Neytendablaðið - 01.06.1998, Blaðsíða 22

Hyggilegt er jafnframt að safna í
framkvæmdasjóð og forðast með því
kostnað við lántökur. Þetta á við enda
þótt framkvæmdir séu ekki beinlínis fyr-
irsjáanlegar í næstu framtíð og fjárþörf
sjóðsins því kannski ekki mikil að því er
virðist. Komi skyndilega upp brýn við-
gerðarþörf getur mörgum eigendum að
öðrum kosti reynst erfitt að reiða fram
sinn hluta kostnaðarins.
Loks má nefna að húsreglur geta
stuðlað að betri umgengni og minna sliti,
sem aftur leiðir til minni viðhaldsþarfar.
Vinna eigenda í eigin þágu: Kostn-
aður við umhirðu sameignar, svo sem
þrif, sorpumsjón og lóðarumhirðu, verð-
ur helst sparaður með því að eigendur
skipti þessum störfum á milli sín. A móti
kemur hins vegar að sum verk krefjast
fagmennsku, dragast stundum úr hömlu
ella og verða jafnvel tilefni ósamkomu-
lags í húsinu.
Meginreglan er að stjórnarmenn
þiggja ekki greiðslu fyrir störf sín enda í
raun skylt að taka kosningu til slíkra
starfa.
Þeir sem ekki vinna sín skylduverk
fyrir húsið geta þurft að greiða kostnað
við að láta vinna þau verk fyrir sig. Sé
fyrirhugað að grípa til slíkra úrræða er
brýnt að kynna þá fyrirætlan fyrir öllum
aðilum.
Góð regla á hússjóði: Það er sjálf-
sögð regla að greiða reikninga á réttum
tíma og forðast með því dráttarvexti og
annan kostnað vegna vanskila.
Hússjóðsgjöld ber jafnframt að inn-
heimta án ástæðulauss dráttar. Raunar er
hér beinlínis um að ræða skyldu forsvars-
manna húsfélagsins. Sjálfsagt er að inn-
heimta dráttarvexti hjá þeim sem ekki
greiða á réttum tíma. Dragist úr hömlu að
innheimta gjöld í vanskilum getur það
leitt til þess að húsfélagið missi svokall-
aðan lögveðsrétt sinn. Lögveðsrétturinn
felur í sér forgang kröfunnar í veðröð,
komi til nauðungarsölu á viðkomandi
íbúð. Lögveðið fellur hins vegar niður ef
því er ekki fylgt eftir með lögsókn eða
því lýst yfir við nauðungarsölu innan árs
frá stofnun þess.
Þá má geta þess að vanræksla á því að
gæta hagsmuna húsfélags þegar íbúð í
húsinu er seld nauðungarsölu getur leitt
til þess að aðrir eigendur bíði tjón af.
Eigi að selja íbúð í húsinu á nauðungar-
sölu er ráðlegast fyrir húsfélagið að afla
sér nánari upplýsinga með því að snúa
sértil viðkomandi sýslumannsembættis
eða fá aðstoð lögmanns, nema
hvorttveggja sé.
Þegar íbúð í fjölbýlishúsi er seld á al-
mennum markaði ber seljanda og fast-
eignasala skylda til að kynna kaupandan-
um reikninga húsfélagsins, stöðu íbúðar-
innar gagnvart hússjóði og yfirstandandi
eða fyrirhugaðar framkvæmdir, viðgerðir
eða endurbætur á húsinu. Þetta skal gert
áður en kaupsamningur er undirritaður. I
þessu skyni er lagt fram vottorð eða yfir-
lýsing frá húsfélaginu um þessi atriði á
sérstöku eyðublaði sem fasteignasalan
lætur í té.
Mikilvægt er að forsvarsmenn húsfé-
laga vandi sig við gerð þessara yfirlita til
að eigendaskiptin valdi húsfélaginu ekki
vanda. Rangt yfirlit getur varðað bæði
húsfélagið og forsvarsmenn þess ábyrgð.
Akvörðunartaka í föstum skorðum:
Svo sem fyrr sagði er húsfélagið vett-
vangur ákvarðana um sameiginlega hags-
muni íbúðareigendanna. Lög um fjöl-
eignarhús hafa að geyma ýtarleg ákvæði
um hvernig skuli staðið að slíkri ákvörð-
unartöku, svo sem um dagskrá funda,
fundarboðun, fundargerðir, atkvæða-
greiðslur o.fl.
