Neytendablaðið - 01.02.1996, Blaðsíða 26

Vöruverð
MERRILD KAFFI 104
Dcemi um vandaða merkingu á mœliemingarverði. Því er gert nœstum þvíjafn hátt
undir höfði og verði vörunnar.
Hér er á hinn bóginn ekki nœgilega vel staðið að merkingu mœlieiningarverðsins.
Engin tilraun er gerð til þess að vekja athygli viðskiptavinarins á mœlieiningarverðinu.
Mælieiningarverð er upplýsingar
sem ætlað er að auðvelda
neytendum að velja vörur með því
að bera saman verð á sölustað á
sama hátt og innihaldslýsing vöru
gerir þeim kleift að bera saman
gæði. Öll fyrirtæki sem selja vörur
til neytenda eiga að merkja þær
með mælieiningarverði auk sölu-
verðs og á þetta einnig við þegar
söluverð vöru er birt í auglýsingu.
Eftir Kristínu Færseth
Við gildistöku EES-samningsins skuld-
bundu Islendingar sig til að setja ýmis lög
og reglur sem m.a. er ætlað að vemda
neytendur og veita þeim betri upplýsingar
um vömr og þjónustu. Reglur um mæliein-
ingarverð em dæmi um slíka skuldbind-
ingu og í apríl 1994 vom þær gefnar út á
vegum Samkeppnisstofnunar.
Enda þótt hátt á annað ár sé liðið síðan
reglur þessar gengu í gildi veita einungis
fáar verslanir þessar upplýsingar og enn
hefur fjöldi kaupmanna ekki tekið við sér.
Það er hins vegar sjálfsögð krafa okkar
neytenda að kaupmenn framfylgi þessum
reglum.
Hvað er mælieiningarverð?
Mælieiningarverð er verð vöm miðað við
ákveðna þyngdar-, rúmmáls-, lengdar- eða
flatarmálseiningu, svo sem kfló, lítra,
metra eða fermetra. Með tilkomu reglna
um mælieiningarverð eiga því allar vömr,
sem seldar em miðað við fyrrgreindar
mælieiningar, að vera merktar með mæli-
einingarverði auk söluverðs.
► Eins og nefnt var munu
Bandaríkin og fleiri lönd sækja
það gegnum Alþjóðaviðskipta-
stofnunina, WTO (áður
GATT), að þessi ákvæði í lög-
um verði úrskurðuð sem
tæknilegar viðskiptahindranir
og þar með óheimilar.
Vegna þessa hafa neyt-
endasamtök í Evrópu rætt
mikið þá stöðu sem komin er
upp og er niðurstaðan sú að
hormónakjötið muni verða
löglegt í Evrópu innan
skamms. Þá má velta fyrir sér
hvort sérákvæðið í íslenskri
löggjöf muni halda. Af viðtöl-
um sem Neytendablaðið hefur
átt við menn, bæði innan
landbúnaðarráðuneytis og
landbúnaðarforystu, telja
menn svo vera. En við spyrj-
um: Ef bann við innflutningi
hormónakjöts verður dæmd
tæknileg viðskiptahindrun á
grundvelli WTO, mun ekki
gilda það sama um íslensku
lögin? Það er afar líklegt að
við munum heldur ekki geta
staðið á móti.
Er stríðið tapað?
Hvað er þá til ráða? Neyt-
endasamtök Evrópu hafa sagt
að verði notkun hormóna
leyfð þurfi að tryggja þrennt:
1. Ávallt verði á áberandi hátt
getið um það við sölu til
neytenda hafi hormónar
verið notaðir við fram-
leiðslu kjötsins eða mjólk-
urinnar.
2. Eftirlit með því að horm-
ónanotkunin sé í samræmi
við reglur, bæði hvað varð-
ar tegundir og magn, verði
tryggt og hörð viðurlög við
broti.
3. Stjómvöld í hverju landi
verða að tryggja að fulltrú-
ar neytenda geti tekið full-
an þátt í starfi Codex Ali-
mentarius til að tryggja að
reglur séu settar út frá
hagsmunum neytenda en
ekki eingöngu út frá hags-
munum framleiðenda.
En hvað getur íslenskur
landbúnaður gert? í Finnlandi
hafa neytendasamtök, land-
búnaðarsamtök og landbúnað-
aryfirvöld sameinað krafta
sína í þessu máli. Eigum við
ekki samleið með þeim?
Einnig má benda á að með
nýja GATT-samningnum
munu heimsmarkaðsviðskipti
aukast og samkeppni harðna.
Ef okkur tekst með öllu að
halda notkun hormóna utan
íslenskrar landbúnaðarfram-
leiðslu í framtíðinni er hægt
að nota það í samkeppninni,
ekki aðeins hér innanlands,
heldur einnig á erlendum
mörkuðum. Eins og komið
hefur fram hér að framan vilja
neytendur erlendis í vaxandi
mæli ekki afurðir af dýrum
sem fengið hafa hormóna.
Umræðan hér á landi hefur
hins vegar verið lítil og hana
þarf að auka. Með aukinni
umræðu munu íslenskir neyt-
endur án efa taka sömu af-
stöðu og neytendur í ná-
grannalöndum okkar.
26
NEYTENDABLAÐIÐ - Febrúar 1996