Neytendablaðið - 01.02.1996, Blaðsíða 30

• • • •
Neytendavernd
Það má þvífœra rökJyrir því
að afskiptaleysi stjórnvalda af
neytendamálum og metnaðar-
leysi þeirra fyrir hönd ís-
lenskra neytenda haft kostað
þjóðina mikið á undanförnum
árum.
Framlög til neytenda-
mála bæta lífskjörin
Flestar umbætur í neytendalöggjöf á síðustu árum hafa verið lögfestar vegna
skuldbindinga þjóðarinnar í fjölþjóðlegum samningum, aðallega vegna EES
samningsins. Það er umhugsunarefni fyrir okkur að fram til þess tíma hafi ís-
lenskir neytendur búið við lakari og ófullkomnari neytendalöggjöf heldur en neyt-
endur landa eins og Spánar, Ítalíu og Grikklands.
Við höfum um langa hríð tek-
ið þátt í norrænu samstarfi en
á þeim vettvangi hefur iðu-
lega verið fjallað um neyt-
endamál og gerðar samþykkt-
ir um aukna neytendavernd.
Þrátt fyrir það hefur það ekki
skilað sér til okkar. Norður-
landaþjóðirnar hafa sett sér
það markmið að koma á end-
urbótum á neytendalöggjöf
Evrópusambandsins, þar sem
það er þeirra mat að hún sé
ófullkomnari heldur en þeirra
eigin neytendalöggjöf. A
sama tíma og við erum þátt-
takendur í þessu samstarfi og
ráðamenn þjóðarinnar undir-
rita viljayfirlýsingar um þessi
efni kemur í ljós að við erum
meira að segja eftirbátar hvað
snertir neytendalöggjöf
Evrópusambandsins, hvað þá
heldur ef við förum í saman-
burð við lönd eins og Svíþjóð,
Noreg og Danmörku.
Fyrrverandi viðskiptaráð-
herra sagði að umbætur í
neytendamálum kæmu að
utan og átti þá við það að við
yrðum að gera þær breytingar
sem fjölþjóðlegir samningar
þjóðarinnar skuldbindu ráða-
menn til að framfylgja.
Enginn íslenskur stjóm-
málamaður hefur orðað þá
hugsun að við ættum að vera í
fararbroddi og miða við að ís-
lensk neytendalöggjöf væri
með því besta sem þekktist í
heiminum og í því efni ættum
við að taka grannlönd okkar,
Norðurlöndin, til fyrirmyndar.
Engri íslenskri rfkisstjóm
hefur dottið í hug að setja sér
markmið um virka neytenda-
stefnu. Annars staðar á Norð-
urlöndum er staðan hins vegar
sú að engri ríkisstjóm í þeim
ríkjum dettur annað í hug en
setja fram ítarlega stefnu og
markmið í neytendamálum.
Mér hefur stundum virst
sem stjórnvöld Iitu þannig á
málefni neytenda að þau væm
þeim að mestu leyti óviðkom-
andi og nægjanlegt væri að
veita lítilsháttar fjárstyrk til
Neytendasamtakanna og þá
væri skyldum stjómvalda í
þessum málaflokki nánast
lokið. Neytendasamtökin hér
eyða því megin hluta fjár-
muna sinna, bæði styrkveit-
ingum hins opinbera og stór-
um hluta annarra tekna sinna,
til að sinna málefnum sem op-
inberir aðilar kosta alfarið í
öðram Iöndum í okkar heims-
hluta. í því sambandi má
nefna, að kvörtunar- og upp-
lýsingaþjónusta fyrir neytend-
ur er kostuð og sums staðar
rekin af hinu opinbera. Neyt-
endasamtök þeirra landa sinna
því fyrst og fremst atriðum
sem varða neytendur í heild
svo sem umbótum á neyt-
endalöggjöf og þeim atriðum
á markaðnum sem geta til
skemmri eða lengri tíma litið
haft óheppileg áhrif á stöðu
neytenda. Neytendasamtökin
íslensku þurfa hins vegar að
leysa einstaklingsbundin
vandamál fyrst, áður en þau
geta snúið sér að hinum þátt-
unum, þ.e. því sem skiptir
neytendur almennt máli ef
horft er til framtíðar.
Með vaxandi fjölþjóðlegu
samstarfí og auknu frelsi í
milliríkjaviðskiptum varðar
miklu að neytendur á Islandi
séu ekki lakar settir en neyt-
endur í helstu viðskiptalönd-
Engri íslenskri ríkisstj^rn hefur dottið í hug að setja
sér markmið um virka neytendastefnu. Annars stað-
ar á Norðurlöndum er staðan hins vegar sú að engri
ríkisstjórn í þeim ríkjum dettur annað í hug en setja
fram ítarlega stefnu og markmið í neytendamálum
30
NEYTENDABLAÐIÐ - Febrúar 1996