Hirði forsvarsmenn húsfélags ekki um
að gæta að þessum atriðum getur það
orðið til þess að einstakir eigendur öðlist
rétt til að neita að greiða hlutdeild í
kostnaði. Á það er einnig að líta að
kostnaður er fljótur að hrannast upp í
tilefni af þrætumálum, svo sem vegna
lögmanna og endurskoðenda. Það er þvf
lykilatriði að vanda til húsfunda.
Rekstraráætlun lögð fram: Stjórn
húsfélags er skylt að leggja fram á aðal-
fundi rekstrar- og framkvæmdaáætlun
fyrir næsta ár. Góð rekstraráætlun veitir
yfirsýn yfir reksturinn og er forsenda fyr-
ir réttri álagningu húsgjalda. Vanáætluð
húsgjöld eru ávísun á aukinn kostnað.
Ofáætluð húsgjöld má jafna við ársupp-
gjör.
Eftirlit með hússtjórn, ársreikning-
ur: Eigendur þurfa að veita hússtjórninni
nauðsynlegt aðhald og tryggja með því
hagsmuni sína. Opnir stjórnarhættir hús-
stjórnar, svo sem reglulegir fundir, greið
upplýsingagjöf o.s.frv. skapa einnig á-
nægju og auðvelda þannig sambýlið.
Kjölfestan í eftirliti eigenda er árs-
reikningurinn. Endurskoðaður ársreikn-
ingur á að geta sýnt eigendum hvort
rekstur húsfélagsins er í lagi. Til þess að
eigendur geti kynnt sér efni ársreiknings
er rétt að hússtjórn dreifi honum til fé-
lagsmanna með hæfilegum fyrirvara fyrir
aðalfund. Ákvæði um skyldu og frest
hússtjórnar til slíks mætti jafnvel setja í
húsfélagssamþykktir.
Þjónusta á lágu verði eða að kostn-
aðarlausu: Kærunefnd fjöleignarhúsa-
mála er nefnd á vegum félagsmálaráðu-
neytisins og hefur hún það hlutverk að
veita álit um ágreining milli eigenda í
fjöleignarhúsum. Ágreiningurinn þarf að
varða réttindi þeirra og skyldur sam-
kvæmt lögunum um fjöleignarhús.
Nefndin hefur aðsetur hjá Húsnæðis-
stofnun ríkisins. Málsmeðferð er aðilum
að kostnaðarlausu.
Húsnæðisstofnun ríkisins veitir upp-
lýsingar um málefni fjöleignarhúsa með
dreifingu fræðsluefnis, símatímum og
viðtölum, meðal annars við lögfræðing.
Þessi þjónusta er íbúunum að kostnaðar-
lausu.
Húseigendafélagið er hagsmunafélag
hús- og íbúðareigenda. Félagið sinnir
annars vegar almennri hagsmunagæslu
og hins vegar ráðgjöf og þjónustu við fé-
lagsmenn, einkum lögfræðiiegri aðstoð
og upplýsingamiðlun. Stefna félagsins er
að stilla gjaldtöku í hóf. Húsfélög með
sex eða færri eignarhlutum greiða 1.400
kr. fyrir hvern eignarhluta í árgjald og
6.200 kr. í skráningargjald við inngöngu
í félagið (innifaldir eru tveir viðtalstímar
hjá lögfræðingi). Húsfélög með fleiri en
sex eignarhlutum greiða 1.400 kr. fyrir
hvern eignarhluta í árgjald og 9.300 kr. í
skráningargjald við inngöngu í félagið
(innifaldir tveir viðtalstímar hjá lögfræð-
ingi). Séu eignarhlutar 25 eða fleiri er
gert tilboð.
Úrskurðarnefnd Húseigendafélagsins,
Neytendasamtakanna og Samtaka iðnað-
arins úrskurðar í ágreiningi um kaup á
vörum eða þjónustu frá aðila innan Sam-
taka iðnaðarins. Kostnaður við að leggja
mál fyrir nefndina er 3.500 kr.
22
NEYTENDABLAÐIÐ - júní 1998