerfísins eru í raun starfsmenn þess
þótt þeir séu að forminu til dómkvaddir.
Matsmenn Búseta starfa hins vegar form-
lega á vegum samtakanna sjálfra. I bú-
seturéttarsamningunum eru ákvæði um
störf úttektarmanna ótrúlega einhliða.
Þeir starfa á vegum Búseta hsf. og eru
niðurstöður þeirra bindandi fyrir íbúana.
Um störf þeirra segir í samningum fé-
lagsins:
„Sérstökum úttektarmönnum, sem
starfa á vegum Búseta hsf., skal falið að
meta hvert sé hæfilegt endurgjald vegna
endurbóta eða galla á húsnæðinu sam-
ífélagslega ketfinu hefur komið fram mikil gagnrýni á uppgjör
við eigendur við endurkaup íbúða.
kvæmt nánari reglum
um störf og starfs-
háttu úttektarmanna.
Niðurstaða úttektar-
manna er bindandi
fyrir báða aðila
samningsins.“
Avæði félagslega
húsnæðiskerfisins eru
að vísu ekki eins ein-
hliða en framkvæmd
uppgjörsins er engu
að síður hin sama.
Eigendur félagslegra
eignaríbúða hafa kvartað mikið undan
samskiptum við ,,kerfið“. Þeir nefna að
erfitt sé að fá skýringar og skriflegar reglur
um mat á endurbótum og göllum séu ekki
fáanlegar. Við endursölu íbúða inn í fé-
lagslega kerfið fá margir seljendur minna
en þeir greiddu í útborgun við kaup.
Ástæðan er sú að afskriftir kerfisins eru
miklar og kostnaður er að auki reiknaður
vegna lagfæringa á íbúðum. Eigendur
íbúðanna eiga rétt á greinargóðu uppgjöri
á þessum þáttum. Þeir ættu að geta lesið af
uppgjörsblöðum og matsgögnum hvemig
endursöluverð eigna þeirra er reiknað,
hvaða reglur er stuðst við og hvers vegna.
Á þessu er misbrestur og uppgjörið stenst
ekki faglegar kröfur. Mat á kostnaði við
viðgerðir og endurbætur er almennt ekki
sundurliðað, hvað þá að seljendur sjái
hvemig það er reiknað. Verðskrár sem
notaðar em við matsreikninga og eiga að
vera aðgengilegar fyrir eigendur em það
ekki. Helst ætti að nota viðurkenndar,
þekktar verðskrár. Þá em reglur sem mats-
menn eiga að fylgja við útreikning mats-
ijárhæða ekki til afhendingar. Matið er
með öðmm orðum ófaglegt og uppfyllir
ekki lágmarkskröfur.
Dæmi um skiptingu húsnæðiskostnaðar
LEIGUÍBÚÐ
Fjárhæðir miðast við hjón með 2 börn
með 100 þúsund krónur í mánaðartekj-
ur. Þau búa í 3. herbergja íbúð og greiða
40 þúsund í húsaleigu á mánuði.
Kostnaðarþáttur.....Þúsund á ári
Húsaleiga.......................480
Viðhald inni.....................14
Hússjóður, rafmagn og hiti.......70
Vextir af fyrirframgreiðslu.......7
Samtals.........................571
Húsaleigubætur, núvirði........-126
Húsnæðiskostnaður á ári.........445
Á mánuði.......................37,1
EIGNARÍBÚÐ KEYPT
MEÐ HÚSBRÉFUM TIL 25 ÁRA
Fjárhæðir miðast við hjón með 2 börn
með 225 þúsund krónur í mánaðartekj-
ur. Þau búa í 3. herbergja íbúð að
verðmæti 6,5 milljónir.
Kostnaðarþáttur.....Þúsund á ári
Greiðsla af lánum..............455
Fasteignagj. og tryggingar......53
Viðhald.........................88
Fyrningar.....%...............26
Rafmagn, hiti og hússjóður......70
Vextir af eigin fé..............62
Kostnaður samtals..............753
Eignamyndun...................-216
Vaxtabætur núvirði.............-72
Húsnæðiskostnaður..............465
Á mánuði......................38,7
FÉLAGSLEG BÚSETAÍBÚÐ
Fjárhæðir miðast við hjón með 2 börn
með 100 þúsund krónur í mánaðartekj-
ur. Þau búa í 3. herbergja íbúð að
verðmæti 6,5 milljónir.
Kostnaðarþáttur....Þúsund á ári
Búsetugjald....................311
Vextir af eigin fé...............20
Rafmagn..........................18
Lagfæringar....................10
Húsaleigubætur, núvirði......-118
Húsnæðiskostnaður á ári.......241
Á mánuði.....................20,1
FÉLAGSLEG EIGNARÍBÚÐ
Fjárhæðir miðast við hjón með 2 börn
með 100 þúsund krónur í mánaðartekj-
ur. Þau búa í 3. herbergja íbúð að
verðmæti 6,5 milljónir.
Kostnaðarþáttur.....Þúsund á ári
Greiðsla af lánum..............220
Fasteignagj. og tryggingar......53
Viðhald ........................88
Rafmagn, hiti og hússjóður......70
Fyrningar.......................75
Vextir af eigin fé..............40
Kostnaður samtals..............545
Uppgreiðsla lána...............-88
Vaxtabætur, núvirði............-56
Húsnæðiskostnaður á ári........400
Á mánuði......................33,4
10
NEYTENDABLAÐIÐ - Febrúar 1996